Σοκ και αντιδράσεις προκαλεί ένα «έγγραφο εργασίας» το οποίο εκπονήθηκε από την κυβέρνηση του Ισραήλ και προτείνει την πλήρη εκκένωση της Λωρίδας της Γάζας από τα περίπου 2,5 εκατομμύρια των κατοίκων της και τη μεταφορά τους στη Χερσόνησο του Σινά, χωρίς δυνατότητα επιστροφής. Και αυτό παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα σενάριο το οποίο θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να πάρει σάρκα και οστά, καθώς το Κάιρο έχει διαμηνύσει σε κάθε τόνο πως δεν προτίθεται να ανοίξει τα σύνορά του για να υποδεχθεί τους διωκόμενους Παλαιστίνιους της Γάζας – οι οποίοι, αντικειμενικά, μετατρέπονται πλέον σε «μπαλάκι» ανάμεσα στον Μπένιαμιν Νετανιάχου και τον Αμπντελφατάχ αλ Σίσι.
Σχέδιο με επίσημη βούλα
Το δεκασέλιδο έγγραφο φέρει την υπογραφή του υπουργείου Πληροφοριών, του οποίου ηγείται στέλεχος του κόμματος του ισραηλινού πρωθυπουργού, Λικούντ. Εχει δε ημερομηνία 13 Οκτωβρίου, δηλαδή μία εβδομάδα μετά την επιδρομή των ενόπλων της Χαμάς και άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων σε ισραηλινό έδαφος, η οποία προκάλεσε σοκ και πυροδότησε τον νέο πόλεμο στη Γάζα. Αποκαλύφθηκε αρχικά από την ισραηλινή ιστοσελίδα Sicha Mekomit και στη συνέχεια από τον ιστότοπο των WikiLeaks. Οπως τονίζει όμως το σχετικό ρεπορτάζ, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε μια σχετικά στενή ομάδα χρηστών του WhatsApp, στην οποία μετέχουν ακροδεξιοί που υποστηρίζουν την επανακατάληψη και τον εποικισμό της Γάζας, συνεπικουρούμενοι από τον Αμίρ Βάιτμαν, κορυφαίο στέλεχος επίσης του Λικούντ.
«Είμαστε εναντίον του εκτοπισμού, σε οποιοδήποτε μέρος και με οποιονδήποτε τρόπο. Είναι κάτι που θεωρούμε κόκκινη γραμμή, η οποία δεν θα επιτρέψουμε να παραβιαστεί» ήταν η αντίδραση από τον εκπρόσωπο του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς. Ο ίδιος πρόσθεσε δε πως «ό,τι συνέβη το 1948 δεν θα επιτραπεί να συμβεί πάλι» – φράση η οποία παραπέμπει στη «Νάκμπα» (Καταστροφή) και τον εξαναγκασμό σε προσφυγιά άνω των 700.000 Παλαιστινίων από τα εδάφη τους μετά την ίδρυση του Ισραήλ και τον πόλεμο που ακολούθησε με τα αραβικά κράτη, το 1948. Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, αυτοί που στο φόντο της εισβολής των ισραηλινών δυνάμεων στη Γάζα και της μετακίνησης εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων της στο νότιο τμήμα κάνουν λόγο για «Δεύτερη Νάκμπα».
