Ποτέ κανείς δεν είχε τολμήσει να αμφισβητήσει μέχρι σήμερα την 23ετή παραμονή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία όπως το έκανε μέσα σε 24 ώρες ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της εταιρείας μισθοφόρων Βάγκνερ. Ολοι στη Ρωσία – από τους ολιγάρχες που πήραν τα ιδιωτικά τους τζετ και έφυγαν ή εκείνους που έμειναν, τους στρατηγούς που περίμεναν να εξελιχθεί η κατάσταση χωρίς να επεμβαίνουν για να σταματήσουν την προέλαση των δυνάμεων της Βάγκνερ που κινήθηκαν απειλητικά προς τη Μόσχα και τους πολίτες που δεν ήξεραν τι τους ξημερώνει – είδαν για πρώτη φορά το Κρεμλίνο να απειλείται τόσο σοβαρά εκ των έσω. Η εξουσία του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν μοιάζει τόσο ακλόνητη όσο έδειχνε μέχρι τώρα.
Πόσο καιρό θα αντέξει ο Πούτιν, αναρωτιούνται τα δυτικά ΜΜΕ. Διότι, όπως εξηγούν οι «Financial Times», τώρα πια όλα είναι πραγματικά πιθανά στη Ρωσία. Ο Πριγκόζιν, στενός συνεργάτης του Πούτιν επί χρόνια, κλιμάκωσε την αντιπαράθεσή του με τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας και τον υπουργό Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού με τη δραματική κίνηση να καταλάβει τη νότια πόλη Ροστόφ επί του Ντον, που ουσιαστικά αποτελεί το αρχηγείο στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Οι δυνάμεις του προχωρούσαν προς τη Μόσχα, στην οποία γίνονταν οχυρωματικά έργα, και όταν έφτασαν σε απόσταση 300 χλμ. έγινε γνωστή η παρέμβαση του λευκορώσου προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο, που συμφώνησε με τον Πριγκόζιν να πάει στο Μινσκ και να δοθεί αμνηστία στους μαχητές της Βάγκνερ.
Ρητή αμφισβήτηση
Ο δρόμος χωρίς επιστροφή που επέλεξε ο Πριγκόζιν σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας φάσης στη Ρωσία, η οποία χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη αστάθεια. Η ένοπλη εξέγερση αποτέλεσε ένα μήνυμα μεγάλης ακριβείας. Ποτέ κανείς δεν είχε αμφισβητήσει τον «τσάρο» τόσο ρητά. Και ποτέ κανείς δεν είχε κερδίσει τόσο πολλά από αυτόν. Μια ισοπαλία, αν όχι μια ηθική νίκη. Το τι πραγματικά συνέβη αυτή τη δραματική ημέρα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από σημαντική ασάφεια, όπως και το τι πραγματικά περιλαμβάνει η συμφωνία που έκλεισε με τη μεσολάβηση Λουκασένκο. Ο μόνος στόχος των λεονταρισμών που εκτόξευσε ο Πριγκόζιν ήταν τα ανώτατα κλιμάκια του ρωσικού στρατού, η τύχη των οποίων παραμένει ασαφής. Ακόμη και τις πιο ταραγμένες ώρες, ο επονομαζόμενος «σεφ του Πούτιν» – επειδή στην αρχή της συνεργασίας τους είχε αναλάβει το κέτερινγκ του Κρεμλίνου – φρόντισε να μην εξαπολύσει άμεση λεκτική επίθεση στον ρώσο πρόεδρο. Φαίνεται, ωστόσο, σαφές ότι η έκβαση αυτής της αναμέτρησης περιστράφηκε γύρω από τη μορφή του Πούτιν, την ικανότητά του να διατηρήσει την εξουσία που μέχρι το βράδυ της Παρασκευής φαινόταν απόλυτη.
Το διακύβευμα
Το πρωί του Σαββάτου, στην έκκλησή του προς το έθνος, η οποία ήρθε ακριβώς δεκαέξι μήνες έπειτα από μια άλλη ομιλία σε πιο θριαμβευτικούς τόνους με την ανακοίνωση της εισβολής στην Ουκρανία, ο ρώσος πρόεδρος φάνηκε να έχει επίγνωση του μεγέθους αυτού που διακυβεύεται. Αναγνώρισε την ύπαρξη της απειλής καλώντας τους στρατιώτες της Βάγκνερ και όποιον πολεμά στο μέτωπο «να μην κάνουν το μοιραίο λάθος». Ισως, περισσότερο από την αναφορά στο μοιραίο 1917 που σημάδεψε τη μοίρα της ρωσικής ιστορίας προβάλλοντάς τη στον «σοβιετικό αιώνα», ήταν αυτό το απόσπασμα που αποκάλυψε πόσο σοβαρά ήταν τα πράγματα. Ηταν μια σοβαρή πρόκληση, την οποία, για πρώτη φορά από τότε που έγινε πρόεδρος, ο Πούτιν δεν έδειχνε να ελέγχει πλήρως, όπως δείχνει και το μυστήριο της παρουσίας του στο Κρεμλίνο, η υποτιθέμενη εξαφάνισή του, οι φήμες ότι βρισκόταν σε αεροπλάνο για την ασφαλέστερη Αγία Πετρούπολη. Δεν ήταν αυτός που υπαγόρευε την ατζέντα των γεγονότων. Δεν ήταν αυτός που αποφάσισε την κατάληξη, η οποία προέκυψε με τη μεσολάβηση του λευκορώσου προέδρου Λουκασένκο. Οι αναλυτές όμως δεν μπορούν παρά να αναρωτιούνται τι γνωρίζει ο Πριγκόζιν για την κατάσταση στα πολεμικά μέτωπα που δεν γνωρίζει ο υπόλοιπος κόσμος, ώστε να τον έχει οδηγήσει σε μια τέτοια ακραία κίνηση. Ηταν ο Πριγκόζιν που ανάγκασε το Κρεμλίνο να μπει σε διαπραγμάτευση. Και ήταν ο Πριγκόζιν που αποφάσισε ότι δεν θα υπάρξει λουτρό αίματος. Οχι ο Πούτιν. Ολοι αναρωτιούνται τι μέλλει γενέσθαι.