Λήξη συναγερμού φαίνεται πως σήμανε στη Ρωσία, η οποία βρέθηκε στο χείλος του εμφυλίου πολέμου, μετά την εξέγερση της μισθοφορικής οργάνωσης Wagner εναντίον του Κρεμλίνου.
Ο ιδρυτής της, Γεβγκένι Πριγκόζιν, διαβεβαίωσε πως μπήκε στη Ρωσία μαζί με τα στρατεύματά του με σκοπό να ανατρέψει τη στρατιωτική ιεραρχία και δήλωσε «έτοιμος να πεθάνει» μαζί με τους 25.000 άνδρες του για να «απελευθερώσει τον ρωσικό λαό».
Μετά από μια νύχτα σύγχυσης και χάους, ο πρώην Νο 1 έμπιστος του Βλαντίμιρ Πούτιν είπε ότι βρέθηκε μέσα στο αρχηγείο του ρωσικού στρατού στο Ροστόφ-ον-Ντον και ότι οι μαχητές του έχουν αποκτήσει τον έλεγχο των στρατιωτικών τοποθεσιών της πόλης.
Η Μόσχα τον κατηγόρησε για ανταρσία και απόπειρα πραξικοπήματος και άρχισε να προετοιμάζεται για σκληρές συγκρούσεις. Ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος παραδέχθηκε ότι η κατάσταση στη στρατηγικής σημασίας πόλη Ροστόφ, στη βορειοανατολική άκρη της Μαύρης Θάλασσας «είναι δύσκολη».
Μέχρι και αργά το απόγευμα του Σαββάτου (24/6) υπήρχε αναταραχή σε όλη την Ρωσία, με τις δυνάμεις της Wagner να προελαύνουν και να φτάνουν 200 χιλιόμετρα από τη Μόσχα, που βρέθηκε σε κατάσταση συναγερμού.
Ο δήμαρχός της, Σεργκέι Σομπιάνιν, ζήτησε από τους κατοίκους της πόλης να απόσχουν από μετακινήσεις ή ταξίδια στην πόλη όσο το δυνατόν περισσότερο και προειδοποίησε επίσης τους Μοσχοβίτες ότι η κυκλοφορία μπορεί να αποκλειστεί σε ορισμένους δρόμους και σε ορισμένες συνοικίες.
Και ενώ τα τύμπανα του εμφυλίου ηχούσαν ολοένα και πιο δυνατά στη Ρωσία, λίγο μετά τις 20:30 (ώρα Ελλάδος) ο Πριγκόζιν ανακοίνωσε ότι… επιστρέφει πίσω και «παγώνει» την επίθεση στο Κρεμλίνο, μετά από συμφωνία που είχε με τον Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Στο μήνυμά του, το «αφεντικό» των μισθοφόρων υποστήριξε πως έδωσε εντολή στις δυνάμεις του να υποχωρήσουν και να επιστρέψουν στις βάσεις τους, προκειμένου να αποφευχθεί το «αιματοκύλισμα».
«Ήθελαν να διαλύσουν την Wagner. Κάναμε από τις 23 Ιουνίου την πορεία δικαιοσύνης. Σε μία μέρα φτάσαμε 200 χλμ. από τη Μόσχα. Σ’ αυτό το διάστημα δεν χύσαμε ούτε μία σταγόνα αίμα των μαχητών μας. Τώρα όμως έφτασε η ώρα που μπορεί να χυθεί αίμα. Συνειδητοποιώντας ότι αίμα θα χυθεί σε μία από τις δύο πλευρές παίρνουμε την αντίπαλη κατεύθυνση προς το πεδίο σύμφωνα με το σχέδιο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πριγκόζιν.
🇷🇺 | URGENTE: Golpe de Estado na Rússia
É decretada LEI MARCIAL por Moscou
“Agora é o momento em que o sangue pode ser derramado. Portanto, assumindo total responsabilidade pelo derramamento de sangue russo, de um dos lados, posicionamos nossas colunas e partimos na direção… pic.twitter.com/1eSUF33y68
— Daniel Vitor (@DanVitorPH) June 24, 2023
Με τη σειρά του, ο διαμεσολαβητής πρόεδρος της Λευκορωσίας δήλωσε ότι διαπραγματεύτηκε με τον Πριγκόζιν τον τερματισμό της προώθησης στρατευμάτων της παραστρατιωτικής οργάνωσης Wagner και την αποφυγή οποιασδήποτε νέας κλιμάκωσης.
«Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν αποδέχτηκε την πρόταση του προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο να σταματήσει τις κινήσεις των ενόπλων ανδρών της εταιρίας Βάγκνερ και μέτρα για αποκλιμάκωση των εντάσεων» μετέδωσε το κανάλι Telegram της λευκορωσικής προεδρίας, Poul Pervogo.
Σύμφωνα με αυτήν την πηγή, η διαμεσολάβηση έγινε σε συνεννόηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και διήρκεσε όλη την ημέρα. Ο πρόεδρος Λουκασένκο ενεργώντας με τη σύμφωνη γνώμη του προέδρου Πούτιν, μίλησε στον αρχηγό της Wagner, ο οποίος αποδέχθηκε την πρόταση για αποκλιμάκωση της κατάστασης.
«Αυτό που βρίσκεται τώρα στο τραπέζι είναι απολύτως (…) αποδεκτό για την επίλυση της κατάστασης, με εγγυήσεις ασφαλείας για τους μαχητές του Wagner», πρόσθεσε.
Ο Πούτιν «θυσίασε» Σοϊγκού και Γκερασίμοφ
Ο πιο έμπιστος άνθρωπος του Ρώσου προέδρου, που κάποτε τον αποκαλούσε «πατέρα», δεν έκανε αναστροφή μόνο και μόνο επειδή του το ζήτησε ο Λουκασένκο.
Αν και στην ανακοίνωση που εξέδωσε η λευκορωσική προεδρία, τονίζεται ότι «δεν δόθηκαν συγκεκριμένα ανταλλάγματα», τα διεθνή Μέσα αναφέρουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν «θυσίασε» τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας του προκειμένου να «βάλει φρένο» στην προέλαση της Wagner.
Συγκεκριμένα, ο Πριγκόζιν φαίνεται να ζήτησε την καρατόμηση του υπουργού Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, και του αρχηγού του γενικού επιτελείου Στρατηγού, Βαλέρι Γκερασίμοφ. Επίσης, η συμφωνία φέρεται να συμπεριλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας για τα στρατεύματα της Wagner. Ειδικότερα, απόσυρση της ποινικής υπόθεσης, που δημιουργήθηκε εναντίον του Πριγκόζιν, με την κατηγορία της οργάνωσης ένοπλης ανταρσίας και αμνηστία στους μαχητές της Wagner.
Former supporter of Prigozhin about alleged agreement between Prigozhin and Russian authorities:
«Now it’s finally allowed to say the three things he’s been promised. 1. Shoigu’s resignation. 2. Amnesty for «musicians» [Wagner mercenaries]. 3. The possibility to return to… pic.twitter.com/FMPiq1vUR1
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) June 24, 2023
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Μινσκ για τη συμφωνία:
«Σήμερα το πρωί, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ενημέρωσε τον Λευκορώσο ομόλογό του για την κατάσταση στη νότια Ρωσία με την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Wagner. Οι αρχηγοί κρατών συμφώνησαν για κοινές ενέργειες.
Κατά την περαιτέρω ανάπτυξη των συμφωνιών, ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, αφού διευκρίνισε επιπλέον την κατάσταση μέσω των δικών του καναλιών, σε συμφωνία με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, είχε συνομιλίες με τον επικεφαλής της Wagner PMC Γεβγκένι Πριγκόζιν.
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν καθόλη τη διάρκεια της ημέρας. Ως αποτέλεσμα, ήρθαν σε συμφωνίες για το απαράδεκτο ενδεχόμενο να εξαπολυθεί μια αιματηρή σφαγή στο έδαφος της Ρωσίας. Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν αποδέχτηκε την πρόταση του προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο να σταματήσει η μετακίνηση των ενόπλων της εταιρείας Wagner στη Ρωσία και να λάβει περαιτέρω μέτρα για την αποκλιμάκωση της έντασης.