Πώς εμπλέκεται η Ελλάδα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ίδιο έγγραφο παρουσιάζει δύο ακόμα σενάρια για τη Γάζα, μετά το τέλος της στρατιωτικής επιχείρησης, τα οποία όμως απορρίπτει κατηγορηματικά ως «μη επιθυμητά» για το κράτος του Ισραήλ, τόσο από στρατηγική σκοπιά όσο και για την ασφάλειά του: το ένα αφορά την εκχώρηση της Λωρίδας στη δικαιοδοσία της Παλαιστινιακής Αρχής και το άλλο τη συγκρότηση μιας άλλης δομής εξουσίας από τοπικούς παράγοντες, που δεν θα έχουν σχέση με τη Χαμάς.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι σε αυτό, το σχέδιο εκκένωσης της Γάζας χωρίζεται σε τέσσερις φάσεις: Η πρώτη (που έχει ήδη υλοποιηθεί) αφορά την προειδοποίηση προς τον άμαχο πληθυσμό να μετακινηθεί από το βόρειο στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Η δεύτερη (η οποία έχει ξεκινήσει) έχει να κάνει με την έναρξη της χερσαίας εισβολής, με κατεύθυνση από Βορρά προς Νότο, με τη σταδιακή εκκαθάριση των εδαφών από τις ένοπλες ομάδες. Η τρίτη προϋποθέτει να μείνουν ελεύθεροι οι βασικοί δρόμοι (είναι κυρίως δύο) που οδηγούν προς τη Ράφα, όπου βρίσκεται και το πέρασμα προς την Αίγυπτο. Η τέταρτη και τελευταία προβλέπει την κατασκευή πρόχειρων καταυλισμών και, αργότερα, πόλεων στο βόρειο τμήμα του Σινά, για να μείνουν οι Παλαιστίνιοι – παράλληλα με μια ζώνη ασφαλείας αρκετών χιλιομέτρων, που δεν θα τους επιτρέπει να προσεγγίζουν τη Γάζα, η οποία πλέον θα έχει ενσωματωθεί ουσιαστικά στο Ισραήλ.
Παράλληλα, προτείνεται να υπάρξει μια επικοινωνιακή εκστρατεία, προς τους Παλαιστίνιους και τους Αραβες αλλά και προς τη Δύση, προκειμένου να πειστούν, αφενός, ότι αυτή είναι η μοναδική λύση για να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες και, αφετέρου, πως για τη συγκεκριμένη εξέλιξη φταίει αποκλειστικά η Χαμάς. Ειδικά όσον αφορά τις ΗΠΑ, καλούνται να πιέσουν μια σειρά χώρες της Δύσης – ανάμεσά τους την Ισπανία, τον Καναδά, αλλά και την Ελλάδα – προκειμένου να υποδεχθούν στο έδαφός τους όσους Παλαιστίνιους δεν θελήσουν να μείνουν στο Σινά.
Ο «χρησμός» Μπάιντεν και οι Ευρωπαίοι
Είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε, τέλος, ότι λίγο μετά την 7η Σεπτεμβρίου ο Τζο Μπάιντεν είχε χαρακτηρίσει «μεγάλο σφάλμα» ενδεχόμενο σχέδιο του Ισραήλ να καταλάβει και να θέσει υπό τον έλεγχό του τη Λωρίδα της Γάζας. Προφανώς, αφού είχε ενημερωθεί από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ ότι ο Νετανιάχου – ο οποίος έχει δηλώσει ότι η Γάζα θα αλλάξει εντελώς μορφή μετά το τέλος της στρατιωτικής επιχείρησης – και η κυβέρνησή του συζητούσαν τέτοιου είδους σχέδια.
Σε αυτό το φόντο, αναμφίβολα ταιριάζει και η πληροφορία του ρεπορτάζ των «Financial Times», ότι ο Νετανιάχου προσπάθησε, την περασμένη εβδομάδα, να πείσει αρκετούς ευρωπαίους ηγέτες να ασκήσουν πίεση προς το Κάιρο ώστε να δεχθεί μεγάλο αριθμό παλαιστίνιων προσφύγων από τη Γάζα. Ωστόσο, όπως τονίζεται σε αυτό, η απάντηση που έλαβε από Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ότι αυτή η πρόταση είναι «μη ρεαλιστική».
Από την πλευρά της Αιγύπτου, πάντως, δεν υπήρχε ως αργά χθες επίσημη αντίδραση στην αποκάλυψη του «εγγράφου εργασίας». Ο Σίσι, ωστόσο, έχει δηλώσει πρόσφατα ότι απορρίπτει «κάθε βίαιη εκτόπιση των Παλαιστινίων από τη γη τους, η οποία θα λειτουργούσε σε βάρος των χωρών της περιοχής». Προς το παρόν, το πέρασμα της Ράφα αναμένεται να ανοίξει σήμερα μόνο για να μεταφερθούν 81 σοβαρά τραυματισμένοι Παλαιστίνιοι σε αιγυπτιακά νοσοκομεία.
