«Αυτό που συνέβη στην 111 Πτέρυγα Μάχης είναι αδιανόητο. Δεν έχει προηγούμενο». Μία φράση που επαναλάμβαναν όσοι αναφέρονταν στα γεγονότα της Πέμπτης στη Νέα Αγχίαλο. Απόστρατοι, εν ενεργεία αξιωματικοί, αλλά και πολιτικά πρόσωπα που έχουν γνώση για το τι συμβαίνει στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Ψυχραιμία και όχι βιαστικές αποφάσεις
Οι πιο ψύχραιμες πηγές στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, σημειώνουν ότι σε ένα τέτοιο στρατόπεδο όπως η 111 Πτέρυγα Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας, με αποθήκες πυρομαχικών αυτού του τύπου, αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να γνωρίζεις ανά πάσα ώρα και στιγμή τι έχουν και να είσαι βέβαιος για την ασφάλεια. Σημειώνουν δε, όσο και αν δεν αρέσει αυτό στους περισσότερους, πως χρειάζεται χρόνος και έρευνα για το ποιος ακριβώς και τι έφταιξε καθώς και για την απόδοση ευθυνών.
Με την έρευνα να αναμένεται να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που έχουν ήδη διατυπωθεί και επαναλαμβάνονται από όλους αφού θα έπρεπε να θεωρούνται δεδομένα.
Τα ερωτήματα
Στα κρίσιμα μεταξύ αυτών των ερωτημάτων – που έχουν ήδη γραφτεί και ζητούν απαντήσεις – αν τηρήθηκε το πρωτόκολλο πυρασφάλειας και τα προβλεπόμενα από αυτό. Αν το πρωτόκολλο αυτό είχε επικαιροποιηθεί και αν υπήρχαν και κυρίως αν λειτουργούσαν συστήματα πυρασφάλειας. Αν υπάρχει κίνδυνος που επιβάλλει ή όχι να γίνει κινητοποίηση ειδικών μονάδων για την αντιμετώπιση χημικών κινδύνων από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Αν ελήφθησαν υπόψη από την πυροσβεστική οι κίνδυνοι μίας πυρκαγιάς σε τέτοιο χώρο. Αν είναι σε θέση βάσει της εκπαίδευσης τους οι πυροσβέστες να επιχειρήσουν και να αντιμετωπίσουν τις συνθήκες μίας πυρκαγιάς σε τέτοιο χώρο.
Πώς και γιατί φτάσαμε να εκκενώνεται, με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται αυτό, ένας τέτοιος χώρος. Αν το ΓΕΕΘΑ είχε ή έπρεπε να είχε προχωρήσει σε συγκεκριμένη ενημέρωση για τους κινδύνους. Να γίνει καταγραφή και να δοθούν απαντήσεις σε σχέση με το τι καταστράφηκε σε πυρομαχικά στη μονάδα διασποράς της 111 Πτέρυγας Μάχης και ποιο είναι το κόστος.
Επίσης εξαιρετικά σημαντικό ποιες είναι οι πολιτικές ευθύνες και πώς αυτές θα αποδοθούν. Ακόμα ποιες είναι οι ευθύνες στις Ένοπλες Δυνάμεις και ποιοι μπορούν να «νίψουν τας χείρας τους» για να πάμε παρακάτω.
Η σύσκεψη του Μαΐου για τις πυρκαγιές
Με δεδομένο μάλιστα ότι σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ στις 16 Μαΐου με πρωτοβουλία του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ στρατηγού Φλώρου, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με την συμμετοχή των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων (ΓΕ) Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) και των Σωμάτων Ασφαλείας (ΣΑ), με θέμα την σπουδαιότητα της πρόληψης των πυρκαγιών.
Στην εν λόγω σύσκεψη είχαν συζητηθεί θέματα που αφορούν στην συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ.) στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο, καθώς και στην συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κάλυψη αναγκών επιτήρησης και κατάσβεσης πυρκαγιών, με την παροχή κάθε δυνατής βοήθειας (με εναέρια – επίγεια μέσα, καθώς και προσωπικό).
Ορισμένοι δε αναρωτιούνται αν στις παρούσες συνθήκες θα έπρεπε να έχει συγκληθεί και το ΚΥΣΕΑ.
Μέχρι στιγμής αξίζει να σημειωθεί ότι επίσημη ενημέρωση για το τι υπήρχε και τι καταστράφηκε δεν υπάρχει. Και ακόμα και αν δεν προβλέπεται να υπάρξει δημόσια ανακοίνωση για το τι φυλασσόταν στην αποθήκη δεν υπάρχει ούτε σαφής καταγραφή του κόστους και της επικινδυνότητας των υλικών. Ακόμα της κατάστασης των αποθηκών, αφού για πολλές ώρες το υψηλό θερμικό φορτίο δεν επέτρεπε για λόγους ασφαλείας να προσεγγίσουν το σημείο.
Αντικαθίσταται ο διοικητής της 111 ΠΜ
Σύμφωνα με πληροφορίες του in ακόμα και πριν την ολοκλήρωση της ΕΔΕ που διέταξε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, φαίνεται να προχωρά η αντικατάσταση του Διοικητή της 111 Π.Μ., καθώς θα απομακρυνθεί από την συγκεκριμένη θέση ευθύνης, στη σκιά των όσων συνέβησαν στην αποθήκη οπλισμού της Πολεμικής Αεροπορίας που ανήκει στη βάση και βρίσκεται περίπου τέσσερα μίλια, δλδ 7 χλμ μακριά από το αεροδρόμιο. Σε κάθε περίπτωση αναμένονται οι επίσημες ανακοινώσεις.
