Αμέσως μετά την εκδήλωση της ανταρσίας του άλλοτε ισχυρού άνδρα της Βάγκνερ, Γεβγένι Πριγκόζιν, μέλη των ομοσπονδιακών υπηρεσιών ασφαλείας της Ρωσίας έσπασαν τη πόρτα και εισέβαλαν στα κεντρικά γραφεία του στην Αγία Πετρούπολη, στις 24 Ιουνίου.
Μασκοφόροι κατέσχεσαν γρήγορα υπολογιστές και έγγραφα που ανήκαν στην ομάδα Πατριότ, μια εταιρεία ΜΜΕ του Πριγκόζιν που για χρόνια προωθούσε τον πολέμαρχο στο εσωτερικό.
Μιλώντας στον Guardian μέλη του Ομίλου Πατριότ είπαν ότι εκείνη η μέρα σηματοδότησε την έναρξη των προσπαθειών του Κρεμλίνου να καταστείλει την τεράστια επιχειρηματική αυτοκρατορία του Πριγκόζιν.
«Πάνω από τρεις δεκαετίες, ο Πριγκόζιν έχτισε μια από τις πιο σκιώδεις και πολύπλοκες εταιρικές δομές στον κόσμο που εκτεινόταν πολύ πέρα από τις μισθοφορικές δραστηριότητές του και περιλάμβανε εταιρείες σε ΜΜΕ, logistics, εξορύξεις, ταινίες και catering – για τις οποίες κέρδισε το παρατσούκλι του ως «σεφ Πούτιν» αναφέρουν οι Pjotr Sauer και Jason Burkeο σε ρεπορτάζ τους στον Gaurdian.
Το ξήλωμα ξεκίνησε
Η Μόσχα άρχισε να διαλύει το εταιρικό μεγαθήριο του Πριγκόζιν, αφού του επέτρεψε να ευδοκιμήσει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν άφησε να εννοηθεί ότι τα οικονομικά του πολέμαρχου θα διερευνηθούν. Μιλώντας ενώπιον του στρατού του, ο Πούτιν είπε ότι μαζί με τη Βάγκνερ, η εταιρεία τροφοδοσίας του Πριγκόζιν, Concord, έλαβε σχεδόν 2 δισ. δολ. σε στρατιωτικά συμβόλαια μεταξύ Μαΐου 2022 και Μαΐου 2023. «Ελπίζω ότι κανείς δεν έκλεψε τίποτα ή δεν έκλεψε πολλά, αλλά θα το λύσουμε», πρόσθεσε ο Πούτιν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ιστότοπου Fontanka.ru της Αγίας Πετρούπολης, ο Πριγκόζιν που έχει τη βάση του στη Λευκορωσία, επισκέφθηκε τη Τρίτη 4 Ιουλίου τη διεύθυνση της FSB για να παραλάβει περιουσιακά στοιχεία, κατόπιν εντολής των ρωσικών αρχών.
Αλλά ως εκεί.
Μαύρο στα ΜΜΕ του Πριγκόζιν
Το Κρεμλίνο φάνηκε να στοχεύει πρώτα τα κανάλια επικοινωνίας του Πριγκόζιν.
Στις 30 Ιουνίου, η ρωσική αρχή τηλεπικοινωνιών Roskomnadzor μπλόκαρε τα περισσότερα MME που συνδέονται με τον Πριγκόζιν και, αμέσως μετά, ο διευθυντής του Πατριότ ανακοίνωσε ότι οι δραστηριότητες των ΜΜΕ θα κλείσουν αμέσως.
«Στις 30 Ιουνίου, απολυθήκαμε όλοι, ο αρχισυντάκτης έγραψε σε όλους ότι η Ria Fan ήταν κλειστή», είπε ο Andrey Karpov, παραγωγός της Ria Fan με έδρα τη Μόσχα.
«Οι συνάδελφοί μου είναι πολύ θυμωμένοι γιατί ξαφνικά μένουν χωρίς δουλειά και δεν ξέρουν τι να κάνουν», πρόσθεσε ο Karpov.
Ο Πατριότ είχε υιοθετήσει μια έντονα εθνικιστική, φιλοκυβερνητική γραμμή ενώ παρείχε θετική κάλυψη για τον Πριγκόζιν και τη Βάγκνερ. Χρησιμοποιήθηκε επίσης από τον Πριγκόζιν για να επιτεθεί σε αντιπάλους του, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας Σοϊγκού.
