«Μου αρέσει ο Μπομπ αλλά δεν είμαι σίγουρος αν ο ίδιος αρέσει στον εαυτό του» είπε κάποτε ο σκηνοθέτης Φράνσις Κόπολα για τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο τον οποίο σκηνοθέτησε στον «Νονό 2» (1974), την ταινία για την οποία ο δεύτερος κέρδισε το πρώτο Οσκαρ του.

Ο Πολ Σρέιντερ που έγραψε το σενάριο του «Ταξιτζή» (1976) τον έχει αποκαλέσει «σχιζοφρενή», ο Ελία Καζάν που τον σκηνοθέτησε στο κύκνειο άσμα του, την ταινία «Ο τελευταίος μεγιστάνας» (1976), είπε ότι «είναι ο δυσκολότερος αλλά και ο πιο εργατικός ηθοποιός με τον οποίο δούλεψα ποτέ».

Πράγματι, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο που στις 17 Αυγούστου γίνεται 80 ετών δεν θεωρείται ο ευκολότερος άνθρωπος του κόσμου.

Συχνά η εικόνα του είναι ενός ενοχλημένου γκρινιάρη και πολλάκις έχει αντιδράσει αψυχολόγητα όπως με το βίντεο που τράβηξε ως προπαγάνδα κατά του πρώην προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, στο οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ λέει ότι πολύ θα ήθελε να του σπάσει τα μούτρα.

Ωστόσο, ο νεοϋορκέζος ηθοποιός, ενίοτε σκηνοθέτης («Ιστορίες της Νέας Υόρκης», «Ο καθοδηγητής») και ιδρυτής του κινηματογραφικού φεστιβάλ της Tribeca στη γενέτειρά του, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας άψογος επαγγελματίας με τη φήμη ότι μπορεί, απλούστατα, να κάνει τα πάντα.

Βεβαίως, σε πάρα πολλές περιπτώσεις ταινιών των τελευταίων 25 χρόνων, νιώθεις ότι ο Ντε Νίρο παίζει στον αυτόματο πιλότο και ότι ο μισθός τον ενδιαφέρει περισσότερο από το αποτέλεσμα.

Οι δεκαετίες 1970, 1980 και 1990 ήταν οι πιο δημιουργικές του. Εν αναμονή του «Killers of the Flower Moon», της τελευταίας συνεργασίας του με τον σκηνοθέτη που τον ανέδειξε, τον Μάρτιν Σκορσέζε, συνθέσαμε εδώ μια επιλογή από τις καλύτερες και τις χειρότερες στιγμές του σε μια καριέρα που μετρά περισσότερο από μισό αιώνα και περισσότερους από 100 ρόλους.

10 από τις καλύτερες

Κακόφημοι δρόμοι (1973, Μάρτιν Σκορσέζε). Η φράση «ένα αστέρι γεννιέται» ταιριάζει γάντι με τον «ηλεκτρισμένο» μικροκακοποιό Τζόνι Μπόι του Ντε Νίρο στην ταινία με την οποία ο Μ. Σκορσέζε, για πρώτη φορά, ανίχνευσε τα κακόφημα στέκια της πόλης του.

Ο Νονός 2 (1974, Φράνσις Κόπολα). Ο Ντε Νίρο σε μια νεότερη εκδοχή του πάτερ φαμίλια της οικογένειας της μαφίας Κορλεόνε, ακολουθεί με σταθερά βήματα τον δρόμο που χάραξε ο Μάρλον Μπράντο στον πρώτο «Νονό» (1972) του ιδίου σκηνοθέτη.

Ο ταξιτζής (1976, Μάρτιν Σκορσέζε). Μια ωδή για τη μοναξιά και την ασχήμια της μεγαλούπολης με μοτίβο την περιπλάνηση ενός ταξιτζή, βετεράνου του πολέμου στο Βιετνάμ, στις πιο κακόφημες περιοχές της Νέας Υόρκης. Ο Ντε Νίρο σε σπουδαία στιγμή.

Ο ελαφοκυνηγός (1978, Μάικλ Τσιμίνο). Για πολλούς η καλύτερη ταινία για τον πόλεμο του Βιετνάμ, με τον Ντε Νίρο στον ρόλο του μεταλλωρύχου της Πενσιλβάνια που θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να φέρει σώο στην πατρίδα τον καλύτερό του φίλο που έχει παραμείνει στο Βιετνάμ (Κρίστοφερ Γουόκεν).

Οργισμένο είδωλο (1980, Μάρτιν Σκορσέζε). Βίος και πολιτεία του αυτοκαταστροφικού αμερικανού πυγμάχου Τζέικ Λα Μότα και ο ρόλος που θα ακολουθεί για πάντα τον Ντε Νίρο, ο οποίος κέρδισε για αυτόν το Οσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου.

Δαιμονισμένος άγγελος (1987, Αλαν Πάρκερ). Μεταφυσικό νεονουάρ με τον Μίκι Ρουρκ ιδιωτικό ντετέκτιβ που μετρά πτώματα στη Νέα Υόρκη και τη Νέα Ορλεάνη της δεκαετίας του 1950. Η παράσταση όμως ανήκει σχεδόν ολοκληρωτικά στον Ντε Νίρο, που με τον ρόλο του προσθέτει… σατανική νοστιμιά στην ταινία.

Ενταση (1995, Μάικλ Μαν). Στο Λος Αντζελες του 1994, ο Ντε Νίρο ως «όχι και τόσο κακός» κακοποιός, συγκρούεται με τον «όχι και τόσο καλό» αστυνομικό του Αλ Πατσίνο. Πίσω από τον φακό ο Μάικλ Μαν κάνει θαύματα σε μια κλασική πλέον γκανγκστερική ταινία με ατού την πρώτη μεγάλη συνάντηση των δύο σταρ.

