Με τη διαχείριση υδάτων να κινείται «στα τυφλά», μπορούν τα άνυδρα νησιά των Κυκλάδων να ανταποκριθούν στο διαρκώς διογκούμενο τουριστικό ρεύμα αλλά και στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής;
«Στις Κυκλάδες τα ισοζύγια είναι αρνητικά» ξεκαθαρίζει η υδρολόγος πολιτικός μηχανικός Μαρία Μιμίκου και σπεύδει να εξηγήσει: «Είναι ξηρές περιοχές με πολύ μεγάλη εξάτμιση. Είναι βέβαιο ότι τα υδατικά τους συστήματα υφίστανται ένα σοκ κάθε θερινή σεζόν, με τον διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό του πληθυσμού τους, και όσο πιο μικρό είναι το νησί τόσο χειρότερη είναι η κατάσταση. Τα νησιά έχουν ενδημική λειψυδρία που τον χειμώνα δεν φαίνεται λόγω του μικρού αριθμού των κατοίκων, όμως το καλοκαίρι γίνεται εμφανής».
«Η επιβάρυνση αφορά στην πραγματικότητα δύο μήνες» εξηγεί από την πλευρά του ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου, Ηλίας Νόκας, ο οποίος υπολογίζει ότι καθένας από τους δεκάδες χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται τα νησιά καταναλώνει περίπου 200 λίτρα νερό.
«Την υπόλοιπη περίοδο του έτους δεν έχουμε σημαντικές καταναλώσεις, και οι ντόπιοι σε γενικές γραμμές σέβονται το νερό» λέει, τονίζοντας ότι στα περισσότερα νησιά δεν διεξάγονται ενημερωτικές εκστρατείες ενάντια στη σπατάλη νερού.
Στη Σίφνο, πάντως, μια τέτοια καμπάνια ευαισθητοποίησης «τρέχει» εδώ και καιρό. «Φέτος εκστρατεία ενημέρωσης διοργανώνει, σε συνεργασία μαζί μας, και ο σύλλογος ενοικιαζομένων δωματίων του νησιού. Είναι πολύ σημαντικό σε κάθε κατάλυμα, σε κάθε επιχείρηση, να χτυπάει το καμπανάκι του κινδύνου, γιατί αν ο κόσμος είναι επαρκώς ενημερωμένος θα βοηθήσει» περιγράφει η δήμαρχος.
Η αξία της εξοικονόμησης γίνεται ολοένα και πιο αισθητή όσο η Νότια Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των ούτως ή άλλως άνυδρων Κυκλάδων, έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που «ήρθαν για να μείνουν».
«Με την αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνονται η εξάτμιση και η διαπνοή και μειώνονται η βροχόπτωση και η απορροή. Επομένως το διαθέσιμο νερό θα γίνει λιγότερο, και στα νησιά που βρίσκονται ήδη αντιμέτωπα με αυξημένη εξάτμιση των υδάτων το πρόβλημα θα μεγεθυνθεί» προσθέτει η Μαρία Μιμίκου.
Δεν υπάρχουν στοιχεία και αριθμητικά δεδομένα
Επιστρέφοντας στο αρχικό ερώτημα, το ζήτημα παραμένει: Πόσες πισίνες αντέχουν οι Κυκλάδες; Για την ομότιμη καθηγήτρια του ΕΜΠ είναι πρωτίστως ζήτημα αριθμών: «Προφανώς, αν κατασκευάζονται συνέχεια μεγάλα σπίτια σε ένα νησί που δεν έχει νερό και αντλούνται ποσότητες οι οποίες εξατμίζονται στις πισίνες, είναι πρόβλημα. Αλλά για να γίνει πρόβλημα η πισίνα, πρέπει να ξέρουμε αριθμούς».
Στο ζήτημα της έλλειψης στοιχείων αναφέρεται και η Μαρία Ναδάλη, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχουν αριθμητικά δεδομένα που να καταγράφουν με ακρίβεια το πρόβλημα, όμως η γενική αίσθηση είναι ότι η Σίφνος δεν αντέχει πολλές πισίνες ακόμα.
Φέτος, το νησί εισέρχεται στην τουριστική σεζόν με αγωνία για την επάρκεια του νερού. «Αυτή την περίοδο η κατάσταση κυλά ομαλά. Ωστόσο έχουμε μεγάλη αγωνία γιατί δεν υπήρχαν πολλές βροχοπτώσεις το προηγούμενο διάστημα, ενώ πάντα μπορεί να συμβεί ένα απρόοπτο, όπως μια βλάβη στις αφαλατώσεις» λέει η δήμαρχος. Οσο για την ανοιχτή επιστολή, η ίδια σημειώνει πως το σημαντικότερο αποτέλεσμα ήταν ότι άνοιξε τη δημόσια συζήτηση για το ζήτημα. «Ενιωσα ότι υπήρχαν άνθρωποι στο νησί που έβγαζαν αυτή την αγωνία, και κάποιος έπρεπε να την εκφράσει και δημόσια. Και αυτός δεν μπορούσε παρά να είναι ο δήμος».