Τέσσερις σχεδόν δεκαετίες κρατεί η συζήτηση για το άρθρο 16. Δογματισμοί, πολιτικές σκοπιμότητες, άγνοια του ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος και κυρίως φόβος για το άγνωστο, άφησαν τη χώρα μόνη σε όλη την ΕΕ να επιμένει στον εκπαιδευτικό απομονωτισμό της.

Η συχνά επαναλαμβανόμενη αναφορά ότι το 2007 ο τότε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γεώργιος Παπανδρέου έκανε πίσω δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας με την εξαίρεση βουλευτών που μετριόμασταν στα δάκτυλα ενός χεριού, ήταν αποφασισμένη να μη στηρίξει την πρόταση του προέδρου της.

Ηταν προφανές ότι αυτό θα οδηγούσε σε μεγάλη κρίση χωρίς κανένα αποτέλεσμα ενώ η κοινή γνώμη δεν ήταν ακόμη έτοιμη.

Εχουν περιγραφεί δεκάδες φορές τόσο τα εκπαιδευτικά, κοινωνικά, οικονομικά, αναπτυξιακά πλεονεκτήματα που μπορεί να φέρει η οργανωμένη και με όρους πρόσκληση πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην Ελλάδα. Επίσης έχουν καταγραφεί οι κίνδυνοι για την εμπορευματοποίηση της Ανωτάτης Εκπαίδευσης καθώς και για τη χαμηλή ποιότητα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη απαξίωση των πτυχίων.

Τα πολιτικά κόμματα έχοντας πλέον πλήρη εικόνα για το τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο αλλά και έρευνες και μελέτες για το θέμα (π.χ. πόσες χιλιάδες νέοι έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό) υποχρεούνται πλέον να κάνουν το ισοζύγιο και να αποφασίσουν για κάτι που αφορά το μέλλον της χώρας.

Τα συνήθη επιχειρήματα που ακούγονται από όλες τις πλευρές επικεντρώνονται σε δύο ζητήματα:

α) Προέχει η Δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση και β) πώς θα εξασφαλιστεί η υψηλού επιπέδου και ελεγχόμενη παροχή εκπαίδευσης από τα νέα μη κρατικά ιδρύματα.

α) Με τη συναινετική Μεταρρύθμιση του 2011 ο στόχος ήταν η διεθνοποίηση, η εξωστρέφεια, η αξιολόγηση και η ποιοτική αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα έτσι ώστε μεταξύ άλλων την καταστήσει ικανή να αντιμετωπίσει τον όποιο διεθνή ανταγωνισμό. Δώδεκα (12) χρόνια μετά με «πίσω και μπρος» έχουν γίνει σημαντικά βήματα με τις δυνάμεις της άρνησης να είναι πάντα αντίθετες.

Σήμερα χρειαζόμαστε άλματα και στα δημόσια πανεπιστήμια και στο άνοιγμα της χώρας στον κόσμο.

Την εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, την εποχή που μπορείς να πάρεις πιστοποιήσεις από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου διαδικτυακά, η ελληνική νήσος των ΑΕΙ παραμένει απομονωμένη ή για να είμαστε πιο ειλικρινείς στρεβλά ελεύθερη (πολλά κολέγια δίνουν πτυχία με αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα σε όλες τις χώρες της ΕΕ).

β) Αντίστοιχα όσον αφορά τον έλεγχο η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΑΑΕ) προφανώς έχει την αρμοδιότητα αλλά και τη δυνατότητα να θέσει προδιαγραφές για τη λειτουργία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Οι προδιαγραφές αυτές θα αφορούν επίσης και τα δημόσια πανεπιστημιακά ιδρύματα και θα είναι μια εξαιρετική αφορμή για αποφάσεις αναδιάρθρωσης, νέου πανεπιστημιακού χάρτη και βελτίωσης των υποδομών.

Στις προγραμματικές δηλώσεις η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφασή της για άμεση άρση της εκπαιδευτικής απομόνωσης της χώρας.

Η απόφασή της αυτή βασίζεται σε νέες αποφάσεις του ΔΕΕ στο άρθρο 28 του Συντάγματος, που αφορά την ισχύ των Διεθνών Συνθηκών, αλλά και στο ενωσιακό θεμελιώδες δικαίωμα για την ελεύθερη ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.

Η μακροπρόθεσμη και τελεσίδικη απόφαση θα ληφθεί με την προσπάθεια για τη Συνταγματική Μεταρρύθμιση του άρθρου 16.

Φιλολαϊκή και προοδευτική πολιτική σημαίνει να δρας υπέρ των λαϊκών συμφερόντων σήμερα, αλλά κυρίως να προετοιμάζεις το αύριο.

Ας είμαστε αισιόδοξοι για τη συναίνεση στη Βουλή το 2023.

Είναι ο καλύτερος επίλογος για να κλείσει το κεφάλαιο άρθρο 16.

*Η Αννα Διαμαντοπούλου είναι πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, πρ. επίτροπος ΕΕ – πρ. υπουργός

Τελευταία Νέα