«Είμαστε σε πόλεμο», είπε ορθά κοφτά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, την ώρα που το Ισραήλ προσπαθούσε να χωνέψει την αιφνιδιαστική και κτηνώδη επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.

Στον απόηχο της δολοφονίας 1.000 και περισσοτέρων Ισραηλινών στη σφαγή εκείνου του Σαββάτου, οι δυνάμεις του Ισραήλ μετακινήθηκαν προς το νότο και ο Νετανιάχου κάλεσε 300.000 εφέδρους. Ο ισραηλινός στρατός δεν άργησε να καθαρίσει τις πόλεις και τα χωριά, που δέχτηκαν το συντονισμένο χτύπημα της παλαιστινιακής οργάνωσης, και σήμερα έχει το βλέμμα του επικεντρωμένο στη Λωρίδα της Γάζας, που ελέγχει η Χαμάς από το 2007.

Εξαρχής αποκλείστηκαν τα τιμωρητικά χτυπήματα και το Τελ Αβίβ έθεσε έναν και μόνο στόχο, την ήττα και την καταστροφή της ισλαμικής οργάνωσης. Εν μέσω των βομβαρδισμών, που δεν έχουν σταματήσει ούτε λεπτό από τότε, όλος ο κόσμος κρατάει την ανάσα του για την έναρξη της μεγάλης χερσαίας επιχείρησης του Ισραήλ που αναμένεται εδώ και τρεις μέρες από ώρα σε ώρα.

Μεγάλη χαμένη η ειρήνη στην περιοχή

Η εικόνα από την περιοχή είναι σκοτεινή. Ακόμη κι αν η μετωπική σύγκρουση μεταξύ τους σημειωθεί σε έρημες από αμάχους περιοχές, το κόστος σε ανθρώπινες ζωές προβλέπεται τεράστιο. Σίγουρο, επίσης, θεωρείται ότι θα σβήσει τις ελάχιστες ελπίδες για εύρεση ειρηνικής λύσης σε αυτή τη λυσσαλέα σύγκρουση που μετρά ήδη 75 χρόνια ζωής.

Ισραηλινοί στρατιώτες φιλιούνται εν αναμονή της εντολής για την έναρξη τςη χερσαίας επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα

Ο νέος πόλεμος, λένε κάποιοι αναλυτές, μπορεί να είναι ακόμα πιο φοβερός, αν μπουν σε αυτόν κι άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής. Να γίνει, δηλαδή, ένας περιφερειακός πόλεμος με απροσμέτρητες συνέπειες για όλους τους εμπλεκόμενους και πολύ πιο μακριά από αυτούς.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η ισραηλινή αντεπίθεση αποτελεί πρό(σ)κληση για οπορτουνιστικές επεμβάσεις από το Ιράν ή τη σύμμαχο του Χεζμπολάχ. Από την πλευρά του το Ισραήλ μπορεί να προχωρήσει σε προληπτικά χτυπήματα κατά των γνωστών εχθρών του, ακριβώς όπως έκανε στις 12 Οκτωβρίου, οπότε έπληξε τη Δαμασκό και το Χαλέπι, προκειμένου να στείλει μήνυμα στη Συρία, σύμμαχο του Ιράν να κάτσει ήσυχη στη γωνία της.

Η λογική της συγκράτησης

Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι παρά τον παγκόσμιο φόβο για μια γενικευμένη ανάφλεξη, ο κίνδυνος μιας τέτοιας αποφευκτέας κλιμάκωσης είναι περιορισμένος. Ούτε το Ισραήλ, ούτε το Ιράν, ούτε η Χεζμπολάχ θέλουν να πάρουν τόσο μεγάλα ρίσκα, γράφει το Foreign Affairs. Το Ισραήλ χρειάζεται να επικεντρωθεί στη Χαμάς, που είναι από μόνη της μια δύσκολη αποστολή, ενώ το Ιράν και η Χεζμπολάχ ξέρουν καλά ότι ακόμη κι ένα πληγωμένο Ισραήλ μπορεί να τους προκαλέσει μεγάλη ζημιά.

