Οταν ο Νίκος Ανδρουλάκης αναλάμβανε το τιμόνι του ΠΑΣΟΚ γνώριζε ως δεδομένο πως στη μάχη που έμπαινε, αυτήν για την ηγεμονία του προοδευτικού χώρου, θα έβρισκε ως αντίπαλό του τον Αλέξη Τσίπρα.
Η παρουσία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, η πολιτική του φυσιογνωμία ήταν τόσο συνυφασμένη με το κόμμα του, που κανείς δεν μπορούσε, τον Δεκέμβριο του 2021, να φανταστεί πώς θα μπορούσε το ένα να υπάρξει μακριά από το άλλο.
Μια υπεραισιόδοξη κεντροαριστερή εκτίμηση εκείνης της περιόδου, η οποία με τον καιρό ακουγόταν όλο και συχνότερα στα γραφεία της Χαριλάου Τρικούπη, έλεγε από τότε πως, με δεδομένη τη διπλή κάλπη λόγω της απλής αναλογικής και την υπεροχή της ΝΔ στις δημοσκοπήσεις, ο Τσίπρας δεν θα κατάφερνε να αντέξει τρεις σερί ήττες στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ -«κανείς δεν μπορεί, ούτε καν αυτός».
Ενάμιση χρόνο μετά, αυτή η εκτίμηση, που λεγόταν περισσότερο ως ευχή, επιβεβαιώθηκε στην πράξη. Και μάλιστα, υπό προϋποθέσεις που δεν έμοιαζαν εξαρχής το πιο πιθανό σενάριο: τον Μάιο ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη μια επώδυνη ήττα, ενώ οι εκλογές του Ιουνίου επιβεβαίωσαν πως το κόμμα δεν κατάφερε να πείσει για την αναγκαιότητα μιας ισχυρής αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Τα αρνητικά για το ΠΑΣΟΚ ήταν πως δεν πέτυχε την άνοδο που θα ήθελε να έχει δείξει μέσα σε ένα μήνα, μένοντας περίπου στο ίδιο ποσοστό. Στα θετικά, ωστόσο, όχι μόνο είχε καταφέρει να κρατήσει το διψήφιο ποσοστό που έλαβε, αλλά είχε μειώσει την απόσταση μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ στις 6 μονάδες.
Ακόμα κι έτσι, η παραίτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, μετά τη δήλωση που έκανε την Κυριακή των εκλογών, δεν ήταν το κυρίαρχο σενάριο για τους λάτρεις του είδους στο ΠΑΣΟΚ.
Ξαφνιάστηκαν κι εκείνοι από την απόφαση του Τσίπρα, έχοντας απόλυτη επίγνωση πως μπροστά στον Ανδρουλάκη ανοίγεται ίσως η μεγαλύτερη ευκαιρία που είχε το ΠΑΣΟΚ από το 2012 και μετά για την οριστική του επάνοδο και την αποκατάσταση του μεταπολιτευτικού δικομματισμού.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ PES
Ταιριαστά από άποψη συμβολισμού, η παραίτηση Τσίπρα βρήκε τον Ανδρουλάκη στις Βρυξέλλες για την προπαρασκευαστική σύνοδο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών – το ίδιο φόντο είχε γίνει πολλές φορές πεδίο σύγκρουσης των δύο πλευρών, καθώς το στάτους του παρατηρητή που είχε δοθεί στον Τσίπρα από το PES έδινε στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ μια επιπλέον ευκαιρία για φλερτ με το κεντροαριστερό ακροατήριο.
Η κοινή παρουσία στις σοσιαλδημοκρατικές διεργασίες παύει κι αυτή μέχρι νεοτέρας, μέχρι να διαφανούν τόσο οι επιλογές του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για την κατεύθυνση του κόμματος όσο και οι προθέσεις του PES για τον διάδοχο του πρώην πρωθυπουργού.
Οσο στην αξιωματική αντιπολίτευση σχεδιάζεται η μετά Τσίπρα εποχή, ωστόσο, η Χαριλάου Τρικούπη έχει τη δική της ευκαιρία: να δράσει ως χώρος υποδοχής των προοδευτικών ψηφοφόρων που δεν χαίρονται με τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ.
Στο ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζουν πως ο αντίπαλός τους για τα ηνία του προοδευτικού πόλου είναι ένα κόμμα που, ακόμα και τη χειρότερη εκλογική του βραδιά, έδειξε πως έχει δομές και αντανακλαστικά εξουσίας. Ωστόσο η τράπουλα ξαναμοιράζεται, καθώς η απουσία του Αλέξη Τσίπρα ερμηνεύεται και ως απουσία της συγκολλητικής ουσίας του βασικού κορμού ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ.
Σ’ αυτούς, ειδικά μέχρι η αξιωματική αντιπολίτευση να εκλέξει τη νέα ηγεσία της, στο ΠΑΣΟΚ θεωρούν να απευθυνθούν, όπως επίσης και σε εκείνoυς που ψάχνουν μια λύση αξιόπιστης αντιπολίτευσης – γι’ αυτό και οι αποφάσεις για την κοινοβουλευτική ομάδα και τους ρόλους της λαμβάνονται με προσοχή, ώστε οι βουλευτές να έχουν την καλύτερη δυνατή εκπροσώπηση μέσα στη Βουλή.
ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ
Ορόσημο για το ΠΑΣΟΚ θα είναι και οι αυτοδιοικητικές εκλογές – αφενός γιατί κανείς σήμερα δεν γνωρίζει την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές του φθινοπώρου και αφετέρου γιατί το ΠΑΣΟΚ υπερτερεί έτσι κι αλλιώς στη σχέση του με την τοπική αυτοδιοίκηση.
Πράγμα που σημαίνει πως μπορεί να αξιοποιήσει το momentum, δίνοντας έμφαση στην παρουσία του στις τοπικές κοινωνίες, ακόμη κι αν αποφύγει τα χρίσματα στους δήμους χωρίς κεντρικό πολιτικό συμβολισμό.
Μεγαλύτερη έμφαση θα δοθεί στις περιφέρειες, καθώς, εκτός απροόπτου, το ΠΑΣΟΚ θα θελήσει να κατεβάσει δικούς του υποψηφίους στις πιο σημαντικές (το μόνο βέβαιο όνομα που ακούγεται είναι αυτό του νυν περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Αρναουτάκη).
Στόχος είναι η καταγραφή της δυναμικής που θα σχηματίζεται ως τότε, η οποία θα δώσει και τη σχετική ώθηση για τις ευρωεκλογές της άνοιξης του 2024 – το χρονικό όριο, στο τέλος του εκλογικού κύκλου, που έχει δοθεί για την ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης.
