Η απόφαση του Τζο Μπάιντεν να προμηθεύσει με βόμβες διασποράς την Ουκρανία, δίχασε την Δύση, με τους περισσότερους εκ των ηγετών να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους προς τον Αμερικανό πρόεδρο.
Σύμφωνα με το BBC, άμεση ήταν η απάντηση της Βρετανίας, του Καναδά, της Νέας Ζηλανδίας και της Ισπανίας, μετά την ανακοίνωση του Μπάιντεν για διάθεση των όπλων της διασποράς στο Κίεβο. Ήδη οι βόμβες αυτού του τύπου έχουν απαγορευτεί από περισσότερες από 100 χώρες λόγω του κινδύνου που εγκυμονούν για τους αμάχους.
Γιατί απαγορεύτηκαν οι βόμβες διασποράς
Ρήγμα στις σχέσεις της Δύσης έχει προκαλέσει η προσπάθεια του Μπάιντεν να στείλει αυτούς τους πυραύλους στο Κίεβο. Ο λόγος είναι ότι συνήθως οι βόμβες αυτές απελευθερώνουν πολλά μικρότερα βομβίδια με αποτέλεσμα αυτός που θα την ενεργοποιήσει να μην μπορεί να ελέγξει που θα κατευθυνθούν.
Ακόμη, τα πυρομαχικά αυτά έχουν επίσης προκαλέσει διαμάχη για το ποσοστό αποτυχίας τους. Τα μη ανατιναγμένα βομβίδια μπορούν να παραμείνουν στο έδαφος για χρόνια και στη συνέχεια να εκραγούν αδιακρίτως.
Ποια σύμβαση έχει απαγορεύσει τη χρήση τους
Βλέποντας τις συνέπειες που προκαλούν τα συγκεκριμένα περιστατικά, 123 χώρες, μεταξύ των οποίων, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για τα Πυρομαχικά Διασποράς, με την οποία από το 2010 απαγορεύεται η παραγωγή, αποθήκευση και χρήση πυρομαχικών διασποράς από τις 110 συμβαλλόμενες χώρες.
Ακόμη, άλλα 13 ακόμη κράτη έχουν υπογράψει τη Σύμβαση, δίχως όμως να την επικυρώσουν – οπότε δεν υποχρεούνται να την εφαρμόσουν. Ωστόσο η Ρωσία, οι HΠΑ, η Κίνα, η Ινδία, αλλά και η Ουκρανία δεν εντάσσονται στη Σύμβαση του Όσλο.
Πώς λειτουργούν οι βόμβες διασποράς
Οι βόμβες διασποράς έχουν απαγορευτεί, καθώς πέρα από τις μεγάλες απώλειες, κανείς δεν μπορεί να ελέγξει πλήρως την χρήση τους. Οι βόμβες αυτές περιλαμβάνουν πολλά μικρότερα βομβίδια που μπορούν να σκοτώσουν σε μεγάλη έκταση.
Συνήθως ρίχνονται από πύραυλο ή βλήμα πυροβολικού που τις διασκορπίζει κατά τη διάρκεια της πτήσης σε ευρεία περιοχή, ενώ εκρήγνυνται κατά την πρόσκρουση. Βέβαια, δεν έχουν λείψει οι φορές που υπάρχει αστοχία υλικού.
Βέβαια, σε περίπτωση που προσγειωθούν σε βρεγμένο ή μαλακό έδαφος, τότε δεν εκρήγνυνται τη στιγμή που πέφτουν στο έδαφος, αλλά, μπορούν να εκραγούν σε μεταγενέστερη ημερομηνία όταν κάποιος τις πατήσει ή τις πιάσει κατά λάθος. Η έκρηξη προκαλεί ακρωτηριασμό και φυσικά θάνατο.
Σύμφωνα με την Handicap International αναφέρει επιπλέον ότι το 97% των θυμάτων κατά το 2022 ήταν άμαχοι και το 66% των τραυματιών και των νεκρών ήταν παιδιά. Από τον Αύγουστο του 2022, η Ουκρανία είναι σήμερα η μόνη χώρα όπου χρησιμοποιούνται πυρομαχικά διασποράς.
Σφοδρές αντιδράσεις
Μετά την απόφαση Μπάιντεν, ο ένας μετά τον άλλον, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, άρχισαν να παίρνουν αποστάσεις, από την απόφαση της Ουάσινγκτον να προμηθεύσει την Ουκρανία με τις βόμβες διασποράς, μετά από επανειλημμένα αιτήματα του Κιέβου.
Όταν ρωτήθηκε για τη θέση του σχετικά με την απόφαση των ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ τόνισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μία από τις 123 χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για τα πυρομαχικά διασποράς, η οποία απαγορεύει την παραγωγή ή τη χρήση των όπλων αυτών και αποθαρρύνει τη χρήση τους. Τα σχόλιά του έγιναν πριν από τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Μπάιντεν, ο οποίος αναμένεται να φτάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο την Κυριακή πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία.
Ο πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας – μιας από τις χώρες που πίεσαν για τη δημιουργία της σύμβασης – προχώρησε περισσότερο από τον κ. Σουνάκ, σύμφωνα με σχόλια που δημοσιεύθηκαν από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Δήλωσε ότι τα όπλα «αδιάκριτα, προκαλούν τεράστια ζημιά σε αθώους ανθρώπους, δυνητικά, και μπορούν επίσης να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις»
Ο Κρις Χίπκινς δήλωσε ότι τα όπλα είναι «αδιάκριτα, προκαλούν τεράστια ζημιά σε αθώους ανθρώπους, δυνητικά, και μπορούν επίσης να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις». Ο Λευκός Οίκος είχε ενημερωθεί για την αντίθεση της Νέας Ζηλανδίας στη χρήση βομβών διασποράς στην Ουκρανία, είπε.
Η υπουργός Άμυνας της Ισπανίας Μαργαρίτα Ρόμπλες δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η χώρα της έχει «σταθερή δέσμευση» ότι ορισμένα όπλα και βόμβες δεν μπορούν να σταλούν στην Ουκρανία. «Όχι στις βόμβες διασποράς και ναι στη νόμιμη άμυνα της Ουκρανίας, η οποία, όπως καταλαβαίνουμε, δεν πρέπει να πραγματοποιείται με βόμβες διασποράς», δήλωσε η ίδια.