Τα μηνύματα μέχρι σήμερα από όλους τους προαναφερόμενους αυτό δείχνουν. Εάν το Ιράν και η Χεζμπολάχ θεωρούσαν ότι οι άμυνες τους είναι τόσο δυνατές που θα μπορούσαν να αναχαιτίσουν αποτελεσματικά την ισραηλινή ανταπόκριση σε μια δική τους εμπλοκή, τότε θα είχαν σταθεί στο πλευρό της Χαμάς στο τελευταίο αιματηρό χτύπημα της, που έπιασε στον ύπνο την περίφημη Μοσάντ.

Η επίθεση της Χαμάς ήταν τρομερή, αλλά το Ισραήλ θα είχε υποστεί πολύ χειρότερα αν δεχόταν ταυτόχρονα πλήγμα από τον βορρά, όπως συνέβη κατά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973, όταν η Αίγυπτος και η Συρία εξαπέλυσαν συντονισμένα, αιφνίδια, χτυπήματα εναντίον του. Οι απώλειες του Ισραήλ θα ήταν απείρως μεγαλύτερες και η ανταπόκριση του σημαντικά πιο αδύναμη, καθώς οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) θα έπρεπε να πολεμούν σε πολλά μέτωπα.

Εσωτερικά προβλήματα

Το γεγονός ότι το Ιράν και η Χεζμπολάχ δεν συμμετείχαν στην αρχική επίθεση της Χαμάς -όταν το Ισραήλ ήταν πιο ευάλωτο και λιγότερο ικανό να αμυνθεί- δεν είναι μόνο η ισχυρότερη απόδειξη ότι κανείς τους δεν θέλει να πολεμήσει το Ισραήλ. Αποτελεί αδιαμφισβήτητη απόδειξη. Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει απλώς εκτοξεύσει κάποιες αόριστες απειλές και η Χεζμπολάχ έχει ρίξει μια χούφτα πυραύλους στο βόρειο Ισραήλ.

Αμφότεροι μπορεί να ελπίζουν ότι κατά αυτόν τον τρόπο θα μετριάσουν την ισραηλινή αντεπίθεση κατά της Χαμάς, αλλά τα χτυπήματα τους μέχρι σήμερα είναι μόνο μικρές επιθέσεις, που έχουν ως στόχο να προβληματίσουν τις ισραηλινές επιχειρήσεις, εγείροντας τον φόβο ενός βόρειου μετώπου, χωρίς στην πραγματικότητα να το ανοίξουν.

Το Ιράν, εξάλλου, έχει πολλά οικονομικά προβλήματα στο εσωτερικό του και περιβαλλοντικές καταστροφές να αντιμετωπίσει, ενώ η Χεζμπολάχ έχει γεμάτα τα χέρια της στο Λίβανο. Η Συρία, επίσης, δεν έχει δυνάμεις να πλήξει το Ισραήλ.

Η περίπτωση της κλιμάκωσης

Φυσικά, τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι δεν μπορεί και να προκύψει τελικά αυτός ο γενικευμένος πόλεμος, που φοβούνται όλοι, γράφει ο Κένεθ Μ. Πόλακ, ανώτερος συνεργάτης του American Enterprise Institute και συγγραφέας του βιβλίου «Armies of Sand: The Past, Present and Future of Arab Military Effectiveness».

Πολλές εξελίξεις των επόμενων ημερών θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον πυροκροτητή του. Για παράδειγμα, αν το Ισραήλ προκαλέσει τεράστια ζημιά στη Χαμάς στη διάρκεια της αντεπίθεσης του στη Γάζα, τότε το Ιράν και η Χεζμπολάχ μπορεί να μπουν στον πειρασμό να βρεθούν στη μέση για να μην τελειώσει η Χαμάς. Και επειδή κανείς τους δεν έχει εναέριες ή χερσαίες δυνάμεις ικανές για να χτυπήσουν αποτελεσματικά τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις, μια τέτοια εμπλοκή θα ήταν με drones, ρουκέτες και πυραύλους. Ωστόσο, εδώ πρέπει να σημειωθούν δύο πράγματα, πρώτον ότι η ιστορία έχει δείξει ότι η ήττα ποτέ δεν έσβησε από τον χάρτη τις παλαιστινιακές ένοπλες δυνάμεις και δεύτερον ότι ακόμη κι ένα γονατισμένο Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να πλήξει σοβαρά τόσο το Ιράν όσο και τη Χεζμπολάχ.

