Αναμφίλεκτα, το καλοκαίρι που μας πέρασε είχαν κάνει πάταγο στις ΗΠΑ η ταινία της Barbie, αλλά και οι συναυλίες της Τέιλορ Σουίφτ. Η ανάσα που έδωσαν στην αμερικανική οικονομία ήταν τέτοια που ξεχάστηκε η εκτόξευση των επιτοκίων η οποία είχε σημειώσει ρεκόρ τους τελευταίους 18μήνες.

Οι Αμερικανοί πολίτες πολύ απλά έβαζαν το χέρι στη τσέπη και κατανάλωναν, χορεύοντας στους ρυθμούς που έδινε το θέαμα.

Σύμφωνα με το ινστιτούτο Common Sense Institute που ασχολείται με ζητήματα οικονομίας στη Πολιτεία του Κολοράντο «το σύνολο της περιοδείας της Τέιλορ Σουίφτ στις ΗΠΑ θα μπορούσε να δημιουργήσει 4,6 δισ. δολάρια σε συνολικές καταναλωτικές δαπάνες, μεγαλύτερο από το ΑΕΠ 35 Πολιτειών».

Ο οικονομικός αντίκτυπος που είχε η περιοδεία της Σουίφτ, -πραγματοποιώντας 131 συναυλίες σε 17 Πολιτείες και 5 ηπείρους- ήταν τέτοιος που δεν διέφυγε της προσοχής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Bράβευση της Τέηλορ Σουίφτ

Η Μπέζ Βίβλος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας σημείωνε «παρά την επιβράδυνση της ανάκαμψης του τουρισμού στην περιοχή συνολικά, ο Μάιος ήταν ο σημαντικότερος μήνας για έσοδα από ξενοδοχεία στη Φιλαδέλφεια από την έναρξη της πανδημίας, σε μεγάλο βαθμό λόγω της εισροής προσκεκλημένων για τις συναυλίες της Τέιλορ Σουίφτ στην πόλη».

Τα αποτελέσματα των υπερπαραγωγών δείχνουν πώς οι καταναλωτές εξακολουθούν να ξοδεύουν πολύ σε ορισμένους τομείς, ακόμη και όταν αποσύρονται από τα αγαθά και άλλα, ανέφερε το CNN. Οι καταναλωτικές δαπάνες κράτησαν την οικονομία των ΗΠΑ σε εγρήγορση, τροφοδοτώντας ένα καλοκαίρι με Barbie, Μπιγιονσέ, Οπενχάιμερ και Τέιλορ Σουίφτ.

Ερωτηθείς ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Ζερόμ Πάουελ για το πώς η ζήτηση για τις συναυλίες της «Barbie» και της Taylor Swift επηρεάζει την ευρύτερη οικονομία, είχε παραδεχτεί ότι η «συνολική ανθεκτικότητα» της οικονομίας, σε συνδυασμό με το πάγωμα του πληθωρισμού και την ανάκαμψη της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, είναι «καλό πράγμα».

Μη γυρίσει μπούμπερανκ

Ωστόσο, οι καλές μέρες φαίνεται να παρήλθαν, καθώς έρευνες και ειδικοί, που γνωρίζουν καλά τα ζητήματα γύρω από την αμερικανική οικονομία, δεν δικαιολογούν τη «παράταση» της ευφορίας.

Ήδη από τον Ιούλιο, ο Ζερόμ Πάουελ είχε αναγνωρίσει ότι εάν η οικονομία «θερμανθεί» πάρα πολύ, θα μπορούσε να αποδειχθεί προβληματικό για την κεντρική τράπεζα.

«Η ισχυρότερη ανάπτυξη θα μπορούσε να οδηγήσει, με την πάροδο του χρόνου, σε υψηλότερο πληθωρισμό και αυτό θα απαιτούσε κατάλληλη απάντηση για τη νομισματική πολιτική», είπε ο Πάουελ. «Έτσι θα το παρακολουθούμε προσεκτικά και θα δούμε πώς εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου».

Τελικά, πράγματι, ήρθε ο Σεπτέμβρης και η κατάσταση φαίνεται να ζορίζει.

O καθυστερημένος αντίκτυπος των υψηλότερων επιτοκίων, η αποπληρωμή τω φοιτητικών δανείων και την εξάντληση των αποταμιεύσεων από εποχής πανδημίας, είναι ένας συνδυασμός  που θα ακήσει σοβαρές πιέσεις στους Αμεριανούς καταναλωτές καταναλωτές, αναφέρει το Business Inside.

Πρόσφατη έρευνα του Bloomberg Markets Live Pulse διαπίστωσε ότι το 21% περισσότερων από 500 επενδυτών προέβλεψε ότι η κατανάλωση θα συρρικνωθεί το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Ένα επιπλέον 56% δήλωσε ότι η κατανάλωση θα αντιστραφεί στις αρχές του 2024.

Πάνω από 1 τρισ τα χρέη από πιστωτικές

Όσον αφορά τα επιτόκια, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ άρχισε για πρώτη φορά να τα αυξάνει τον Μάρτιο του 2022 σε μια προσπάθεια να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό.