Ανάλυσέ το (1999, Analyse this, Χάρολντ Ράμις). Από τις λίγες – μαζί με τον «Γαμπρό της συμφοράς» (2000) – πραγματικά επιτυχημένες κωμωδίες του Ντε Νίρο, ο οποίος εδώ αυτοσαρκάζεται παίζοντας τον μεγαλομαφιόζο σε κρίση… συνειδήσεως που βρίσκει συμπαράσταση στο πλευρό ενός εβραίου ψυχαναλυτή (Μπίλι Κρίσταλ).

Τζάκι Μπράουν (1997, Κουέντιν Ταραντίνο). Στη μοναδική συνεργασία του Ντε Νίρο με τον Ταραντίνο, ο πρώτος είναι άψογος παίζοντας έναν μονίμως μαστουρωμένο, αργόστροφο κακοποιό στον οποίο οφείλεται ένα μεγάλο μέρος του χιούμορ της ταινίας.

Joker (2019, Τοντ Φίλιπς). Η ταινία «ανήκει» ασφαλώς στον Χοακίν Φίνιξ όμως και ο Ντε Νίρο είναι πραγματικά θαυμάσιος, παίζοντας τον κυνικό οικοδεσπότη τηλεοπτικού σόου ο οποίος στο τελευταίο κομμάτι σχεδόν «παίρνει μαζί του» την ταινία. Ο τελευταίος μέχρι σήμερα πραγματικά καλός ρόλος του.

10 από τις (πολλές) χειρότερες

Δεν είμαστε άγγελοι (1990, Νιλ Τζόρνταν). Ριμέικ μιας παλιάς κωμωδίας με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και τον Πίτερ Ουστίνοφ με τον Ντε Νίρο και τον Σον Πεν δραπέτες που παριστάνουν τους παπάδες για να τη σκαπουλάρουν. Για πρώτη φορά ο Ντε Νίρο γίνεται ενοχλητικός με τις υπερβολικές γκριμάτσες του.

Φανατικός (1996, Τόνι Σκοτ). Σε μια «τραβηγμένη από τα μαλλιά» ερμηνεία, ο Ντε Νίρο υποδύεται τον «λοξό» οπαδό του μπέιζμπολ που γίνεται θανάσιμα απειλητικός στην προσπάθειά του να πλησιάσει έναν αθλητή που θαυμάζει (Γουέσλεϊ Σνάιπς).

Τρελές περιπέτειες στη Λοξολάνδη (2000, Ντες ΜακΑνουφ). Σαχλός συνδυασμός κινουμένων σχεδίων – ζωντανών ηθοποιών, ανάμεσα στους οποίους ο Ντε Νίρο απογοητεύει με ασταμάτητες μούτες και ένα γελοίο μονόκλ.

Θεόσταλτος (2004, Φρανκ Κάλο, Νικ Χαμ). Θρίλερ φαντασίας με τον Ντε Νίρο μυστηριώδη γιατρό, ειδικό στη γενετική και ίσως… Θεό (!), ο οποίος προτείνει σε ένα ζευγάρι τη δημιουργία κλώνου του χαμένου παιδιού τους. Ενα ακόμα ανεκδιήγητο σενάριο που έλκυσε το ενδιαφέρον του ηθοποιού.

Το κρυφτό (2005, Αρι Σλόσμπεργκ). Εντελώς προβλέψιμο (γι’ αυτό και βαρετό) θρίλερ δωματίου στα ίχνη της «Λάμψης», με τον Ντε Νίρο χήρο ψυχαναλυτή που προσπαθεί να εντοπίσει γιατί η ανήλικη κόρη του (Ντακότα Φάνινγκ) συμπεριφέρεται αλλόκοτα.

Αστερόσκονη (2007, Μάθιου Βον). Παιδικό παραμύθι φαντασίας βασισμένο στο μπεστ σέλερ του Νιλ Γκάιμαν με τον Ντε Νίρο σε ρόλο γκροτέσκου θηλυπρεπούς πειρατή ονόματι… Σέξπιρ και τη Μισέλ Πφάιερ κακιά μάγισσα. Αυτό που λέμε κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι.

Ου φονεύσεις (2008, Τζον Αμιέλ). Δύο αστυνομικοί (Ντε Νίρο – Πατσίνο) αναζητούν κατά συρροή δολοφόνο αλλά παρά τις προσδοκίες της η ταινία είναι κάτω του μετρίου και δεν αξίζει καν για την παρουσία των διάσημων σταρ τους.

Επιστροφή στο ρινγκ (2013, Πίτερ Σίγκαλ). Θλιβερή συνεύρεση Ντε Νίρο – Σιλβέστερ Σταλόνε που εδώ απομυθοποιούν σε σημείο γελοιότητας τους διάσημους κινηματογραφικούς ήρωες των πυγμάχων που υποδύθηκαν – ο μεν στο «Οργισμένο είδωλο», ο δε στο «Ρόκι».

Η εποχή των δολοφόνων (2013, Μαρκ Στίβεν Τζόνσον). Ανούσια σαδιστικό κυνηγητό γάτας – ποντικού ανάμεσα σε έναν αμερικανό βετεράνο του πολέμου της Βοσνίας (Ντε Νίρο) και έναν παράξενο ευρωπαίο σέρβο στρατιώτη (Τζον Τραβόλτα). Καμία χημεία.

Ατακτος παππούς (2016, Νταν Μέιζερ). Πώς θα μπορούσε να απουσιάζει από την πρόσφατη φιλμογραφία του Ντε Νίρο ο ρόλος του γερο-μουρντάρη που θέλει να κάνει σεξ με φοιτήτριες και spring breakers;

Τελευταία Νέα