Με ένα δαιδαλώδες δίκτυο τούνελ θα βρεθούν αντιμέτωπα τα ισραηλινά στρατεύματα σε περίπτωση που επιχειρήσουν να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με πηγές ασφαλείας που επικαλείται το Reuters.
Πρόκειται για τις σήραγγες της Χαμάς, μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων και βάθους έως και 80 μέτρων, ένα δίκτυο που η 86χρονη όμηρος που απελευθέρωσε η ισλαμιστική οργάνωση – με την ίδια να χαιρετά δια χειραψίας τους απαγωγείς της – περιέγραψε ως «ιστό αράχνης». Άλλοι, λένε ότι πρόκειται για το δίκτυο των Βιετκόνγκ «επί 10».
Όπως αναφέρει το βρετανικό πρακτορείο, η παλαιστινιακή ισλαμιστική ομάδα διαθέτει διαφόρων ειδών σήραγγες που διατρέχουν την αμμώδη παράκτια λωρίδα των 360 τετραγωνικών χιλιομέτρων και τα σύνορά της – συμπεριλαμβανομένων ορυγμάτων επίθεσης, λαθρεμπορίου, αποθήκευσης και επιχειρήσεων, δήλωσαν πηγές από τη Δύση και τη Μέση Ανατολή που γνωρίζουν το θέμα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι οι ειδικές δυνάμεις του Ισραήλ θα αντιμετωπίσουν μια άνευ προηγουμένου πρόκληση έχοντας να πολεμήσουν τους μαχητές της Χαμάς ενώ προσπαθούν να αποφύγουν να σκοτώσουν ομήρους που κρατούνται κάτω από το έδαφος, δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν σημείωσε ότι η εννεάμηνη μάχη στο Ιράκ για την ανακατάληψη της πόλης της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος μπορεί να αποδειχθεί ευκολότερη από αυτό που περιμένει τους Ισραηλινούς – πιθανότατα θα υπάρχουν «πολλοί αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί (IEDs), πολλές παγίδες και απλώς μια πραγματικά εξοντωτική δραστηριότητα».
Παρόλο που το Ισραήλ έχει επενδύσει στην ανίχνευση σηράγγων – συμπεριλαμβανομένου ενός εξοπλισμένου με αισθητήρες υπόγειου φράγματος, το οποίο αποκαλεί «σιδερένιο τείχος» – η Χαμάς πιστεύεται ότι εξακολουθεί να διαθέτει λειτουργικές σήραγγες προς τον έξω κόσμο.
Μετά τον τελευταίο γύρο των εχθροπραξιών το 2021, ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, ο Γιεχία Αλ Σινουάρ, δήλωσε: «Άρχισαν να λένε ότι κατέστρεψαν 100 χιλιόμετρα τούνελ της Χαμάς. Σας λέω, οι σήραγγες που έχουμε στη Λωρίδα της Γάζας ξεπερνούν τα 500χλμ. Ακόμη και αν η αφήγησή τους είναι αληθινή, κατέστρεψαν μόνο το 20% των σηράγγων.»
Δεν υπήρξε επιβεβαίωση του σχολίου του Σινουάρ, ο οποίος πιστεύεται ότι κρύβεται υπόγεια ενόψει της αναμενόμενης ισραηλινής χερσαίας επίθεσης.
Αλλά η εκτίμηση για εκατοντάδες χιλιόμετρα είναι ευρέως αποδεκτή από αναλυτές ασφαλείας, παρόλο που η αποκλεισμένη παράκτια λωρίδα έχει μήκος μόνο 40 χιλιόμετρα (25 μίλια).
Υπόγεια δίοδος επαφής με τον έξω κόσμο
Με το Ισραήλ να ελέγχει πλήρως την αεροπορική και θαλάσσια πρόσβαση της Γάζας και τα 59 χιλιόμετρα από τα 72 χιλιόμετρα των χερσαίων συνόρων της – με την Αίγυπτο η Γάζα διαθέτει σύνορα μήκους 13 χιλιομέτρων στα νότια – οι σήραγγες αποτελούν έναν από τους λίγους τρόπους για τη Χαμάς να φέρνει όπλα, εξοπλισμό και ανθρώπους.