Ωστόσο, όπως αναφέρει ο ανταποκριτής του Insider Cork Gaines ο αντίκτυπος αυτών των αυξήσεων έχει μειωθεί, εν μέρει επειδή πολλοί δανειολήπτες, όπως και οι υπάρχοντες ιδιοκτήτες σπιτιών, έχουν χαμηλά επιτόκια «κλειδωμένα».

Το χρέος πιστωτικών καρτών, αντίθετα, τείνει να κινείται προς τα πάνω και προς τα κάτω με τα επιτόκια. Και οι Αμερικανοί έχουν συγκεντρώσει πολλά χρέη από πιστωτικές κάρτες, των οποίων το ύψος -αν αθροιστεί- η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, το υπολογίζει σε πάνω από 1 τρισ. δολ. για το δεύτερο 3μηνο του τρέχοντος έτους.

Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ντέιβιντ Ρόζενμπεργκ συνήθως χρειάζονται έξι μήνες για να πλήξει την οικονομία μια ύφεση αφού τα επιτόκια αυξηθούν τόσο πολύ. Μιλώντας στο CNBC επεσήμανε: «Λοιπόν, νομίζω ότι μέχρι το τρίτο ή το τέταρτο τρίμηνο, θα αρχίσουμε να βλέπουμε περισσότερα στοιχεία, αλλά θα προκύψουν από την πλευρά των καταναλωτών, όχι από τις εταιρείες».

Η Margot Robbie παρευρίσκεται στην ευρωπαϊκή πρεμιέρα της «Barbie» στο Λονδίνο, Βρετανία, 12 Ιουλίου 2023. REUTERS/Maja Smiejkowska

Το βάρος των δανείων

Ένας επιπλέον ανησυχητικός παράγοντας είναι η αποπληρωμή των φοιτητικών χρεών. Αυτές οι αποπληρωμές διακόπηκαν στην αρχή της πανδημίας του κορονοϊού και η επιστροφή τους θα μπορούσε να αγχώσει τους δανειολήπτες.

Σύμφωνα με έρευνα της Morgan Stanley, το 37% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα έπρεπε να μειώσει τις δαπάνες του σε άλλους τομείς για να πραγματοποιήσει τις πληρωμές του, ενώ το 34% είπε ότι δεν θα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει καθόλου τις πληρωμές.

Ενδεικτικά, η εταιρεία γυναικείων ειδών Macy δήλωσε πρόσφατα ότι οι πελάτες της υφίστανται οικονομική πίεση, με τα υπόλοιπα των πιστωτικών καρτών να αυξάνονται και την επιστροφή των πληρωμών φοιτητικού χρέους να είναι στον ορίζοντα.

Τέλος οι αποταμιεύσεις των Αμερικανών

Τέλος οι αποταμιεύσεις των Αμερικανών που είχαν δημιουργηθεί στη πανδημία έχουν πάσει κατακόρυφα. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις θα μπορούσαν να εξαντληθούν στο τρέχον τρίμηνο.

Μιλώντας πρόσφατα σε συνέδριο ο ισχυρός άνδρας της JPMorgan, Jamie Dimon προειδοποίησε «Απλώς πιστεύω ότι οι άνθρωποι κάνουν λάθος κοιτάζοντας τους αριθμούς σε πραγματικό χρόνο και δεν κοιτάζουν το μέλλον. Και το μέλλον θα έχει ποσοτική σύσφιξη».

«Ξοδεύουμε χρήματα σαν μεθυσμένοι ναυτικοί σε όλο τον κόσμο», συνέχισε. «Αυτός ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται ακόμα. Αυτά είναι πραγματικά μεγάλα, αλλά το να πούμε ότι ο καταναλωτής είναι ισχυρός σήμερα σημαίνει ότι πρέπει να έχετε ένα ακμάζον περιβάλλον για χρόνια, [και αυτό] τεράστιο λάθος».

Στο ίδιο μήκος κύματος εκπέμπει και η οικονομολόγος στην αμερικανική πολυεθνική επενδυτική τράπεζα Piper Sandler Companies, Νάνσι Λάζαρ, προειδοποιώντας πρόσφατα ότι η οικονομία «υπερθερμαίνεται» και επρόκειτο να γίνει πιο «επώδυνη».

«Φυλάξτε τις οικονομίες σας γιατί, δυστυχώς, οι οικονομικές προοπτικές θα χειροτερέψουν πριν βελτιωθούν», είπε η Λάζαρ στο Fox News Digital, προσθέτοντας ότι «είναι καιρός για να αράξετε και να προσπαθήσετε να διατηρήσετε τις αποταμιεύσεις σας αντί να χρεώνεστε περισσότερο».

Αισιόδοξη η Τζάνετ Γέλεν

Παρά όμως τις ανησυχητικές αυτές προβλέψεις, ίσως υπάρχουν κάποια σημάδια που μπορούν να προκαλούν μια αισιοδοξία στους ιθύνοντες, όπως η ισχυρή αγορά εργασίας και οι μειωμένες ανησυχίες για τον πληθωρισμό, όπως αναφέρει το Business Insider.

Ακόμη και η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν θεωρεί ότι μπορεί να μειωθεί ο πληθωρισμός και να αποφευχθεί η ύφεση.

Σύμφωνα με το Bloomberg η Γέλεν δήλωσε μετά τη σύνοδο κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί ότι «αισθάνεται πολύ καλά με αυτή την πρόβλεψη».