«Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» λέει ο σοφός λαός μας και η ρήση αυτή ταιριάζει γάντι στους φορολογουμένους που θα φροντίσουν να λάβουν εγκαίρως τα μέτρα τους για να αποφύγουν την πληρωμή έξτρα φόρων.
Οσοι προχώρησαν ή θα προχωρήσουν μέχρι το τέλος του έτους στην αγορά περιουσιακών στοιχείων (π.χ. κατοικία, οικόπεδο, αυτοκίνητο) ή διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία τα οποία όμως δεν δικαιολογούνται και δεν καλύπτονται από τα εισοδήματα που έχουν αποκτήσει, κινδυνεύουν να πιαστούν στην παγίδα των τεκμηρίων και να φορολογηθούν για μεγαλύτερα εισοδήματα από τα πραγματικά τους.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα.
Η δωρεά χρημάτων από συζύγους, γονείς, παππούδες και γιαγιάδες βγάζει «νοκάουτ» τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Υπάρχουν όμως παγίδες στις προθεσμίες και στις διαδικασίες τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι για να μην μπλέξουν σε περιπέτειες με την Εφορία.
Παγίδες
Με 1 στους 4 φορολογουμένους να πιάνεται κάθε χρόνο στην τσιμπίδα των τεκμηρίων, οι γονικές παροχές και δωρεές χρηματικών ποσών αποτελούν τη λύση για όσους θέλουν να αποφύγουν την πληρωμή πρόσθετου φόρου.
Οι χρηματικές δωρεές σε συγγενείς της πρώτης κατηγορίας (σύζυγοι, παιδιά, γονείς, εγγόνια) είναι αφορολόγητες μέχρι τις 800.000 ευρώ. Κρύβουν όμως παγίδες για δωρητές και δωρεοδόχους οι οποίες θέλουν προσοχή. Συγκεκριμένα:
Αν η δωρεά γίνεται για την κάλυψη τεκμηρίων διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακού στοιχείου του έτους 2023, θα πρέπει να γίνει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023.
Η γονική παροχή – δωρεά μετρητών μέχρι 800.000 ευρώ είναι αφορολόγητη εφόσον γίνει με μεταφορά του ποσού από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρητή σε τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου.
Εάν ο γονέας κάνει το λάθος και δώσει μετρητά στο χέρι ή καταθέσει χρήματα στον τραπεζικό λογαριασμό του παιδιού, τότε δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο και η Εφορία θα επιβάλει φόρο γονικής παροχής σε ολόκληρο το ποσό, από το πρώτο ευρώ.
Εάν, για παράδειγμα, ένας πατέρας καταθέσει σε τραπεζικό λογαριασμό της κόρης του ή του γιου του ένα χρηματικό ποσό ύψους 20.000 ευρώ σε μετρητά, τότε η κόρη ή ο γιος θα υποχρεωθεί να καταβάλει φόρο γονικής παροχής 10% επί ολόκληρου του ποσού των 20.000 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει φόρο 2.000 ευρώ.
Χρηματικές δωρεές σε αδέλφια, θείους και άλλους συγγενείς δεύτερης και τρίτης κατηγορίας φορολογούνται από το πρώτο ευρώ.
Το ποσό της δωρεάς θα πρέπει να προκύπτει και να δικαιολογείται από τα εισοδήματα που έχει δηλώσει ο δωρητής. Η δωρεά χρηματικού ποσού μπορεί να αποτελέσει αφορμή ελέγχου του πόθεν έσχες του δωρητή.
Για να δικαιολογηθεί μέσω χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς η απόκτηση περιουσιακού στοιχείου, π.χ. αυτοκινήτου, θα πρέπει η δωρεά να γίνει πριν από την αγορά, πριν από την καταβολή του τιμήματος και όχι εκ των υστέρων, καθώς τότε δεν αναγνωρίζεται από την Εφορία.
Οι δηλώσεις γονικών παροχών υποβάλλονται μέσω της πλατφόρμας myProperty, ενώ η ΑΑΔΕ για να διευκολύνει τους φορολογουμένους που δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους με μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή κατάθεση τραπεζικής επιταγής, τους απαλλάσσει από την υποχρέωση να επισυνάπτουν με την ηλεκτρονική δήλωση τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την τραπεζική συναλλαγή.
Η συναλλαγή ελέγχεται σε επόμενη φάση από την ΑΑΔΕ με βάση τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες, ενώ σε περίπτωση που η τράπεζα δεν επιβεβαιώσει τη συναλλαγή τότε ο φορολογούμενος καλείται να προσκομίσει τα δικαιολογητικά εντός πέντε εργάσιμων ημερών.
Εάν δεν προσκομιστούν τα δικαιολογητικά η Εφορία προχωρά στην επιβολή φόρου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αφορολόγητο ποσό.
Αυτό σημαίνει ότι επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς με συντελεστή 10% ή 20% ή 40% (ανάλογα με τον βαθμό συγγένειας).
Ηλεκτρονικά υποβάλλονται οι αρχικές δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και οι δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής χρημάτων εφόσον δεν συντάσσεται συμβόλαιο, με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης myAADE, των συμβαλλομένων.
Σε έντυπη μορφή υποβάλλονται οι τροποποιητικές δηλώσεις.