Οι τρεις όροφοι της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανιών «πλημμυρίζουν» χρώματα της θάλασσας. Στο μεγάλο εικαστικό αφιέρωμα για τον σπουδαίο ζωγράφο Κωνσταντίνο Βολανάκη και το πολυποίκιλο έργο του μπορούν οι επισκέπτες της έκθεσης να «ταξίδεψουν» σε νησιά, σε λιμάνια και τόπους μια άλλης εποχής.
Να απολαύσουν ηλιοβασιλέματα, τη δύση και την ανατολή των νησιών μας, τη βιοπάλη των ψαράδων μας αλλά και ένδοξες στιγμές της Ελληνικής Ιστορίας. Έργα ενός από τους σπουδαιότερους Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα, του «πατέρα της ελληνικής θαλασσογραφίας».
Η θάλασσα, τα πλοία και τα λιμάνια ήταν η μόνιμη πηγή έμπνευσης του Βολανάκη. Μαζί με τον Θεόδωρο Βρυζάκη, τον Νικηφόρο Λύτρα, τον Νικόλαο Γύζη και τον Γεώργιο Ιακωβίδη, θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, της λεγόμενης «Σχολής του Μονάχου».
Η έκθεση
57 ελαιογραφίες απαρτίζουν την έκθεση «Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας, έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη», η οποία έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλο. Παράλληλα, όσοι βρεθούν στη Χανιώτικη πρωτεύουσα θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν σε πίνακες που ανήκουν στο Αρχηγείο Ναυτικού, τη Βουλή των Ελλήνων και την Τράπεζα της Ελλάδος.
Το σπουδαίο εικαστικό γεγονός του τόπου των Χανίων
«Πίσω από κάθε πινελιά του ο Βολανάκης κρύβει ή αποκαλύπτει κάθε φορά κι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της θάλασσας με την απεραντοσύνη της οποίας δεν κουράστηκε να αναμετριέται. Ικανός να “διαβάζει” ακόμη και τις πιο διακριτικές αλλαγές στο χρώμα ή την επιφάνεια της, ως άλλος ψυχογράφος, την αποθέωσε κι εκείνη του χάρισε δίκαια τον τίτλο του κορυφαίου Έλληνα θαλασσογράφου», τόνισε χαρακτηριστικά ο Δήμαρχος Χανιών Παναγιώτης Σημανδηράκης στα εγκαίνια τα οποία πραγματοποιήθηκαν παρουσία φιλότεχνου κοινού αλλά και τουριστών που αυτόν τον καιρό βρίσκονται στην Κρήτη.
Στον θαλασσινό κόσμο του Κωνσταντίνου Βολανάκη μύησε μέσα από την τοποθέτησή του, αλλά και την ξενάγηση που ακολούθησε ο επιμελητής της έκθεσης και Έφορος της Συλλογής Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων, Θοδωρής Κουτσογιάννης:
«Χωρίς καμία απολύτως αμφιβολία, ο Βολανάκης υπήρξε – και παραμένει βεβαίως – ο κορυφαίος Έλληνας θαλασσογράφος. Αρκετοί και επίσης σημαντικοί Νεοέλληνες ζωγράφοι ακολούθησαν ουσιαστικά τον εικαστικό δρόμο που άνοιξε ο Βολανάκης. Ωστόσο, κανείς δεν απέδωσε τη θάλασσα – την ελληνική θάλασσα – με τη δική του δεξιοτεχνία, τη δική του αγάπη για τον κόσμο της θάλασσας και την ναυτοσύνη. Μπορούμε επιπλέον να πούμε ότι ο Βολανάκης δικαιούται μία άξια θέση μεταξύ των Ευρωπαίων ομοτέχνων του».
Η έκθεση αρθρώνεται και στους τρεις ορόφους της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων
Στο ισόγειο, ο θεατής εισάγεται στο θέμα με τα έργα του Βολανάκη που εστιάζουν συγκεκριμένα σε λιμάνια και μεγάλα πλοία, αποκαλύπτοντας το πάθος του ζωγράφου για τη θάλασσα και τον κόσμο της.
Στον πρώτο όροφο, αναπτύσσονται δύο συγγενικές θεματικές ενότητες, με έργα σε «ήρεμα νερά» και «γαλήνιες ακτές».
Στον δεύτερο όροφο, αναπτύσσονται δύο ακόμη ενότητες, με καράβια «στη δίνη των κυμάτων», μεγάλα πλεούμενα που παλεύουν σε ταραγμένα κύματα, και με έργα «νυχτερινά», στα οποία ο ζωγράφος εκμεταλλεύεται δεξιοτεχνικά το φως του φεγγαριού ή του πυροφανιού για να αποδώσει με έντονη αντίθεση φωτός-σκιάς (chiaroscuro) την νυχτερινή όψη της θάλασσας.
Μία ιδιαίτερη ενότητα, τιτλοφορούμενη «Στη δίνη της Ιστορίας», με δύο ιστορικά ναυτικά θέματα δομείται αρθρωτά, διασυνδέοντας το ισόγειο με τον πρώτο όροφο: πρόκειται για δύο από τα πιο ξεχωριστά έργα της έκθεσης, την μνημειακή «Ναυμαχία της Σαλαμίνας», που ο Βολανάκης φιλοτέχνησε το 1882 και αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, μία από τις αριστουργηματικές συνθέσεις του, και την «Πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας» (από τον Κ. Κανάρη).
Την έκθεση συνοδεύει έγχρωμος πλήρως εικονογραφημένος δίγλωσσος (ελληνικά-αγγλικά) κατάλογος. Κατά τη διάρκεια της θα προγραμματιστούν οργανωμένες ξεναγήσεις για ενήλικες και εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές όλων των σχολικών βαθμίδων.
Πληροφορίες
«Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας
Έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη»
Διάρκεια: 21 Ιουλίου – 31 Δεκεμβρίου 2023
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων
Χάληδων 98-102
Τηλ: +30 28210 92294 και +30 28210 92419
Ιστοσελίδα: www.pinakothiki-chania.gr