Υπάρχει, ωστόσο, η περίπτωση το ίδιο το Ισραήλ να αποφασίσει την περιβόητη κλιμάκωση. Αν για παράδειγμα όλα πάνε όπως τα έχει σχεδιάσει ο ισραηλινός στρατός και οι δυνάμεις της Χαμάς αποδεκατιστούν, η ηγεσία της συλληφθεί και οι όμηροι απελευθερωθούν, γιατί το Ισραήλ να μην πάει ένα βήμα παρακάτω να τελειώσει το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Κι ενώ ως κατάλληλη αναλογία σε αυτό το σενάριο μοιάζει ο Πόλεμος των Έξι Ημερών, οπότε το Ισραήλ, αφού κατατρόπωσε τις δυνάμεις της Αιγύπτου και του Ισραήλ, κινήθηκε και εναντίον της Συρίας, το αμερικανικό περιοδικό συμπεραίνει ότι στο τέλος θα μοιάζει με την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, οπότε η Βαγδάτη έπεσε εύκολα, το Ιράκ όχι. Γι’ αυτό και το πιθανότερο σενάριο είναι το Ισραήλ να τελειώσει τον πόλεμο με τη Γάζα, να απεμπλέξει τους έφεδρους και να προσπαθήσει να γυρίσει η ζωή στα εδάφη του το συντομότερο δυνατόν στην κανονικότητα.

Παλαιστίνιοι όλων των ηλικιών περιμένουν να βγει το ψωμί για να πάρουν, με την αγωνία για τα μελλούμενα έντονη στα πρόσωπα τους

Ο αστάθμητος παράγοντας

Σε όλα αυτά τα πάνω κάτω μπορεί να φέρει ο ίδιος ο Νετανιάχου. Δεν θα είναι, εξάλλου, η πρώτη φορά που τα στρατιωτικά σχέδια μπορεί να ανατρέψουν οι πολιτικές φιλοδοξίες ενός ατόμου. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ έχει αποδείξει ότι είναι ένα πολιτικό ζώο, που όσο στριμώχνεται τόσο βρίσκει τρόπους να εφορμά προς τα μπροστά και αυτός είναι ο δικός του πόλεμος, συμβαίνει όταν αυτός βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της εξουσίας και θα καθορίσει το πολιτικό μέλλον του και την ηγετική υστεροφημία του.

Επίσης, θα κρίνει και την έκβαση των δικαστικών μπελάδων του. Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει σοβαρά το ενδεχόμενο να κλειστεί στη φυλακή για τις κατηγορίες διαφθοράς που τον κυνηγούν εδώ και πολλά χρόνια. Η ελπίδα του είναι ότι θα μείνει πρωθυπουργός για αρκετό καιρό, ώστε να κρυφτεί πίσω από την αμνηστία, που παρέχει το αξίωμα και να αποφύγει την καταδίκη. Και εάν χάσει από τη Χαμάς, ίσως αποφασίσει να παίξει όλα για όλα για να διατηρήσει την εξουσία του.

Ο Νετανιάχου δεν χωράει αμφιβολία ότι θα αρνηθεί ότι οι πολεμικές επιλογές του έχουν γίνει με γνώμονα το προσωπικό του συμφέρον και με απώτερα κίνητρα. Ωστόσο, θα ήταν ανόητο για τον οποιοδήποτε να θεωρήσει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν έχει κάνει ήδη τους σχετικούς υπολογισμούς και έχει εκτιμήσει τον αντίκτυπο, που θα έχει αυτός ο πόλεμος στο πολιτικό και νομικό του μέλλον. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα δείξει, αν θα είναι ο ήρωας του πολέμου ή ο αρχιτέκτονας της μεγαλύτερης ήττας του Ισραήλ.