Για ένα κόμμα το οποίο δεν έχει συμπληρώσει ούτε δέκα χρόνια από την ίδρυσή του (τον Δεκέμβριο του 2013), η θέση που έχει κατακτήσει ήδη στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας είναι κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητη.
Με 52 εκπροσώπους στην εθνική Βουλή (σε σύνολο 350) και 4 στην Ευρωβουλή (σε σύνολο 59), το ακροδεξιό Vox έχει φτάσει να διεκδικεί κάτι παραπάνω από το να είναι απλώς ο πολιτικός χώρος έκφρασης των – πολυπληθών – νοσταλγών του φρανκισμού, οι οποίοι στο παρελθόν έβρισκαν καταφύγιο στο Λαϊκό Κόμμα.
Πλέον, ο Σαντιάγο Αμπασκάλ, εκμεταλλευόμενος και τη σχετική τάση που ενισχύεται διαρκώς σε όλη την Ευρώπη, έχει καταφέρει να φέρει το Vox σε τροχιά συμμετοχής στην επόμενη κυβέρνηση, κάτι που έχει να συμβεί από τον θάνατο του δικτάτορα και την επιστροφή της δημοκρατίας, το 1975.
Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν την επιρροή του να υποχωρεί ελαφρώς σε σύγκριση με τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, που έγιναν τον Νοέμβριο του 2019.
Η αλήθεια είναι ότι εκείνη η χρονιά υπήρξε πραγματικά μαγική για το Vox και τον Αμπασκάλ. Δικαίως, καθώς στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις που διεξήχθησαν στη διάρκειά της, το κόμμα κατάφερε να εκτιναχθεί από το περιθώριο και τις αμελητέες ως τότε επιδόσεις, που δεν ξεπερνούσαν τη μία ποσοστιαία μονάδα, στο επίκεντρο του πολιτικού σκηνικού.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά από φέτος συμμετέχουν και στις τοπικές κυβερνήσεις στις περιφέρειες της Βαλένθια, της Εξτρεμαδούρα και της Καστίλλης και Λεόν – μια επιλογή που, σύμφωνα με τους περισσότερους, αποτελεί πρόβα τζενεράλε για την εκκολαπτόμενη συνεργασία του σε κεντρικό επίπεδο με την παραδοσιακή Δεξιά του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό.
Η συνταγή του Αμπασκάλ
Οσο για τη «συνταγή» που έχει εφαρμόσει και συνεχίζει να εφαρμόζει ο Αμπασκάλ είναι απλή, δοκιμασμένη και επιτυχημένη. Με βασικά συνθήματα «Πρώτα η Ισπανία» και «Εξω οι πρόσφυγες και μετανάστες», τα οποία πλαισιώνει με μια (αυξομειούμενη) δόση ευρωσκεπτικισμού και την εκστρατεία κατά της «συστημικής διαφθοράς», εμφανίζεται ως ο μοναδικός γνήσιος υπερασπιστής των παραδοσιακών αξιών της Ισπανίας, που απειλούνται από την παγκοσμιοποίηση, τον κοσμοπολιτισμό, την ευρωπαϊκή ενοποίηση και την επέλαση του Ισλάμ.
Προκαλεί δε εντύπωση το γεγονός ότι με αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στους νέους, καθώς οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν σχεδόν 14% στις ηλικίες 18-24 ετών – έναντι κάτω του 6% σε εκείνους που έχουν περάσει τα 65.
Ειδικής μνείας χρήζει η στάση του Vox σε ένα «καυτό» μέτωπο, που αποτελεί ιδιαιτερότητα της Ισπανίας: τα αυτονομιστικά κινήματα στην Καταλωνία και τη Χώρα των Βάσκων, που διεκδικούν την απόσχισή τους και την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το 2019 ευνοήθηκε σημαντικά από το γεγονός ότι η αντιπαράθεση με τους Καταλανούς εξακολουθούσε να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της – ενώ η ύφεση που παρατηρείται φέτος εξηγεί, εν μέρει, και την υποχώρηση της (δημοσκοπικής) επιρροής του.
Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό ότι Vox και Αμπασκάλ βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής ενόψει των εκλογών της Κυριακής – στην Ισπανία και σε όλη την Ευρώπη.
