«Τα παράπονα του παλαιστινιακού λαού δεν μπορούν να δικαιώσουν τις φρικαλέες επιθέσεις της Χαμάς. Αυτές οι φρικώδεις επιθέσεις δεν μπορούν να δικαιώσουν τη συλλογική τιμωρία του παλαιστινιακού λαού». Αυτό ήταν το μήνυμα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στο Χ (τέως Twitter), με το οποίο απάντησε στο Ισραήλ που του ζητεί να παραιτηθεί. Οι διαπιστώσεις του κ. Γκουτέρες είναι απολύτως σωστές! Μετά από αυτές όμως, τι; Πρέπει το Ισραήλ να παραδεχτεί την ήττα του και να πάει παρακάτω; Και πώς νοείται το παρακάτω, μετά από ένα τέτοιο γεγονός; Ωραίες και ευγενείς οι σκέψεις του γ.γ. του ΟΗΕ, αλλά σε πολιτικό επίπεδο είναι παιδαριώδεις: ό,τι πρέπει για το φοιτητικό αμφιθέατρο των αγνών προθέσεων. Ομως και ο ΟΗΕ εν τέλει μια μορφή φοιτητικού αμφιθεάτρου είναι, συχνά το ίδιο αφελής και χαζοχαρούμενη, πάντα όμως σε επίπεδο υψηλής κοσμιότητος. Ενα φοιτητικό αμφιθέατρο για μεγάλους.
Στον καταστατικό χάρτη του Οργανισμού, αναφέρεται ότι σκοπός του είναι «να σώσει τις επόμενες γενιές από τη μάστιγα του πολέμου». Εντούτοις, από το 1945 μέχρι το 2020, οι μικρής κλίμακας πολεμικές συγκρούσεις που έχουν καταγραφεί αριθμούν τις 150 έως 300, αναλόγως των κριτηρίων που ακολουθεί ο παρατηρητής. Αν όμως έχουμε αποφύγει τις μεγάλης κλίμακας συγκρούσεις μεταξύ υπερδυνάμεων, το οφείλουμε μάλλον στα πυρηνικά και στον κίνδυνο της αμοιβαίας καταστροφής παρά στις καλές υπηρεσίες του ΟΗΕ. Καλό είναι λοιπόν να θυμόμαστε αυτό που έχει πει ο Χένρι Μέιν, ένας σπουδαίος νομικός του 19ου αιώνα, ο οποίος έθεσε τις βάσεις της συγκριτικής μελέτης των νομικών συστημάτων, ότι «ο πόλεμος φαίνεται να είναι παλιός όσο και η ανθρωπότητα, η ειρήνη όμως είναι μια σύγχρονη εφεύρεση».
Το μήνυμα του κ. Γκουτέρες για τον πόλεμο στη Γάζα υπενθυμίζει, για ακόμη μία φορά, τα όρια των δυνατοτήτων του ΟΗΕ. Γι’ αυτό και δεν έχει νόημα η απαίτηση του Ισραήλ να παραιτηθεί ο σημερινός γ.γ. Κάποιος άλλος θα έρθει στη θέση του, ο οποίος θα τηρεί τις ίδιες ισορροπίες και η σούπα θα είναι το ίδιο άνοστη. Δεν μπορεί να υπάρξει γ.γ. του ΟΗΕ ο οποίος θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάγκη να ηττηθεί αποφασιστικά, δηλαδή να πάψει να υπάρχει, η Χαμάς, για τον λόγο ότι πολύ απλά θα έπαυε να υπάρχει ο ΟΗΕ. Και τι νόημα έχει να λες ότι είσαι ο γενικός γραμματέας ενός οργανισμού που δεν υπάρχει; Αρα, ξεχάστε το. Συνεπώς, άριστα έπραξε η χώρα μας και απείχε από την ψηφοφορία για τη Γάζα, που ουσιαστικά ήταν υπέρ της Χαμάς, έστω και αν στενοχωρήθηκε η κυρία Σβίγγου του ΣΥΡΙΖΑ.
Μακροπρόθεσμα, μόνον ο αφανισμός της Χαμάς μπορεί να οδηγήσει στην ειρήνευση. Οι Ισραηλινοί το δηλώνουν ανοιχτά ότι ο σκοπός του πολέμου είναι να τελειώσουν τη Χαμάς. Σωστά ορίζουν το πρόβλημα, σωστή και η λύση που επιλέγουν. Αντε όμως να την εφαρμόσεις σε ένα πεδίο μάχης με χιλιάδες αμάχους. Αμαχοι που είναι και αυτοί όμηροι της Χαμάς, όπως οι απαχθέντες από το Ισραήλ. Πώς δρα ένας στρατός χειρουργικά στην πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Μεσογείου; Πώς ελαχιστοποιεί τις «παράπλευρες απώλειες»; (Δεν ρωτώ πώς θα τις αποφεύγει, διότι δεν υπάρχει τρόπος, δυστυχώς.) Από το μέγεθος και τη διάρκεια της αιματοχυσίας, με άλλα λόγια, θα κριθεί το μέλλον της περιοχής.
Υπό το πρίσμα αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί άργησαν να εισβάλουν στη Γάζα οι Ισραηλινοί. Επρεπε πρώτα να οργανωθούν , διότι, όπως γράφει η Μάργκαρετ Μακμίλαν, «από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ο πόλεμος είναι ίσως αυτή που απαιτεί τη μεγαλύτερη και καλύτερη οργάνωση· παράλληλα, ο πόλεμος λόγω ακριβώς των απαιτήσεών του, ωθεί τις κοινωνίες να οργανώνονται καλύτερα». Το βιβλίο της διαπρεπούς ιστορικού «Μια σύντομη ιστορία του πολέμου» κυκλοφορεί και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Ανδρέα Παππά. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Απολύτως απαραίτητο στους ανθρώπους της εποχής μας, ιδίως σε εκείνους οι οποίοι καλόμαθαν στα χρόνια της ειρήνης που ακολούθησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πίστεψαν ότι ο πόλεμος ανήκει στο παρελθόν.
Ενδεικτικό, υποθέτω, της αποστροφής που αισθανόμαστε για τον πόλεμο είναι ότι το βιβλίο της Μακμίλαν κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τον προαναφερθέντα τίτλο, ενώ ο πρωτότυπος τίτλος ήταν «Πόλεμος: πώς μας διαμόρφωσαν οι συγκρούσεις». Φαίνεται, όμως, ότι οι ιθύνοντες του εκδοτικού οίκου έκριναν ότι ένας τίτλος που υπονοούσε κάποιου είδους χρησιμότητα στον πόλεμο δεν θα βοηθούσε στις πωλήσεις, οπότε προτιμήθηκε ένας ουδέτερος τίτλος. Δυστυχώς, βλέπετε, ζούμε στην εποχή της πολιτικής ορθότητας και της αυτολογοκρισίας…