Ενώ η ίδια και άλλες παλαιστινιακές ομάδες είναι μυστικοπαθείς σχετικά με τα δίκτυά τους, η πρόσφατα απελευθερωθείσα ισραηλινή όμηρος, η 85χρονη Yocheved Lifshitz, δήλωσε: «Έμοιαζε με ιστό αράχνης, πολλές, πολλές σήραγγες», προσθέτοντας: «Περπατήσαμε χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος».
Η Χαμάς πιστεύει ότι οι σήραγγες είναι ένας τρόπος να μειωθούν κάποια από τα στρατιωτικά πλεονεκτήματα του Ισραήλ, αναγκάζοντας τους στρατιώτες του να κινούνται υπόγεια σε στενούς χώρους που οι μαχητές της Χαμάς γνωρίζουν καλά.
Ένας ισραηλινός στρατιωτικός εκπρόσωπος δήλωσε την Πέμπτη: «Δεν θα επεκταθώ στον αριθμό των χιλιομέτρων των σηράγγων, αλλά είναι μεγάλος αριθμός, χτισμένων κάτω από σχολεία και κατοικημένες περιοχές».
Προτρέποντας το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να παρέμβει, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς ζήτησε την άμεση παύση της επίθεσης στη Γάζα και κινήσεις προς «μια πολιτική λύση αντί για στρατιωτικές λύσεις».
Ισραηλινές πηγές ασφαλείας λένε ότι οι σφοδροί εναέριοι βομβαρδισμοί του Ισραήλ έχουν προκαλέσει μικρή ζημιά στην υποδομή των τούνελ, με τους ναυτικούς κομάντος της Χαμάς να είναι σε θέση να εξαπολύσουν μια θαλάσσια επίθεση με στόχο παράκτιες κοινότητες κοντά στη Γάζα αυτή την εβδομάδα.
«Μια ολόκληρη πόλη κάτω από τη Γάζα»
«Παρόλο που επιτιθέμεθα μαζικά επί μέρες και μέρες, η ηγεσία (της Χαμάς) είναι σχεδόν ανέπαφη, όπως και η ικανότητα διοίκησης και ελέγχου, η ικανότητα ακόμη και να προσπαθεί να εξαπολύει αντεπιθέσεις», δήλωσε ο Αμίρ Αβίβι, πρώην ταξίαρχος.
«Υπάρχει μια ολόκληρη πόλη σε όλη τη Γάζα κάτω από τη σήραγγα με βάθος 40-50 μέτρων. Υπάρχουν καταφύγια και αρχηγεία και αποθήκες και φυσικά συνδέονται με περισσότερες από χίλιες θέσεις εκτόξευσης ρουκετών».
Άλλες πηγές κάνουν λόγο για βάθη έως και 80 μέτρα.
Μια πηγή ασφαλείας από μια από τις γειτονικές χώρες του Ισραήλ, δήλωσε ότι οι σήραγγες της Χαμάς από την Αίγυπτο παραμένουν ενεργές.
Ένας μικρός αριθμός στενότερων, βαθιών, σηράγγων λαθρεμπορίου εξακολουθούσε να λειτουργεί μέχρι πρόσφατα μεταξύ Αιγύπτου και Γάζας, σύμφωνα με δύο πηγές ασφαλείας και έναν έμπορο στην αιγυπτιακή πόλη Ελ Αρίς.
Η Χαμάς δημιουργήθηκε στη Γάζα το 1987 και πιστεύεται ότι άρχισε να σκάβει σήραγγες στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν το Ισραήλ παραχώρησε στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης του Γιάσερ Αραφάτ κάποιο βαθμό αυτοδιοίκησης στη Γάζα.
Το δίκτυο σηράγγων είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο η Χαμάς είναι ισχυρότερη στη Γάζα από ό,τι στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, όπου οι παράνομοι εποικισμοί, οι στρατιωτικές βάσεις και οι συσκευές παρακολούθησης του Ισραήλ καθιστούν δυσκολότερη την είσοδο από την Ιορδανία.
Η διάνοιξη σηράγγων έγινε ευκολότερη το 2005 όταν το Ισραήλ απέσυρε τους στρατιώτες και τους εποίκους του από τη Γάζα και η Χαμάς κέρδισε την εξουσία στις εκλογές του 2006.
