Ενα βήμα πιο κοντά στην υιοθέτηση του πρώτου σε ολόκληρο τον κόσμο ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου για την τεχνητή νοημοσύνη και τα «εργαλεία» της εκτιμάται ότι θα κάνει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Κι αυτό σε μια στιγμή που και άλλες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία, βρίσκονται στην πρωτοπορία των εξελίξεων (και) σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα.
Η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, συγκεκριμένα, αναμένεται να εγκρίνει – άνευ μεγάλου απροόπτου – τις θέσεις με τις οποίες το προεδρείο του Σώματος θα προσέλθει στις διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν και το Συμβούλιο, που έχουν ήδη καθορίσει το δικό τους πλαίσιο, από τον Απρίλιο του 2021 και τον Δεκέμβριο του 2022 αντιστοίχως.
Τελικός στόχος είναι να ψηφιστεί το συντομότερο δυνατό η αποκαλούμενη Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη και στη συνέχεια να τεθεί σε εφαρμογή, μετά την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος (πιθανότατα μιας διετίας) που είναι αναγκαίο για την προσαρμογή όλων των εμπλεκομένων. Συμπεριλαμβανομένων, φυσικά, των μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται ήδη σε έναν κλάδο ο οποίος αναπτύσσεται ραγδαία – όπως η Google, η Microsoft, αλλά και η OpenAI, η οποία έχει δημιουργήσει το πασίγνωστο πλέον ChatGPT, που βρίσκονται εδώ και καιρό σε σχετικές συζητήσεις με τις Βρυξέλλες.
Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι το περιεχόμενο της Πράξης δεν είναι ούτε προαποφασισμένο ούτε δεδομένο, ενώ οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ευρωβουλή, Κομισιόν και Συμβούλιο εκτιμάται πως θα είναι επίπονες. Αλλωστε, καλείται να συνθέσει πολλές φαινομενικά ανταγωνιστικές επιδιώξεις και συμφέροντα, όπως αποκαλύπτει και η δήλωση που έκανε πρόσφατα η ευρωβουλευτής της Γερμανίας Σβένια Χαν, κάνοντας λόγο για «συμβιβασμό ο οποίος θα δημιουργήσει ένα αναλογικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη, θα προστατεύσει τα δικαιώματα των πολιτών, ενώ ταυτόχρονα θα δώσει ώθηση στην καινοτομία και την οικονομία».
Η κλίμακα και οι αντιδράσεις
Πρόκειται για πλευρές οι οποίες έχουν επανειλημμένως αναδειχθεί, μέσα από δημόσιες παρεμβάσεις τόσο επιστημόνων και ερευνητών όσο και επικεφαλής επιχειρηματικών κολοσσών. Οπως επίσης και στα πλαίσια που έχουν εκπονηθεί και προτείνουν την κατάταξη των «εργαλείων» της τεχνητής νοημοσύνης με βάση τον κίνδυνο που θα αντιπροσωπεύουν – από χαμηλού ρίσκου μέχρι μη αποδεκτά – και θα συνοδεύονται από αντίστοιχες κατευθύνσεις διαχείρισής τους.
Την ίδια στιγμή και καθώς οι διαδικασίες φαίνεται πως επιταχύνονται, την ανησυχία τους για το τελικό πλαίσιο που θα υιοθετήσει το Ευρωκοινοβούλιο αλλά και το περιεχόμενο της Πράξης έχουν εκφράσει μια σειρά από οργανώσεις ανθρωπίνων και δημοκρατικών δικαιωμάτων.
Ανάμεσά τους και η Διεθνής Αμνηστία, η οποία χθες τόνισε, ανάμεσα στα άλλα, ότι υπάρχει κίνδυνος οι νέες τεχνολογίες και δυνατότητες να αξιοποιηθούν κατά των προσφύγων και μεταναστών, ενισχύοντας τα τείχη που περιβάλλουν την «Ευρώπη – φρούριο». Πρόκειται για μια τάση η οποία, όπως είναι γνωστό, επιβεβαιώθηκε και από την πρόσφατη συμφωνία ανάμεσα στους υπουργούς Εσωτερικών των 27.
Σε κάθε περίπτωση, όλα τα παραπάνω θα ληφθούν υπόψη και θα παίξουν ρόλο στις διαπραγματεύσεις, που θα συνοδευτούν από πολλές τροπολογίες. Αρκετές δε από αυτές αναμένεται πως θα αφορούν τα πιο ευαίσθητα θέματα, όπως τα βιομετρικά δεδομένα και η εξ αποστάσεως ταυτοποίηση προσώπων. Σε αυτό δε το φόντο, δεν είναι τυχαίο ότι η Google αποφάσισε να αναβάλει την ευρωπαϊκή «πρεμιέρα» του Bard, ανταγωνιστή του ChatGPT, αναμένοντας μια πιο σαφή εικόνα για το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο.
