Σήμερα οι Μοσχοβίτες εκλέγουν δήμαρχο, αλλά όποιος ψάχνει για προεκλογική εκστρατεία, θα ψάξει μάταια. Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αφίσες στο κέντρο της ρωσικής πρωτεύουσας, πόσο μάλλον κομματικά περίπτερα. Σε ορισμένους διαδρόμους, ωστόσο, υπάρχουν σημειώματα με εκκλήσεις για ηλεκτρονική ψηφοφορία.
Αντίθετα υπάρχουν λουλούδια από τον νυν δήμαρχο Σεργκέι Σομπιάνιν, ο οποίος πιστεύει στην επανεκλογή του και σύμφωνα με τις προβλέψεις θα πρέπει να επιτύχει εύκολα αυτόν τον στόχο. Τεράστια παρτέρια με λουλούδια έχουν στηθεί μπροστά από την Κόκκινη Πλατεία. Σε πολλούς δρόμους οι περαστικοί περπατούν πλέον κάτω από αψίδες με φυτεμένα λουλούδια δεξιά κι αριστερά. Το τέλος του καλοκαιριού βρίσκει τις καφετέριες στο δρόμο γεμάτες. Δεν υπάρχει κανένα σημάδι από τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Χωρίς προεκλογική εκστρατεία
Ο Σομπιάνιν είναι γνωστός για το ότι έκανε ό,τι μπορούσε ειδικά πριν από τις εκλογές για να κάνει την πρωτεύουσα πιο όμορφη. Για το ότι δεν υπάρχει πλέον σχεδόν καμιά διαδήλωση και ελευθερία έκφρασης, αλλά αντίθετα υπάρχουν θάλασσες από λουλούδια, νέοι δρόμοι για περιπάτους και αναβαθμισμένες παιδικές χαρές στις πλουσιότερες γειτονιές της πόλης. Ο 65χρονος δήμαρχος απολαμβάνει τη δημοτικότητα πολλών κατοίκων. Αλλά ανάμεσα στους κριτικά σκεπτόμενους Μοσχοβίτες οι ενέργειές του αποτελούν πηγή γελοιοποίησης και ενόχλησης. Ο άνθρωπος από το κόμμα του Κρεμλίνου «Ενωμένη Ρωσία» αρέσκεται να εμφανίζεται δημόσια στο πλευρό του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Αλλά εκλογές δεν γίνονται σήμερα μόνο στη Μόσχα. Σε ολόκληρη τη Ρωσία εκλέγονται περιφερειάρχες σε συνολικά 22 περιφέρειες και περιφερειακά κοινοβούλια σε 16 περιοχές. Ενάμιση και πλέον χρόνο μετά την έναρξη του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας η ρωσική κατοχική δύναμη έχει επίσης προγραμματίσει ψηφοφορίες στις προσαρτημένες περιοχές του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας. Οι ψηφοφορίες εκεί ξεκίνησαν ήδη στα τέλη Αυγούστου, αλλά τα αποτελέσματά τους δεν αναγνωρίζονται διεθνώς, όπως ακριβώς συνέβη και με τα ψεύδο-δημοψηφίσματα το 2022 για την προσάρτηση των τεσσάρων εδαφών πέρυσι στη Ρωσική Συνομοσπονδία, κατά παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Όπως και τότε οι ουκρανικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι δεν θα τιμωρήσουν τους ανθρώπους που «ψηφίζουν», ειδικά αν πρέπει να το κάνουν υπό απειλή όπλου. Αλλά κάθε ενεργός συμμετοχή, όπως η εργασία σε τοπικές «εκλογικές επιτροπές», η υποψηφιότητα για πόστο σε υπηρεσία κατοχής ή τυχόν ρόλος ως «εκλογικός παρατηρητής» θα θεωρηθούν από το Κίεβο ως βαρύ ποινικό αδίκημα. Για τη διοργάνωση δε των ψευδοεκλογών από τη ρωσική κατοχική διοίκηση στις περιοχές ΝτονέτσκΛουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, οι ουκρανικές αρχές ασφαλείας (SBU) απειλούν την ηγεσία της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής της Ρωσίας με ισόβια κάθειρξη και δήμευση της περιουσίας της.
