Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σήμερα, Τρίτη, στον κανονισμό που αφορά στη διαχείριση κρίσεων στο μεταναστευτικό, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης και της ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου.
H συμφωνία επετεύχθη σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων, μια ημέρα πριν την άτυπη Σύνοδο Κορυφής στη Γρανάδα της Ισπανίας, όπου το μεταναστευτικό θα αποτελέσει κεντρικό σημείο συζητήσεων.
Με τη θέση που υιοθέτησαν τα κράτη μέλη, ανοίγει ο δρόμος για τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκο Κοινοβούλιο, με στόχο να ολοκληρωθεί το νέο Σύμφωνο Ασύλου και Μετανάστευσης της ΕΕ, πριν τις ευρωεκλογές του 2024.
Ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει μια κατάσταση κρίσης μπορεί να ζητήσει εισφορές αλληλεγγύης από άλλες χώρες της ΕΕ
Ο νέος νόμος για τη διαχείριση κρίσεων θεσπίζει το πλαίσιο που θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν καταστάσεις κρίσης προσαρμόζοντας ορισμένους κανόνες, για παράδειγμα σχετικά με την καταχώριση των αιτήσεων ασύλου ή τη συνοριακή διαδικασία ασύλου.
Αυτές οι χώρες θα μπορούν επίσης να ζητούν μέτρα αλληλεγγύης και υποστήριξης από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της.
Εξαιρετικά μέτρα σε καταστάσεις κρίσης
Σε περίπτωση κρίσης ή ανωτέρας βίας, τα κράτη μέλη μπορεί να εξουσιοδοτηθούν να εφαρμόζουν ειδικούς κανόνες σχετικά με το άσυλο και τη διαδικασία επιστροφής.
Υπό αυτή την έννοια, μεταξύ άλλων μέτρων, η καταχώριση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας μπορεί να ολοκληρωθεί το αργότερο τέσσερις εβδομάδες μετά την υποβολή τους, ελαφρύνοντας το βάρος των υπερβολικά καταπονημένων εθνικών διοικήσεων.
Αλληλεγγύη με χώρες που αντιμετωπίζουν κατάσταση κρίσης
Ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει μια κατάσταση κρίσης μπορεί να ζητήσει εισφορές αλληλεγγύης από άλλες χώρες της ΕΕ.
Η αλληλεγγύη μπορεί να λάβει τις εξής μορφές:
• Τη μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο ή δικαιούχων διεθνούς προστασίας από το κράτος μέλος σε κατάσταση κρίσης σε συνεισφέροντα κράτη μέλη
• Ανάληψη ευθύνης για εξέταση των αιτημάτων ασύλου, με σκοπό την ανακούφιση του κράτους-μέλους που βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης.
• Οικονομικές συνεισφορές ή εναλλακτικά μέτρα αλληλεγγύης.
Αυτά τα έκτακτα μέτρα και η υποστήριξη αλληλεγγύης απαιτούν την έγκριση του Συμβουλίου, σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και σε πλήρη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα των υπηκόων τρίτων χωρών και των απάτριδων.
Ο κανονισμός που αντιμετωπίζει την κατάσταση κρίσης και την ανωτέρα βία στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου αποτελεί μέρος του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που πρότεινε η Επιτροπή στις 23 Σεπτεμβρίου 2020.
Το σύμφωνο αποτελείται από μια σειρά προτάσεων για τη μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο. Άλλες προτάσεις – ορόσημο, εκτός από τον κανονισμό κρίσης, περιλαμβάνουν τον κανονισμό διαχείρισης ασύλου και μετανάστευσης και τον κανονισμό για τη διαδικασία ασύλου.
Σολτς: «Ιστορική καμπή» η συμφωνία
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής συνιστά μια «ιστορική καμπή», σύμφωνα με τον καγκελάριο της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς.
Η εφαρμογή αυτού του κειμένου, που έχει ως στόχο την από κοινού οργάνωση της απάντησης της ΕΕ στην περίπτωση μαζικής εισροής μεταναστών σε μια χώρα «θα περιορίσει δραστικά την παράτυπη μετανάστευση στην Ευρώπη και θα ελαφρύνει χώρες όπως η Γερμανία», τόνισε ο Γερμανός καγκελάριος, με ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
Die Einigung auf die Krisenverordnung als Teil der europäischen Asylreform ist eine gute Nachricht. Die Reform wird irreguläre Migration in Europa wirksam begrenzen und Staaten wie Deutschland dauerhaft entlasten. Ein historischer Wendepunkt. #GEAS
— Bundeskanzler Olaf Scholz (@Bundeskanzler) October 4, 2023