Μεθυσμένοι νεοσύλλεκτοι, ανυπότακτοι στρατιώτες και κατάδικοι είναι ανάμεσα σε εκατοντάδες στρατιωτικούς και πολιτικούς ποινικούς που έχουν καταταγεί σε ρωσικές μονάδες, γνωστές ως τάγματα τιμωρίας «Storm-Z», και έχουν σταλεί στις γραμμές του μετώπου στην Ουκρανία φέτος, σύμφωνα με έρευνα του πρακτορείου Reuters.

Λίγοι ζουν για να διηγηθούν την ιστορία τους, είπαν 13 άτομα με γνώση του θέματος, μεταξύ των οποίων πέντε μαχητές των εν λόγω μονάδων και μέλη των οικογενειών τους.

«Οι μαχητές των Storm-Ζ είναι απλά κρέας», δηλώνει ένας Ρώσος στρατιωτικός στο Reuters. Ισχυρίζεται ότι στις μάχες που μαίνονταν κοντά στην πόλη Μπαχμούτ, διοικητές έδιναν εντολή στους στρατιώτες να μην παρέχουν ιατρική βοήθεια στους μαχητές των μονάδων Storm-Z, τους οποίους αντιμετώπιζαν ως αναλώσιμους. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι παραβίασε τη διαταγή και βοήθησε τους τραυματίες.

Ρώσοι στρατιωτικοί και προσκείμενα στο Κρεμλίνο μέσα ενημέρωσης αναγνωρίζουν επίσημα την ύπαρξη των μονάδων Storm-Z. Ωστόσο, το πρακτορείο Reuters ισχυρίζεται ότι πρώτο αυτό συγκέντρωσε αποδεικτικά στοιχεία για τη στρατολόγηση κατάδικων και τη συγκρότηση ειδικών μονάδων που αναπτύσσονται στα πεδία των μαχών στην Ουκρανία.

Κατάδικοι, ανυπάκουοι και χρήστες ναρκωτικών

Εκτός από φυλακισμένους που στρατολογήθηκαν για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σε μονάδες Storm-Z μετατέθηκαν στρατιώτες που αρνήθηκαν να υπακούσουν σε διαταγές ανωτέρων ή έκαναν χρήση ναρκωτικών.

Κάθε μονάδα αποτελείται από 100-150 μαχητές, που αναπτύσσονται στην πρώτη γραμμή του μετώπου και κατά κανόνα υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες.

Ένα μέλος των Storm-Z, ο οποίος στρατολογήθηκε ενώ εξέτιε ποινή φυλάκισης για κλοπή, είπε στο Reuters ότι μόλις 15 επέζησαν από τη μονάδα του, η οποία αποτελείτο από 120 μαχητές.

Το Reuters επισημαίνει ότι σε αντίθεση με τη μισθοφορική οργάνωση Wagner, η οποία επίσης στρατολογούσε κρατούμενους, οι μονάδες Storm-Z υπάγονται απευθείας στο υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, το οποίο δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα του πρακτορείου για σχολιασμό.

Αν και το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν έχει παραδεχθεί ποτέ τη δημιουργία μονάδων Storm-Z, οι πρώτες αναφορές για την ύπαρξή τους εμφανίστηκαν τον Απρίλιο, όταν το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τις ΗΠΑ, επικαλέστηκε αυτό που, όπως είπε, φαινόταν να είναι μια ρωσική στρατιωτική έκθεση που διέρρευσε σχετικά με τον σχηματισμό των ομάδων.

Το Reuters δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει πόσοι στρατιώτες συνολικά υπηρετούν στις μονάδες αυτές, αν και οι συνεντεύξεις με τους ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα δείχνουν ότι τουλάχιστον αρκετές εκατοντάδες μαχητές της Storm-Z αναπτύσσονται επί του παρόντος στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Η Wagner είχε περίπου 25.000 μαχητές που συμμετείχαν στον πόλεμο, όπως είχε δηλώσει ο εκλιπών ηγέτης της, Γεβγκένι Πριγκόζιν, κατά τη διάρκεια της ανταρσίας του τον Ιούνιο.

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, έκανε αναφορά σε κατάδικους που πολεμούν στον τακτικό στρατό την Παρασκευή, όταν σε μια τηλεοπτική συνάντηση με μια μικρή ομάδα Ρώσων στρατιωτών, είπε ότι γνωρίζει πως δύο σύντροφοί τους, πρώην κρατούμενοι φυλακών, είχαν σκοτωθεί στη μάχη.

«Έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα και έχουν απαλλαγεί πλήρως από την ενοχή τους», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πούτιν, προσθέτοντας ότι θα δοθεί βοήθεια στις οικογένειες των καταδίκων.

Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο για την τοποθέτηση καταδίκων σε μάχιμες μονάδες, σημειώνει το Reuters – το 1942, όταν ο Κόκκινος Στρατός υποχωρούσε από την προέλαση των Ναζί, ο σοβιετικός ηγέτης, Ιωσήφ Στάλιν, διέταξε στρατιώτες που πανικοβλήθηκαν ή εγκατέλειψαν τις θέσεις τους να υπηρετήσουν σε «τάγματα τιμωρίας» που αναπτύχθηκαν στα πιο επικίνδυνα σημεία του μετώπου, σύμφωνα με διάταγμα που υπέγραψε.