Λίγο αργότερα η στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς, οι Ταξιαρχίες Izz el-Deen al-Qassam, αιχμαλώτισαν τον Gilad Shalit και σκότωσαν άλλους δύο Ισραηλινούς στρατιώτες αφού έσκαψαν 600 μέτρα για να εισβάλουν στη βάση Kerem Shalom στα σύνορα με τη Γάζα.
Ένα χρόνο αργότερα η Χαμάς εξαπέλυσε στρατιωτικό χτύπημα κατά των δυνάμεων του Αραφάτ στη Γάζα χρησιμοποιώντας μέσα που τοποθετήθηκαν σε σήραγγες.
Το δίκτυο των λαθρέμπορων
Εκείνη την εποχή οι λαθρέμποροι της Γάζας επιδείκνυαν τις ελάχιστα κρυμμένες εμπορικές σήραγγές τους κάτω από τα σύνορα, στο πέρασμα της Ράφα.
Αυτές είχαν πλάτος περίπου ένα μέτρο και χρησιμοποιούσαν μηχανές βίντσι για να μεταφέρουν εμπορεύματα μέσα σε κοίλα βαρέλια βενζίνης κατά μήκος των αμμωδών δαπέδων της σήραγγας.
Ένας χειριστής της σήραγγας της Ράφα, ο Αμπού Κουσάι, δήλωσε ότι η διάνοιξη μιας σήραγγας μήκους μισού μιλίου διαρκούσε τρεις έως έξι μήνες και μπορούσε να αποφέρει κέρδη έως και 100.000 δολάρια την ημέρα. Το πιο κερδοφόρο είδος ήταν οι σφαίρες, που αγοράζονταν με 1 δολάριο η καθεμία στην Αίγυπτο και έπιαναν περισσότερα από 6 δολάρια στη Γάζα. Τα τουφέκια Kalashnikov, είπε, κόστιζαν 800 δολάρια στην Αίγυπτο και πωλούνταν για τα διπλάσια.
Ο καθηγητής Joel Roskin, γεωμορφολόγος και γεωλόγος του Πανεπιστημίου Bar-Ilan του Ισραήλ, δήλωσε ότι είναι δύσκολο να χαρτογραφηθεί με ακρίβεια το δίκτυο των σηράγγων από την επιφάνεια ή το διάστημα, προσθέτοντας ότι άκρως απόρρητες πληροφορίες είναι απαραίτητες για την τρισδιάστατη χαρτογράφηση και την απεικόνιση των τούνελ.
Μεταξύ των επίλεκτων μονάδων που αναμένεται να σταλούν στις σήραγγες είναι οι Yahalom, ειδικοί κομάντος από το Σώμα Μηχανικού Μάχης του Ισραήλ, γνωστοί ως «νυφίτσες», οι οποίοι ειδικεύονται στην εύρεση, εκκαθάριση και καταστροφή των σηράγγων.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επισκέφθηκε τους μαχητές της Yahalom, λέγοντάς τους: «Βασίζομαι σε εσάς, ο λαός του Ισραήλ βασίζεται σε εσάς».
«Αυτό που μας περιμένει είναι τρομερό»
Ισραηλινές πηγές δήλωσαν ότι αυτό που τους περιμένει είναι τρομερό και ότι αντιμετωπίζουν έναν εχθρό που έχει ανασυνταχθεί και έχει μάθει από τις προηγούμενες ισραηλινές επιχειρήσεις το 2014 και το 2021.
«Θα υπάρξουν πολλές παγίδες. Έχουν θερμοβαρικά όπλα που δεν είχαν το 2021, τα οποία είναι πιο θανατηφόρα. Και πιστεύω ότι απέκτησαν πολλά αντιαρματικά οπλικά συστήματα που θα προσπαθήσουν να χτυπήσουν τα APC (τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού), τα άρματα μάχης μας», δήλωσε ο Amnon Sofrin, πρώην ταξίαρχος και πρώην διοικητής του Σώματος Πληροφοριών Μάχης.
Ο Sofrin, ο οποίος ήταν επίσης στο παρελθόν επικεφαλής της διεύθυνσης πληροφοριών της ισραηλινής υπηρεσίας κατασκοπείας Mossad, δήλωσε ότι η Χαμάς θα προσπαθήσει επίσης να απαγάγει στρατιώτες.
