Η Βαλεντίνα Βλαντιμίροβνα Τερεσκόβα (Валенти́на Влади́мировна Терешко́ва) ή Τερέσκοβα είναι πρώην σοβιετική κοσμοναύτις, που έμεινε στην ιστορία ως η πρώτη γυναίκα που «πέταξε» στο διάστημα. Σκοπός της αποστολής που συμμετείχε ήταν να μελετηθεί η λειτουργία του γυναικείου σώματος στο διάστημα.
Ανάμεσα στις πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε στην επιστήμη η αποστολή της, ήταν και οι φωτογραφίες που τράβηξε κατά τη διάρκεια της πτήσης, οι οποίες αποτέλεσαν βασική πηγή πληροφόρησης για τη μελέτη των στρωμάτων αερολυμάτων στην ατμόσφαιρα, που διαμορφώνουν τον καιρό.
Από εργάτρια στο διάστημα
Γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου του 1937 σ’ ένα μικρό ρωσικό χωριό της Κεντρικής Ρωσίας, το Μασλενίκοβο. Αφού τελείωσε το σχολείο, έπιασε δουλειά ως εργάτρια σε εργοστάσιο ελαστικών και στη συνέχεια σε υφαντουργείο. Παράλληλα, έλαβε εκπαίδευση αλεξιπτωτιστή σε τοπική αερολέσχη και το 1961, παρότι δεν ήταν πιλότος, επιλέχτηκε μεταξύ εκατοντάδων υποψηφίων, ως μία από τις 5 πρώτες γυναίκες του διαστημικού προγράμματος της Σοβιετικής Ένωσης.
Πώς επιλέχθηκε ανάμεσα σε 5 υποψήφιες
Οι υποψήφιες έπρεπε να είναι αλεξιπτωτίστριες κάτω των 30 ετών, με ύψος το πολύ 1,70 μέτρα και βάρος όχι περισσότερο από 70 κιλά. Από τις 400 υποψήφιες στην τελική φάση πέρασαν 5 γυναίκες μεταξύ των οποίων κι η Τερεσκόβα.
Οι υπόλοιπες ήταν οι: Τατιάνα Κουζνετσόβα, Ιρίνα Σολοβιόβα, Ζάνα Γιόρκινα και Βαλεντίνα Πονομαριόβα.
Το «Βοστόκ 6», με μοναδική επιβάτιδα την Τερέσκοβα, εκτοξεύτηκε το πρωί της 16ης Ιουνίου 1963
Η αποστολή έφυγε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζαχστάν.Κ ατά την διάρκεια της πτήσης της είχε το κωδικό όνομα «Τσάικα» που στα ρωσικά σημαίνει Γλάρος. Η νεαρή κοπέλα, παρά την προφανή απειρία της, έφερε σε πέρας την αποστολή. Δεν ήταν, όμως, λίγες οι φορές στη διήμερη πτήση της στο διάστημα, που αντιμετώπισε στομαχικά προβλήματα και ναυτία.
Συνολικά, η Τερέσκοβα με το «Βοστόκ 6» πραγματοποίησε 48 περιφορές γύρω από τη Γη και μετά από 2 ημέρες, 22 ώρες και 50 λεπτά στο διάστημα, προσγειώθηκε με επιτυχία στις 19 Ιουνίου, σε μία περιοχή κοντά στο Μπαϊκονούρ. Η προσγείωση έγινε με τον τρόπο, που η Τερέσκοβα ήξερε καλύτερα, με αλεξίπτωτο, αφού λίγα λεπτά νωρίτερα είχε αποχωριστεί το διαστημικό σκάφος. Πάντως, δεν απέφυγε ένα μώλωπα στη μύτη, κατά τη στιγμή που προσπαθούσε να απελευθερωθεί από τα σχοινιά του αλεξιπτώτου.
Η ζωή μετά το διάστημα, οι βραβεύσεις και η επίσκεψη στην Αθήνα
Μετά την πτήση η Τερεσκόβα εγκατέλειψε το διαστημικό πρόγραμμα και στις 3 Νοέμβρη του 1963 παντρεύτηκε τον κοσμοναύτη Νικολάγιεφ με τον οποίο απέκτησε ένα παιδί. Το 1968, έγινε πρόεδρος της Σοβιετικής Επιτροπής Γυναικών, το 1969, αποφοίτησε από την Ακαδημία Πολεμικής Αεροπορίας Ζουκόφσκι, ενώ το 1977 πήρε διδακτορικό στη μηχανική.
Εκλέχθηκε βουλευτής του Ανωτάτου Σοβιέτ (από το 1962), έγινε πρόεδρος της Επιτροπής Σοβιετικών Γυναικών και μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης.
Tιμήθηκε με πλήθος βραβείων σ’ όλο τον κόσμο και για την εποχή της θεωρήθηκε ένα από τα σύμβολα της γυναικείας απελευθέρωσης. Η πατρίδα της την ανακήρυξε «Ηρωίδα της Σοβιετικής Ένωσης» και της απένειμε δύο φορές το Βραβείο Λένιν. Τον Απρίλιο του 1980 η Βαλεντίνα Τερέσκοβα επισκέφτηκε την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, προσκεκλημένη του ΚΚΕ.