Και η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχει δηλώσει ότι απελευθερώνει ορισμένους δικούς της κατάδικους, εάν συμφωνήσουν να πολεμήσουν.

Από τη φυλακή στη σφαγή

Η ονομασία Storm-Z είναι ένας ανεπίσημος όρος που χρησιμοποιείται από τα ρωσικά στρατεύματα και συνδυάζει έναν όρο για τα στρατεύματα εφόδου με το γράμμα «Ζ», που υιοθετήθηκε από τον στρατό ως σύμβολο της εισβολής τους στην Ουκρανία.

Ο Artyom Shchikin, ένας 29χρονος από την κεντρική Ρωσία, εξέτιε ποινή φυλάκισης δύο ετών για ληστεία που του επιβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, όταν στρατολόγοι του υπουργείου Άμυνας ήρθαν στη φυλακή του και τον ρώτησαν αν οι κρατούμενοι θέλουν να πάνε να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία και τις μαρτυρίες δύο συγγενών του.

Υπέγραψε επειδή, παρόλο που ήταν προγραμματισμένη η αποφυλάκισή του τον Δεκέμβριο του 2023, ήθελε να «καθαρίσει» το ποινικό του μητρώο, καθώς και να κερδίσει χρήματα για να μπορέσει η οικογένειά του να ανακαινίσει το σπίτι τους, είπαν τα μέλη της οικογένειάς του.

Τρεις μαχητές της Storm-Z δήλωσαν ότι τους περίπου 200.000 ρούβλια (2.000 δολάρια) το μήνα, αν και είπαν ότι τους καταβλήθηκε περίπου το μισό ποσό, κατά μέσο όρο.

Μέχρι τον Μάιο του 2023, ο Shchikin τοποθετήθηκε σε μια μονάδα στο 291ο Σύνταγμα Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων της Φρουράς και αναπτύχθηκε στην περιοχή Ζαπορίζια στη νότια Ουκρανία, όπου οι δυνάμεις του Κιέβου προσπαθούν να διασπάσουν τις ρωσικές άμυνες. Οι συγγενείς του άκουσαν τελευταία φορά νέα του στις 18 Ιουνίου.

Λίγες ημέρες αργότερα, οι θέσεις της μονάδας του δέχθηκαν ουκρανικά πυρά, δήλωσαν οι συγγενείς του, επικαλούμενοι συνομιλίες με δύο επιζώντες από την ομάδα του Shchikin. Τρεις σύντροφοι που βρίσκονταν μαζί του σε ένα χαράκωμα σκοτώθηκαν, ένας άλλος έχασε το χέρι του, ενώ ο ίδιος ο Shchikin αγνοείται.

Οι συγγενείς του Shchikin είπαν στο Reuters ότι όταν ζήτησαν απαντήσεις από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας για την τύχη του, αυτό όμως δεν ανταποκρίθηκε.

«Ήταν από μια μονάδα Storm-Z. Γι’ αυτούς, κανείς δεν πρόκειται να βιαστεί», σχολίασε χαρακτηριστικά ένας συγγενής.

Η ανταρσία στρατιωτιών της Storm-Z

Μια ομάδα περίπου 20 μαχητών της Storm-Z στη Ζαπορίζια αποφάσισαν ότι είχαν βαρεθεί την σκληρή μεταχείρισή τους, αρνήθηκαν τη διαταγή να επιστρέψουν στην πρώτη γραμμή και κατέγραψαν στις 28 Ιουνίου ένα βίντεο, στο οποίο διαμαρτύρονται.

«Στην πρώτη γραμμή όπου ήμασταν, δεν μας παραδόθηκαν πυρομαχικά. Δεν λάβαμε νερό ή φαγητό. Οι τραυματίες δεν απομακρύνθηκαν: ακόμα και τώρα οι νεκροί σαπίζουν», είπε ένας μαχητής στο βίντεο.

«Μας δίνουν φοβερές εντολές που δεν αξίζει καν να τις εκτελέσουμε», πρόσθεσε. «Αρνούμαστε να συνεχίσουμε να εκτελούμε πολεμικές αποστολές».

Μετά τη δημοσίευση του βίντεο, αξιωματικοί της στρατιωτικής αστυνομίας ξυλοκόπησαν τους δύο μαχητές και άλλους από την ομάδα τους, ως τιμωρία για την εξέγερσή τους, δήλωσαν συγγενείς των δύο. Έκτοτε, οι δύο μαχητές τούς είπαν ότι οι συνθήκες είχαν βελτιωθεί, αλλά δεν γνώριζαν πότε θα τους επιτρεπόταν να εγκαταλείψουν τον στρατό.

Ρώσοι αξιωματούχοι δεν έχουν κάνει κανένα δημόσιο σχόλιο για το περιστατικό και το υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε σε ερωτήματα του Reuters.