Αυτή τη στιγμή, στο τραπέζι υπάρχει μια απολύτως κερδοφόρα και αποδεκτή επιλογή για την επίλυση της κατάστασης, με εγγυήσεις ασφαλείας για τους μαχητές της Wagner PMC.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, επίσης σήμερα ο πρόεδρος της Λευκορωσίας πραγματοποίησε δύο συναντήσεις με το μπλοκ εξουσίας της χώρας για αυτήν την κατάσταση».
Η πρώτη αντίδραση της Μόσχας
Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση της οπισθοχώρησης του Πριγκόζιν η Μόσχα έκανε γνωστό ότι θα ανταποκριθεί στα αιτήματά του αρχηγού των Wagner.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, οι μαχητές της οργάνωσης, που συμμετείχαν στα γεγονότα, δεν θα διωχθούν ποινικά και όσοι από αυτούς το επιθυμούν μπορούν να συνάψουν συμβόλαια με το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας.
Ακόμα, ο Πεσκόφ αναφέρθηκε στη συμβολή του προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο. Όπως είπε, ο Βλαντίμιρ Πούτιν συμφώνησε με τον Λουκασένκο για τη διαμεσολάβηση του Μινσκ, μετά από πρωτοβουλία του Λευκορώσου προέδρου. Συγκεκριμένα ανέφερε πως υπήρχε ο υψηλότερος στόχος της αποφυγής της αιματοχυσίας και της εσωτερικής σύγκρουσης και βάσει αυτού λειτούργησε ο Λευκορώσος πρόεδρος.
«Είμαστε ευγνώμονες στον πρόεδρο της Λευκορωσίας για αυτές τις προσπάθειες», υπογράμμισε και συμπλήρωσε πως «δεν γνωρίζει εάν ο πρόεδρος Πούτιν εμπιστεύεται την ηγεσία του υπουργείου Άμυνας».
Τέλος, ανέφερε ότι η ποινική υπόθεση εναντίον του επικεφαλής της Wagner θα αποσυρθεί και θα μεταβεί στη Λευκορωσία. Ωστόσο, δεν έγινε πιο σαφής σχετικά με το τι θα κάνει ο Πριγκόζιν στη χώρα.
Τι σημαίνει η συμφωνία αποκλιμάκωσης για τον Πριγκόζιν
Σύμφωνα με τον Μάικλ Ο’ Χάνλον, ειδικό στο Ινστιτούτο Μπρούκινγκς, η συμφωνία του Πριγκόζιν να κάνει πίσω «έχει νόημα» επειδή η κατάσταση στη Ρωσία είχε γίνει «εξαιρετικά επικίνδυνη» όσον αφορά τον Γιεβγκένι Πριγκόζιν.
«Η ιδέα ότι ο Πριγκόζιν θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να προκαλέσει μια ευρεία μαζική εξέγερση εναντίον του Πούτιν αποτελεί πραγματικά ένα παραμύθι» εξηγεί ο O’Hanlon στο BBC.
Ωστόσο, σχολιάζει πως πρόκειται για μια «άκρως κρίσιμη και επικίνδυνη στιγμή» στη Ρωσία.
Η επόμενη μέρα
Σε κάθε περίπτωση, μπορεί η απόπειρα πραξικοπήματος να ολοκληρώθηκε, ωστόσο σύμφωνα με τον Τζον Χέρμπστ, πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ουκρανία, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η κρίση στη Ρωσία θα τελειώσει τώρα.
Εξηγεί, συγκεκριμένα, στο BBC ότι δεν είναι ξεκάθαρο το τι θα εκτυλιχθεί στη συνέχεια, αλλά εκτιμά ο Πριγκόζιν δεν πρόκειται να υπαχθεί στον έλεγχο του υπουργείου Άμυνας.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του, η στιγμή αυτή θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια παύση πριν από μια πραγματική «σύγκρουση».
Ενδεχομένως, ο Πούτιν θα ήταν πρόθυμος να υποχωρήσει από τις δηλώσεις του και να πορευτεί κρατώντας προφυλάξεις, ισχυρίζεται και καταλήγει πως είτε έτσι είτε αλλιώς, η Δύση θα πρέπει να «παρακολουθεί προσεκτικά χωρίς να μιλάει».