Οι βρετανοί Συντηρητικοί διατήρησαν σήμερα την έδρα του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον μεν, αλλά έχασαν με διαφορά σε άλλες δύο αναπληρωματικές εκλογικές αναμετρήσεις, κάτι που εκλαμβάνεται ως ακόμη ένας άσχημος οιωνός γι’ αυτούς ενόψει των βουλευτικών εκλογών του 2024.

Τα εκλογικά τμήματα έκλεισαν στις 22:00 [σ.σ. τοπική ώρα· τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας]. Τα αποτελέσματα δημοσιοποιήθηκαν σήμερα το πρωί.

Δίνουν τον τόνο ενόψει της εκλογικής χρονιάς που περιμένει τη συμπολίτευση, που εν μέσω κοινωνικής κρίσης βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο της εδώ και χρόνια στις δημοσκοπήσεις, έπειτα από 13 χρόνια στην εξουσία, αλλά και την αντιπολίτευση, τους Εργατικούς, που μοιάζουν να οδεύουν να επιστρέψουν στη Ντάουνινγκ Στριτ το 2024.

Από τις τρεις έδρες που κρίνονταν χθες σε οχυρά των Τόρις, οι τελευταίοι δεν διατήρησαν παρά μόνο αυτή του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, στις εκλογικές περιφέρειες Άξμπριτζ και Νότιο Ράισλιπ (δυτικό Λονδίνο). Σε αυτή την αναμέτρηση προέκυψε εκλογικό αποτέλεσμα-έκπληξη, ο Στιβ Τάκγουελ επικράτησε μόλις των Εργατικών, με 13.965 ψήφους, έναντι 13.470.

Ωστόσο η αξιωματική αντιπολίτευση πήγε καλά παρά την προσεχή παράταση του αντιδημοφιλούς τέλους στα αυτοκίνητα που ρυπαίνουν με απόφαση του δημάρχου της παράταξης των Εργατικών.

Ο κ. Τζόνσον υπέβαλε την πολύκροτη παραίτησή του από το κοινοβούλιο εξαιτίας του σκανδάλου «Partygate», του εμπαιγμού των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας από τον ίδιο και την ομάδα του στη Ντάουνινγκ Στριτ.

Ωστόσο, απεναντίας, οι Συντηρητικοί έχασαν με διαφορά την έδρα των περιφερειών Σόμερτον και Φρόουμ (νοτιοδυτική Αγγλία). Ο απερχόμενος βουλευτής Ντέιβιντ Γουόρμπερτον, που κατηγορήθηκε για κατανάλωση κοκαΐνης, αντικαθίσταται από από τη Σάρα Ντάικ των Φιλελεύθερων Δημοκρατών που κέρδισε εξασφαλίζοντας 21.187 ψήφους έναντι 10.179, ενώ οι Τόρις είχαν εκεί κερδίσει την προηγούμενη εκλογική διαδικασία με διαφορά 19.000 ψήφων.

Το κόμμα του πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ έχασε επίσης την έδρα των περιφερειών Σέλμπι και Έινστι (Γιόρκσιρ, βόρεια Αγγλία), παρότι είχαν στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση επικρατήσει με διαφορά 20.000 ψήφων.

Οι αναπληρωματικές εκλογές αυτές αποτελούσαν «ευκαιρία να εκφραστείς για τα τοπικά προβλήματα», έκρινε η Ντέμπορα Γουίλοτ, 65χρονη ψηφοφόρος, βγαίνοντας από το εκλογικό τμήμα στο οποίο μετατράπηκε για την περίσταση εκκλησία.

Αναφέρθηκε στο τέλος για τα αυτοκίνητα που ρυπαίνουν, στο κλείσιμο αστυνομικού τμήματος, στο σχέδιο να κατασκευαστεί νέος διάδρομος αποπροσγειώσεων στο κοντινό αεροδρόμιο Χίθροου.