Οι ουκρανικές αρχές ασφαλείας εντοπίζουν «συνεργάτες»
Μέχρι τις 31 Αυγούστου η SBU είχε καταφέρει να εντοπίσει ονομαστικά περισσότερους από 3.500 «ενεργούς συμμετέχοντες» στις παράνομες «εκλογές» στις τέσσερις περιφέρειες. Οι ανακριτές δεν έχουν ακόμη διατυπώσει συγκεκριμένες κατηγορίες εναντίον κανενός εκτός από την ηγεσία της ρωσικής Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής. Ωστόσο το Κίεβο διαβεβαιώνει ότι όλες οι «εγκληματικές δραστηριότητες θα συνεχίσουν να καταγράφονται», τόσο από την πλευρά των Ρώσων πολιτών, των οποίων οι ενέργειες καταγράφονται ως επίθεση κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, όσο και από την πλευρά των Ουκρανών πολιτών, που η δράση του αξιολογείται ως συνεργασία. Αλλά βέβαια στην παράνομη «εκλογική διαδικασία» συμμετέχουν 7 έως 10 φορές περισσότεροι άνθρωποι από όσους έχει εντοπίσει μέχρι σήμερα η SBU.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις κατοχικές αρχές, μόνο στην περιοχή του Λουγκάνσκ 5260 άτομα εμπλέκονται στη διοργάνωση των «ψευδοεκλογών» ως μέλη «εκλογικών επιτροπών» διαφόρων επιπέδων. 336 υποψήφιοι θέτουν υποψηφιότητα για την «Περιφερειακή Δούμα» και άλλοι 3241 για 28 «τοπικά συμβούλια». Συνολικά, μόνο σε μία περιφέρεια συμμετέχουν 8800 άτομα χωρίς να υπολογιστούν οι «παρατηρητές εκλογών». Ωστόσο, δεν θα είναι εύκολο να ταυτοποιηθούν όλοι όσοι συμμετέχουν στις ψευδοεκλογές, γιατί οι «εκλογικές επιτροπές» δεν επιτρέπεται να δίνουν στοιχεία ούτε για τα μέλη ούτε για τους υποψηφίους τους για λόγους ασφαλείας. Παρόλα αυτά η SBU υπόσχεται να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να λογοδοτήσουν όλοι όσοι ευθύνονται για τις παράνομες ψηφοφορίες. Αλλά οι συμμετέχοντες στις ψευδοεκλογές δεν αντιμετωπίζουν μόνο πολυετείς ποινικές διώξεις.
Την περασμένη εβδομάδα, εγκαταστάσεις που σχετίζονται με τις επερχόμενες «εκλογές» έγιναν στόχος επιθέσεων τουλάχιστον δύο φορές – για παράδειγμα, στις 29 Αυγούστου, στην έδρα του κορυφαίου ρωσικού κόμματος «Ενωμένη Ρωσία» στη Νόβα Καχόφκα. Και στις 30 Αυγούστου διάφορα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα πηγές της SBU, ανέφεραν επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε «εκλογικό κέντρο» στην πόλη Καμιάνκα-Ντινπρόφσκα στην περιοχή της Ζαπορίζιας.
Η σημασία των εκλογών για το Κρεμλίνο
Ανεξάρτητοι Ρώσοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι οι εκλογές του Σεπτεμβρίου στην ρωσική επικράτεια είναι σημαντικές κυρίως για τον μηχανισμό εξουσίας στη Μόσχα. Πρόκειται για τις τελευταίες πριν ο Πούτιν επιδιώξει, κατά πάσα πιθανότητα, την εκλογή του για την πέμπτη θητεία του την ερχόμενη άνοιξη.
«Η επίδειξη ότι διαθέτει τον ελέγχο είναι το κύριο ζητούμενο αυτών των εκλογών», λέει ο Κιρίλ Ρογκόφ, εξόριστος πολιτικός επιστήμονας, σε ενημέρωση των ΜΜΕ που διοργάνωσε η γερμανική Εταιρεία Ζαχάρωφ. Ο συνάδελφός του Αλεξάντερ Κινέφ, ο οποίος παρέμεινε στη Μόσχα, κάνει επίσης λόγο για τη «συμβολική» σημασία των ψήφων για το Κρεμλίνο δεδομένου ότι πολλές από τις περιοχές όπου διεξάγονται τώρα οι εκλογές θεωρούνταν παραδοσιακά μάλλον περιοχές με ψήφους διαμαρτυρίας.
Δίκαιες και ελεύθερες εκλογές απέχουν έτη φωτός.
Πιο μακριά από κάθε άλλη φορά από τότε που ανέβηκε ο Πούτιν στην εξουσία πριν από περίπου 24 χρόνια. «Πρόκειται για την πιο κενή, βαρετή και αδιαφανή προεκλογική εκστρατεία στην πρόσφατη ιστορία της Ρωσίας», γράφουν σε έκθεσή τους οι παρατηρητές εκλογών της ανεξάρτητης οργάνωσης Golos (Φωνή).
Μόλις πρόσφατα ο συμπρόεδρός της Γκριγκόρι Μελκοντζάνζ συνελήφθη στη Μόσχα. Η οργάνωση που έχει επανειλημμένα αποκαλύψει τα τελευταία χρόνια μαζικές παραβιάσεις του εκλογικού νόμου και απάτες, αποτελεί αγκάθι στον μηχανισμό εξουσίας και έχει χαρακτηριστεί ως «ξένος πράκτορας» εδώ και χρόνια.
Και αυτή τη φορά, η οργάνωση Golos έχει ήδη αποκαλύψει περιπτώσεις πίεσης και χειραγώγησης πριν καν ανοίξουν οι κάλπες. Το μόνο πραγματικό κόμμα της αντιπολίτευσης που εξακολουθεί να έχει υποψηφίους είναι το φιλελεύθερο κόμμα Yabloko. Γιάμπλοκο.
Αλλά είναι εκτός Δούμας από το 2007 και αγωνίζεται τώρα κυρίως ενάντια στην πολιτική ασημαντότητα και τα καψόνια του μηχανισμού καταστολής. Ένας υποψήφιος του Yabloko συνελήφθη στην Αγία Πετρούπολη ενώ μοίραζε προεκλογικά φυλλάδια. Η αστυνομία ερεύνησε το σπίτι ενός συναδέλφου του κόμματος και ένας άλλος ερευνάται επειδή κρατούσε μια λευκή-μπλε-λευκή σημαία, σύμβολο των Ρώσων πολέμιων του πολέμου.