Πάει και το εργοστάσιο παραγωγής τρολ
Ο Guardian αναφέρει επίσης ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ρωσικές αρχές άρχισαν επίσης να απορροφούν την Υπηρεσία Ερευνών Διαδικτύου (IRA) του Πριγκόζιν, που σύμφωνα με την Ουάσινγκτον ήταν ένα «εργοστάσιο παραγωγής τρολ» που συνδέεται χαλαρά με την ομάδα Πατριότ.
Μερικά από τα τρολ της IRA, -που ελέγχονται από χαμηλόμισθους υπαλλήλους που στοχεύουν να σπείρουν θυμό και δυσπιστία γράφοντας επιθετικά σχόλια κάτω από ειδήσεις και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- φαίνεται να έχουν στραφεί εναντίον του δημιουργού τους.
Η «Παγίδα του Πριγκόζιν», μια ομάδα παρακολούθησης που παρακολουθεί τα τρολ του Διαδικτύου που συνδέονται με τον ηγέτη μισθοφόρων, είπε ότι χιλιάδες λογαριασμοί στο VK, μια ρωσική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, είχαν κατακλύσει τον ιστότοπο με αρνητικά σχόλια για τον «προδοτικό» πολέμαρχο αφού προηγουμένως τον επαίνεσε για μήνας.
«Πριν από τον Μάιο, ο Πριγκόζιν ήλεγχε περίπου 15.000 λογαριασμούς στο VK που τον επαίνεσαν, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς τώρα εργάζονται εναντίον του», δήλωσε εκπρόσωπος της ομάδας παρακολούθησης. «Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση έχει αναλάβει τον έλεγχο πάνω τους».
Ο αναπληρωτής καθηγητής επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Clemson, ο οποίος μελετά την IRA, Ντάρεν Λίνβιλ, είπε στον Guardian ότι η έρευνά του εντόπισε περισσότερα από 180 συνδεδεμένα με τον IRA τρολ ενεργά στο Twitter που είχαν ασκήσει κριτική στον Πριγκόζιν μετά την εξέγερσή του.
«Μόλις ξεκίνησε η ανταρσία, το επίπεδο δραστηριότητας αυτών των trolls αυξήθηκε και είδαμε πολλές επιθέσεις στον Πριγκόζιν», είπε ο Λίνβιλ. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συμπεριφορά αυτών των «αυθεντικών λογαριασμών» υποδηλώνει ότι το Κρεμλίνο είχε αποκτήσει τον έλεγχο τουλάχιστον σε ορισμένες από τις πρώην φάρμες τρολ του Πριγκόζιν. «Ο Πριγκόζιν έζησε από τα τρολ και τώρα πεθαίνει από τα τρολ», πρόσθεσε ο Λίνβιλ.
Οι επιχειρήσεις στην Αφρική
Σύμφωνα με παρατηρητές, επειδή ορισμένες από τις διεθνείς επιχειρήσεις του Πριγκόζιν στην Αφρική ήταν πολύ χρήσιμες για να διαλυθούν, η Μόσχα πιθανότατα θα πάρει απλά τον έλεγχό τους, όπως οι κερδοφόρες συμφωνίες εξόρυξης που είχε κάνει ο Πριγκόζιν με την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κινήθηκε γρήγορα για να καθησυχάσει τους συμμάχους στην Αφρική ότι χιλιάδες μαχητές της ομάδας Βάγκνερ που δραστηριοποιούνται στην ήπειρο δεν πρόκειται να αποσυρθούν.
Αλλάζει χέρια και η εταιρεία εφοδιασμού του πολέμαρχου
Επίσης, οι δραστηριότητες του Πριγκόζιν στον εφοδιασμό θα περάσουν στα χέρια του Κρεμλίνου. Ήδη, λίγες μέρες μετά την αποτυχημένη ανταρσία, εταιρείες που συνδέονται με το Πριγκόζιν άρχισαν να χάνουν τα συμβόλαια για τα σχολικά γεύματα, σύμφωνα με αρκετά ρωσικά ΜΜΕ.
Οι εταιρείες του Πριγκόζιν παραμένουν προς το παρόν υπεύθυνες για τον εφοδιασμό ορισμένων ρωσικών πόλεων με τρόφιμα και άλλες προμήθειες, καθώς και για την τροφοδοσία ρωσικών στρατιωτικών βάσεων σε Αρμενία και Κιργιστάν.
«Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις ρωσικές αρχές θα είναι να ολοκληρώσουν την εξαγορά των αλυσίδων εφοδιασμού του Πριγκόζιν χωρίς να διαταραχθεί το έργο των στρατιωτικών βάσεων», δήλωσε ο ειδικός στη Wagner Denis Korotkov.