Στο Λονδίνο έφτασε αργά προχθες το βράδυ ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, πρώτο σταθμό μιας μίνι περιοδείας του στην Ευρώπη που τον οδήγησε στο Βίλνιους της Λιθουανίας για τη διήμερη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και τελικά στο Ελσίνκι, την πρωτεύουσα της χώρας που έγινε τον Απρίλιο το 31ο κράτος-μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Σκοπός όλων αυτών των συναντήσεων είναι να προβληθεί μια εικόνα αρραγούς ενότητας έναντι της Ρωσίας, ενώ συμπληρώθηκαν το Σάββατο 500 ημέρες από την εισβολή της στην Ουκρανία.
Ρήγματα όμως υπάρχουν και μόλις άνοιξε ακόμα ένα: η απόφαση των ΗΠΑ να προμηθεύσουν με πυρομαχικά διασποράς την Ουκρανία δεν προκαλεί αντιδράσεις μόνο από πλευράς ανθρωπιστικών οργανώσεων, αλλά και από στενούς συμμάχους της Ουάσιγκτον, όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο, η Ρώμη και η Μαδρίτη.
Συνολικά 123 χώρες υπέγραψαν το 2008 τη σύμβαση του Οσλο, η οποία απαγορεύει την παραγωγή, την αποθήκευση, την πώληση και τη χρήση πυρομαχικών διασποράς. Ο κατάλογος δεν περιλαμβάνει όμως ούτε την Κίνα, το Ιράν, το Ισραήλ, τη Συρία και τη Ρωσία ούτε τις Hνωμένες Πολιτείες Αμερικής, που είχαν χρησιμοποιήσει πυρομαχικά διασποράς στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Πρόκειται για όπλα σχεδιασμένα να πλήττουν ευρείες περιοχές μέσω του διασκορπισμού δεκάδων μικροσκοπικών βομβών, πολλές από τις οποίες ωστόσο, ένα 5%-40% σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν εκρήγνυνται κατά την πρόσκρουση, δημιουργώντας έτσι ένα ντε φάκτο ναρκοπέδιο, που μπορεί να προκαλέσει θανάτους ακόμα και δεκαετίες αργότερα.
Από στρατιωτική σκοπιά θεωρούνται χρήσιμα αλλά από τη φύση τους σκοτώνουν αδιακρίτως, κατά παράβαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. «Ανθρωποι ακόμα αγέννητοι θα γίνουν θύματα» συνόψισε ο Μπατίστ Σαπουί από την οργάνωση Handicap International – Humanity and Inclusion.
«Πρέπει να είμαστε σαφείς: αν οι ΗΠΑ θέλουν να γίνουν ηγέτης όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα διεθνώς, δεν πρέπει να συμμετέχουμε σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» σχολίασε από την πλευρά της η αμερικανίδα Δημοκρατική βουλευτής Ιλάν Ομάρ – γιατί ενστάσεις ακούστηκαν και μέσα από το ίδιο το κόμμα του Μπάιντεν.
Δύσκολη απόφαση
Μιλώντας το Σάββατο στο CNN, ο αμερικανός πρόεδρος αναγνώρισε πως η απόφαση συμπερίληψης πυρομαχικών διασποράς στο νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ύψους 800 εκατομμυρίων δολαρίων, που ανακοίνωσε το Πεντάγωνο ήταν «πολύ δύσκολη».
«Το συζήτησα με τους συμμάχους μας, το συζήτησα και με τους φίλους μας στο Καπιτώλιο. Οι Ουκρανοί στερεύουν από πυρομαχικά» επισήμανε. Αυτό το τελευταίο είναι και η βάση της αμερικανικής επιχειρηματολογίας: τα συμβατικά πυρομαχικά των ουκρανικών δυνάμεων εξαντλούνται, οι ΗΠΑ δεν έχουν διαθέσιμα πολλά αποθέματα, έχουν αντιθέτως μεγάλα αποθέματα πυρομαχικών διασποράς για τα όπλα που έχουν ήδη στείλει στην Ουκρανία, αντί λοιπόν να πουν στους Ουκρανούς να σταματήσουν την αντεπίθεση που έχουν ξεκινήσει και να περιμένουν μια νέα εργοστασιακή παραγωγή τούς στέλνουν βόμβες διασποράς. Με δυο λόγια, συνόψισε η «Guardian» την αμερικανική στάση, «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Πόσω μάλλον αφού η Ρωσία χρησιμοποιεί ήδη ευρέως πυρομαχικά διασποράς στην Ουκρανία και έχει ήδη μετατρέψει τον ουκρανικό Νότο στο μεγαλύτερο ναρκοπέδιο του πλανήτη – ενώ η Ουκρανία έχει υποσχεθεί να μη χρησιμοποιήσει τα πυρομαχικά αυτά σε έδαφος της Ρωσίας, να τηρεί αυστηρή καταγραφή ως προς τη χρήση τους και να ανταλλάσσει πληροφορίες με τους εταίρους της.
Το θέμα θα τεθεί αναπόφευκτα στο τετ α τετ που αναμένεται να έχει σήμερα ο Μπάιντεν με τον βρετανό πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ πριν μεταβεί στο Κάστρο του Ουίνδσορ για την πρώτη του συνάντηση με τον βασιλιά Κάρολο Γ’ μετά την ενθρόνισή του: η Βρετανία ασκεί επί του παρόντος την προεδρία της σύμβασης που απαγορεύει τη χρήση πυρομαχικών διασποράς. Ο Σούνακ εννοεί όμως να συνεχίσει τη διαδικασία της αποκατάστασης των αμερικανο-βρετανικών σχέσεων μετά τις εντάσεις της περιόδου Τραμπ και Τζόνσον, δεν αναμένεται λοιπόν να τονίσει αυτή τη διαφωνία περισσότερο από ό,τι χρειάζεται. Η υποβάθμιση των διαφωνιών, άλλωστε, αναμένεται να είναι το σύνθημα όλης της εβδομάδας, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει διάσταση απόψεων στους κόλπους του ΝΑΤΟ για το πόσο γρήγορα πρέπει να λάβει η Ουκρανία πρόσκληση ένταξης στη Συμμαχία και ενώ η Σουηδία παραμένει εκτός λόγω των ενστάσεων της Τουρκίας αλλά και της Ουγγαρίας.
