Ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα μιας σειράς περιβαλλοντικών σημείων καμπής που «θα μπορούσαν να ταρακουνήσουν τα θεμέλια των κοινωνιών» προειδοποίησε την Τετάρτη το ερευνητικό σκέλος των Ηνωμένων Εθνών.
Τα σημεία καμπής, τα οποία προκύπτουν από την εξάντληση φυσικών πόρων, την κλιματική αλλαγή, τη μείωση της παγκόσμιας βιοποικιλότητας, επηρεάζουν το ένα το άλλο και απειλούν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις με πλανητικές συνέπειες.
«Από τη στιγμή που θα ξεπεράσουμε αυτά τα όρια, το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει κανονικά με αποτέλεσμα να εμφανιστούν νέοι κίνδυνοι που μπορεί με τη σειρά τους να μεταδοθούν σε άλλα συστήματα» δήλωσε στο Reuters ο Τζακ Ο’Κόνορ του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικής και Ανθρώπινης Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του ΟΗΕ, επικεφαλής της μελέτης.
«Σε ορισμένους τομείς οι αλλαγές αυτές συμβαίνουν ήδη» είπε.
Πολλαπλά μέτωπα
Η έκθεση Διασυνδεδεμένων Κινδύνων Καταστροφής αναγνωρίζει έξι μείζονες απειλές για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα:
- Τον υψηλό ρυθμό εξαφάνισης ειδών
- Την υπεράντληση υπόγειων υδάτων
Την τήξη των παγετώνων
- Την ακραία ζέστη
- Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που καθιστούν απρόσιτη την ασφάλιση
- Τα διαστημικά σκουπίδια σε τροχιά γύρω από τη Γη
Η έκθεση προειδοποιεί ότι ένα εκατομμύριο είδη ζώων και φυτών κινδυνεύουν να εξαφανιστούν «μέσα σε δεκαετίες».
Η απώλεια βασικών ειδών μπορεί να οδηγήσει σε «αλυσιδωτή εξαφάνιση εξαρτώμενων ειδών» και να αυξήσει τον κίνδυνο κατάρρευσης οικοσυστημάτων.
Όσον αφορά τα αποθέματα νερού, η έκθεση προειδοποιεί ότι πολλοί σημαντικοί υδροφόροι ορίζοντες εξαντλούνται ταχύτερα από ό,τι ανανεώνονται, ένα πρόβλημα που ήδη λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις στη Σαουδική Αραβία, τις ΗΠΑ και την Ινδία.
Η λειψυδρία μπορεί επίσης να απειλήσει κοινότητες που εξαρτώνται από το νερό των παγετώνων, όπως συμβαίνει με δισεκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στους πρόποδες των Ιμαλαΐων.
«Η ζέστη μάς αναγκάζει να αντλούμε περισσότερα υπόγεια ύδατα λόγω της ξηρασίας» δήλωσε η Κέιτλιν Έμπερλε, συνεπικεφαλής της μελε΄της.
«Πολλοί από τους παγετώνες στα Βραχώδη Όρη, τα Ιμαλάια και τις Άνδεις τροφοδοτούν ποτάμια και συστήματα υπόγειων υδάτων, οπότε με την υποχώρηση των παγετώνων η διαθεσιμότητα του νερού μειώνεται».
Οι ερευνητές προειδοποιούν επίσης ότι η ανθρωπότητα κινδυνεύει να χάσει τη δυνατότητα να εκτοξεύει δορυφόρους και αποστολές σε τροχιά λόγω της συσσώρευσης διαστημικών σκουπιδιών που δημιουργούν κίνδυνο πρόσκρουσης.
Ανεξάρτητες έρευνες προειδοποιούν εδώ και χρόνια για το λεγόμενο «Σύνδρομο Κέσλερ», στο οποίο μια αρχική σύγκρουση στο Διάστημα απελευθερώνει θραύσματα που προκαλούν νέες συγκρούσεις σε μια ασταμάτητη αλυσιδωτή αντίδραση, ένα σενάριο που περιέγραφε η ταινία Gravity.
Ένα άλλο σημείο καμπής, τέλος, είναι η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων, με αποτέλεσμα να είναι απρόσιτη ή αδύνατη η ασφάλιση ακινήτων.
Στην Αυστραλία, λένε οι ερευνητές, μισό εκατομμμύρια σπίτια θα είναι αδύνατο να ασφαλιστούν το 2030.
«Από τη στιγμή που ξεπεραστεί αυτό το σημείο, οι άνθρωποι μένουν χωρίς οικονομικό δίχτυ ασφάλειας όταν έρθει η καταστροφή».