Πυροτεχνουργοί τόσο της Πολεμικής Αεροπορίας όσο και εμπειρογνώμονες του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίου του Στρατού Ξηράς είναι αυτοί που εξετάζουν τα αίτια των εκρήξεων και αν τελικά τα βλήματα ήταν εντός ή εκτός αποθήκης.
«Δεν καταστράφηκαν κρίσιμα όπλα»
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές τα βλήματα που καταστράφηκαν είναι πεπαλαιωμένα και δεν χρησιμοποιούνται καν από τα F-16. Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι εάν τα όπλα αυτά ήταν κρίσιμα δεν θα αποθηκεύονταν σε αποθήκη διασποράς, αλλά στον ίδιο χώρο με τα αεροσκάφη.
Aπό την άλλη γεγονός είναι ότι θα έπρεπε αυστηρά μέτρα πυρασφάλειας. Οι διαβεβαιώσεις που είχαν δοθεί ανέφεραν ότι αυτά είχαν ληφθεί, κάτι που διαψεύστηκε εκ του αποτελέσματος, που δείχνει ότι δεν είχαν γίνει τα δέοντα και σίγουρα όχι στο μέτρο και την έκταση που επέβαλαν οι συνθήκες.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν υπήρξε κανένας κίνδυνος για τα F-16 και τον οπλισμό τους από την πυρκαγιά στην εν λόγω αποθήκη. Και αρμόδιες πηγές διαβεβαίωναν ότι λαμβάνονται τα δέοντα μέτρα.
Η ενημέρωση από την Πολεμική Αεροπορία
Από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας έγινε γνωστό την Πέμπτη ότι «με απόφαση του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας για ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ και σύμφωνα με τα ισχύοντα πρωτόκολλα ασφαλείας όσα αεροσκάφη ευρίσκοντο στο αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου εκτός των καταφυγίων (shelters) μεταστάθμευσαν προς άλλα αεροδρόμια ενώ, επίσης για προληπτικούς λόγους, εκκενώθηκε ο οικισμός των Αξιωματικών που βρίσκεται εντός των ορίων της 111ΠΜ».
Σημείωναν ακόμα ότι «πυροτεχνουργοί της Πολεμικής Αεροπορίας και του Στρατού Ξηράς έχουν αποσταλεί προς το στρατόπεδο Καράμπα προκειμένου να επέμβουν αμέσως μόλις οι συνθήκες ασφαλείας το επιτρέψουν».
Το ΓΕΑ στην ενημέρωση του διαβεβαίωνε ότι «με την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου είχαν υλοποιηθεί όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας καθώς και οι απαραίτητες προβλεπόμενες ζώνες πυρασφαλείας πέριξ των κρίσιμων εγκαταστάσεων εντός του στρατοπέδου και του αεροδρομίου της Νέας Αγχιάλου. Από την πρώτη στιγμή στο στρατόπεδο ενεργοποιήθηκε η Ομάδα Πυρασφαλείας και τα Τμήματα Αμέσου Επεμβάσεως για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Το στρατόπεδο εκκενώθηκε έγκαιρα από την στιγμή που η πυρκαγιά δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστεί».
Εντολές μετά το περιστατικό
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, «με εντολή του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο, θα πραγματοποιηθούν επιθεωρήσεις των μέτρων πυρασφάλειας, όπως και ασκήσεις πυρασφάλειας, σε Σχηματισμούς και Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων σε όλη τη χώρα, τις αμέσως επόμενες ημέρες.
»Αρμόδιος συντονιστής για τις δράσεις Πολιτικής Προστασίας ορίσθηκε ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Χαρδαλιάς, ο οποίος ως επικεφαλής Κλιμακίου θα πραγματοποιήσει επισκέψεις σε μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων από την Κυριακή 30 Ιουλίου 2023 και επί τρεις συνεχείς ημέρες.
»Αντικείμενο των επισκέψεων είναι οι επιτόπιοι έλεγχοι, η διεξαγωγή ασκήσεων πυρασφάλειας και η εξέταση όλων των ζητημάτων που αφορούν στην ασφάλεια προσωπικού και μέσων, όπως και η εφαρμογή των σχεδίων ασφαλείας σε όλες τις Μονάδες της χώρας.
»Για τα ζητήματα πυρασφάλειας πραγματοποιήθηκε σήμερα σύσκεψη στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας υπό τον Υφυπουργό κ. Χαρδαλιά, με τη συμμετοχή του Υπαρχηγού ΓΕΕΘΑ, Αντιναυάρχου Φραγκίσκου Λελούδα και των αρμοδίων των Γενικών Επιτελείων».
Έστω και εκ των υστέρων.
«Θα αποδοθούν οι ευθύνες»
Σε δήλωση του δε ο Δένδιας προανήγγειλε καρατομήσεις, λέγοντας πως ζήτησε από τον «Αρχηγο ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο τη διενέργεια κατεπείγουσας Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης» και διαβεβαιώνοντας πως «ό,τι συνέβη θα διερευνηθεί ενδελεχώς. Αν υπάρχουν ευθύνες θα αποδοθούν. Στο ακέραιο».
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας έδωσε επίσης διαβεβαιώσεις ότι «δεν υπήρξε θέμα ασφάλειας για την ίδια την 111 Πτέρυγα Μάχης».
Ωστόσο με φόντο όσα συνέβησαν ο Δένδιας ζήτησε τον έλεγχο των Συστημάτων Πυρασφάλειας όλων των σχηματισμών, όλων των στρατοπέδων, όπως και των πάσης φύσεως στρατιωτικών εγκαταστάσεων και τον επανέλεγχο των Σχεδίων Πυρασφάλειας, όλων των Στρατοπέδων, όλων των Μονάδων και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.