Τα social media «πρωταγωνίστησαν» και στις ταραχές στη Γαλλία με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Διαδηλωτές προσπάθησαν να συντονιστούν μέσω αυτών, βίντεο από τα επεισόδια διαδόθηκαν από τις δημοφιλείς πλατφόρμες, η κυβέρνηση έριξε ευθύνη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη βία ενώ ζήτησε να τις παραδοθούν τα στοιχεία των «ύποπτων» χρηστών.

Επίσης η ίδια η δολοφονία του 17χρονου Ναέλ από τους αστυνομικούς, καταγράφηκε σε βίντεο που κυκλοφόρησε στα social media, καταρρίπτοντας το αφήγημα των ενστόλων ότι πυροβόλησαν επειδή η ζωή τους βρισκόταν σε κίνδυνο και αποτέλεσε τη σπίθα που άναψε την πυρκαγιά των έξι ημερών στη Γαλλία.

Την ίδια στιγμή η διάδοση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών χτύπησε «κόκκινο» ενώ η ακροδεξιά εμφανίστηκε για ακόμα μία φορά εξαιρετικά δραστήρια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ενοχοποίηση του θύματος – Το ψεύτικο αυτοκίνητου του Ναέλ

Οι ψεύτικες πληροφορίες έκαναν από την αρχή την εμφάνισή τους με σκοπό να ενοχοποιηθεί το θύμα, ο 17χρονος Ναέλ, και να δικαιολογηθούν οι ενέργειες των αστυνομικών. Ένα βίντεο που έδειχνε μία κίτρινη μερσεντές, όπως αυτή που οδηγούσε ο 17χρονος τη μέρα που οι αστυνομικοί τον σταμάτησαν για έλεγχο και τον πυροβόλησαν, να τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα έκανε τον γύρο του διαδικτύου, συνοδευόμενο με σχόλια όπως «αυτή την επικίνδυνη κατάσταση είχαν να αντιμετωπίσουν οι αστυνομικοί».

Σύντομα ωστόσο έγινε σαφές ότι πρόκειται για διαφορετικό αυτοκίνητο καθώς οι πινακίδες κυκλοφορίας ήταν διαφορετικές.

Το BBC ερεύνησε κάποια από τα δημοφιλή βίντεο στα social media, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι πραγματικά πλάνα από τις ταραχές.

Η εικόνα των ταραχών από μια γαλλική ταινία

Μια εντυπωσιακή εικόνα που δείχνει μια ομάδα νεαρών ανδρών να οδηγούν ένα βαν της γαλλικής αστυνομίας, με έναν να κρέμεται από το παράθυρο επιδεικνύοντας ένα όπλο, διαδόθηκε στο Twitter με τις λέξεις «Γαλλία, η φωτογραφία της ημέρας».

Το tweet, που αναρτήθηκε νωρίς στις 2 Ιουλίου είχε πάνω από 1,7 εκατομμύρια προβολές. Στην πραγματικότητα πρόκειται για πλάνο της ταινίας Athena του Ρομέν Γαβρά.

Τα αυτοκίνητα που έπεσαν από το κτίριο

Πλάνα από αυτοκίνητα που πέφτουν από τα παράθυρα ενός πολυώροφου χώρου στάθμευσης έχουν κοινοποιηθεί ευρέως στο διαδίκτυο, με το μήνυμα: «Τι συμβαίνει στη Γαλλία…».

Αυτό είναι ψευδές – πρόκειται για παλιό υλικό και μοιάζει να έχει προέλθει από άλλη ταινία.

Το BBC Verify χρησιμοποίησε εικόνες από το βίντεο και πραγματοποίησε διαδικτυακή αναζήτηση για να δει αν είχε εμφανιστεί ξανά στο παρελθόν. Η αναζήτηση εμφάνισε ένα tweet από τον Ιούνιο του 2016, το οποίο ισχυριζόταν ότι το υλικό ήταν από τα γυρίσματα της ταινίας δράσης Fast and Furious 8 – η οποία γυρίστηκε στο Κλίβελαντ του Οχάιο.

Τα χρώματα των αυτοκινήτων και το εξωτερικό του κτιρίου ταιριάζουν με μια σκηνή από την ταινία, η οποία κυκλοφόρησε το 2017.

Ο… ελεύθερος σκοπευτής

Τις τελευταίες ημέρες, ένα βίντεο έχει κοινοποιηθεί επανειλημμένα στο Twitter και στην εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων, Telegram, που δείχνει έναν άνδρα με κουκούλα, σε μια ταράτσα να σημαδεύει κάτι που φαίνεται να είναι τουφέκι.

Ένας χρήστης του Twitter δημοσίευσε το βίντεο με το συνοδευτικό μήνυμα: «Ταραχοποιός στη Γαλλία παίρνει θέση ελεύθερου σκοπευτή με κλεμμένο τουφέκι της αστυνομίας». Ένας άλλος λογαριασμός υποστηρίζει ότι το τουφέκι κλάπηκε από ένα βαν της αστυνομίας.

Ο χρήστης του Telegram εμφάνισε το emoji της φωτιάς δίπλα στη γαλλική σημαία και δήλωσε: «οι πλιατσικολόγοι καλύπτονται από ελεύθερο σκοπευτή».

Το βίντεο έχει προβληθεί εκατοντάδες χιλιάδες φορές σε διάφορες πλατφόρμες και λογαριασμούς και έχει αναμεταδοθεί χιλιάδες φορές.

Όμως το βίντεο δεν τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια των σημερινών ταραχών. Πρόκειται για παλιό υλικό.

Αναζητώντας για προηγούμενες εμφανίσεις του βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το BBC Verify μπορεί να επιβεβαιώσει ότι αναρτήθηκε στο Twitter στις 13 Μαρτίου 2022.

Τα ρούχα του άνδρα, η θέση του στην ταράτσα και τα ορατά κτίρια είναι πανομοιότυπα και στα δύο tweets.

Το βίντεο πιθανότατα τραβήχτηκε στην ταράτσα ενός κτιρίου σε ένα ανατολικό προάστιο του Παρισιού, αλλά δεν ήταν δυνατόν να επιβεβαιωθεί αν το τουφέκι ήταν αληθινό ή αντίγραφο όπλου.

Τα πλάνα από το Μεξικό

Ένα βίντεο στο TikTok – που δείχνει ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων με τη λεζάντα «Ναντέρ, Γαλλία – Ναέλ» και μια σειρά από λυπητερά emojis – είχε περισσότερες από εννέα εκατομμύρια προβολές.

Η Ναντέρ είναι το προάστιο του Παρισιού όπου ο 17χρονος Ναέλ Μ.  πυροβολήθηκε από την αστυνομία.

Όμως το βίντεο με το πλήθος τραβήχτηκε στην πραγματικότητα σε άλλη χώρα.

Το BBC Verify έκανε μια αναζήτηση για άλλες εκδοχές του βίντεο στο TikTok και βρήκε ακριβώς το ίδιο κλιπ που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα, ισχυριζόμενο ότι δείχνει μια συναυλία του αργεντίνικου συγκροτήματος Los Fabulosos Cadillacs στην Πόλη του Μεξικού στις 3 Ιουνίου.