Οι εκλογές αυτές ήταν «δοκιμασία», ανεμοδείκτης του πώς νιώθουν οι Βρετανοί «έπειτα από χρόνια κρίσεων στη βρετανική πολιτική», έκρινε από τη δική του πλευρά ο Τζόναθαν Χέινς, 37 ετών, ψηφοφόρος στο Άξμπριτζ.

«Σκληρή μάχη»

Απευθυνόμενος στους βουλευτές της παράταξής του προχθές Τετάρτη, ο Ρίσι Σούνακ αναγνώρισε ότι οι αναπληρωματικές εκλογές αυτές θα αποτελούσαν «σκληρή μάχη» και απαίτησε ενότητα, σύμφωνα με τον βουλευτή Τζόναθαν Γκούλις, παρόντα στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας.

Πάντως ο 43χρονος κ. Σούνακ, ο οποίος ανέλαβε τον Οκτώβριο του 2022, μετά τις παραιτήσεις του Μπόρις Τζόνσον υπό το βάρος των σκανδάλων, και της Λιζ Τρας, που προκάλεσε χρηματοπιστωτικό πανικό ανακοινώνοντας μειώσεις φόρων χωρίς να έχει προβλεφθεί το πώς θα καλύπτονταν, απέφυγε το ταπεινωτικό μηδέν στα τρία.

Ο πρώην τραπεζικός μπήκε στην Ντάουνινγκ Στριτ με αέρα κομιστή σταθερότητας και επαγγελματισμού, αλλά τα σύννεφα δεν άργησαν να συγκεντρωθούν. Η εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό του έπεσε αυτήν την εβδομάδα στο χαμηλότερο επίπεδο, με το 65% των Βρετανών να εκφράζουν αρνητική άποψη, σύμφωνα με τους αριθμούς του ινστιτούτου YouGov.

Ο υψηλός πληθωρισμός εδώ κι έναν χρόνο, παρά τη μείωσή του στο 7,9% τον Ιούνιο, έπληξε σκληρά την αγοραστική δύναμη των Βρετανών. Ενώ οι εκλογές διεξήχθησαν με φόντο απεργίες των σιδηροδρομικών και των γιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ενώ οι αυξήσεις των επιτοκίων στραγγαλίζουν τα νοικοκυριά, σε μια χώρα όπου τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων δεν είναι σταθερά.

Ανασχηματισμός εν όψει

Εξέλιξη που φάνηκε να ενισχύει το φάσμα της προαναγγελθείσας ήττας των Τόρις στις εκλογές της επόμενης χρονιάς ήταν η ανακοίνωση του υπουργού Άμυνας Μπεν Γουάλας ότι δεν θα είναι υποψήφιος, όπως και άλλοι περίπου πενήντα βουλευτές, όπως και η πρόθεσή του να εγκαταλείψει την κυβέρνηση κατά τον προσεχή ανασχηματισμό που αναμένεται τον Σεπτέμβριο. Εκτός και αν ο Ρίσι Σούνακ αποφασίσει να ανασχηματίσει την κυβέρνησή του εντός της εβδομάδας μετά τις αναπληρωματικές εκλογές σε μία προσπάθεια να ανακτήσει την πρωτοβουλία.

Στην άλλη πλευρά, οι Εργατικοί διατηρούν ευρύ προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις και προαλείφονται για την εξουσία υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ, που έστρεψε το Εργατικό Κόμμα ξανά προς το κέντρο, μετά την ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν, ο προσανατολισμός του οποίου χαρακτηρίστηκε πολύ αριστερός.

Ωστόσο ο Κιρ Στάρμερ, που έχει μετατραπεί σε ιεροκήρυκα της δημοσιονομικής πειθαρχίας, προκάλεσε δυσαρέσκεια αυτήν την εβδομάδα σε μέρος της βάσης των Εργατικών εκδηλώνοντας την αντίθεσή του στην αύξηση των κοινωνικών επιδομάτων στους πολύτεκνους. Δεν θεωρείται χαρισματικός και κρίνεται μάλλον αρνητικά από την πλειοψηφία των Βρετανών.