Από το Ισλαμικό Τέμενος Αθηνών στα παράνομα τζαμιά

Περίπου 60 παράνομα τζαμιά συνεχίζουν να λειτουργούν στην Αττική, προκειμένου να εξυπηρετούν τις ανάγκες τουλάχιστον 250.000 μουσουλμάνων, παρά τη λειτουργία από το ελληνικό κράτος ενός δημόσιου τεμένους εδώ και τρία χρόνια. Τα ερωτήματα που προκύπτουν για τη διαδικασία αδειοδότησης σε αυτούς τους χώρους λατρείας είναι εύλογα, όπως και για το ποια είναι η στάση της πολιτείας απέναντι στη συνεχιζόμενη λειτουργία τους – που υποτίθεται θα τερμάτιζαν τα θυρανοίξια του νέου χώρου στον Βοτανικό. Την ίδια ώρα, οι εικόνες από το πρώτο τέμενος των Αθηνών αποδεικνύουν πως οι πιστοί δύσκολα αλλάζουν τις συνήθειές τους, προτιμώντας να συνεχίσουν να προσεύχονται στους αυτοσχέδιους χώρους λατρείας της πρωτεύουσας και ιδίως στις γειτονιές του κέντρου, όπως η Κυψέλη.

«ΤΑ ΝΕΑ» απευθύνθηκαν στον πρώτο ιμάμη του Ισλαμικού Τεμένους Αθηνών, Ζάκι Σίντι Μοχάμεντ, ο οποίος τονίζει πως σταδιακά οι πιστοί ενημερώνονται για την ύπαρξή του και επισκέπτονται τον χώρο, ειδικά για τις προσευχές της Παρασκευής και τις γιορτές.

Οπως επισημαίνει, «τις καθημερινές συνήθως ο κόσμος δουλεύει και δεν είναι εύκολο να φύγει από εκεί όπου εργάζεται και να πάει σε έναν χώρο, πιθανότατα αρκετά μακριά, αποκλειστικά για να προσευχηθεί». Παρ’ όλ’ αυτά, ο ίδιος παρατηρεί σταθερή αύξηση των πιστών, εκτιμώντας πως η «δημοτικότητα» του τεμένους «είναι σε άνοδο». Ταυτόχρονα, υποστηρίζει πως όσοι χώροι λειτουργούν ως τζαμιά, προσπαθούν να λάβουν άδεια από τα αρμόδια όργανα.

Από την πλευρά του, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Θρησκευμάτων Γιώργος Καλαντζής αναφέρει αρχικά πως οι μουσουλμάνοι ειδικά στην Αθήνα έχουν μειωθεί λόγω της οικονομικής κρίσης, γεγονός που έχει οδηγήσει και σε μείωση του αριθμού των μη αδειοδοτημένων χώρων λατρείας τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι νόμιμοι εν λειτουργία χώροι στην Αθήνα είναι 15 και οι παράνομοι αγγίζουν τους 60. «Η πλειοψηφία των μουσουλμάνων είναι από το Πακιστάν και δουλεύουν ως εργάτες, ακολουθούν οι Μπαγκλαντεσιανοί και οι Αραβες, ως επί το πλείστον Αιγύπτιοι». Σε ό,τι αφορά τη σχέση τους με τη θρησκεία, ο Γιώργος Καλαντζής κάνει λόγο για μία σχέση τόσο πολιτισμική όσο και κοινωνική. «Δηλαδή, σε πολλές περιπτώσεις ο εκάστοτε χώρος λατρείας βρίσκεται στην έδρα του συλλόγου όπου κάνουν και τις συναντήσεις τους».

Ερωτηθείς για το αν οι μουσουλμάνοι της Αθήνας επιλέγουν για την προσευχή τους τον Βοτανικό, ο γενικό γραμματέας Θρησκευμάτων επισημαίνει πως «κινούνται όπως όλοι μας, δηλαδή προτιμούν έναν χώρο εκεί όπου κατοικούν, εκεί όπου εργάζονται». «Κυρίως η συμμετοχή στις προσευχές είναι τις Παρασκευές, σαν την Κυριακή για τους χριστιανούς, και αυτό το μοτίβο ακολουθείται σταδιακά και στο τέμενος στον Βοτανικό. Εχει κόσμο, ειδικά στις μεγάλες γιορτές, οπότε και μαζεύονται χιλιάδες. Στην τελευταία μεγάλη γιορτή είχαμε περίπου 4.000 ανθρώπους και οργανώθηκε έτσι προκειμένου να συμμετάσχουν όλοι», συνεχίζει.

Η ασφάλεια

Αναφορικά με τα μη αδειοδοτημένα τζαμιά, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας υπήρχαν εκτιμήσεις που ανέβαζαν τον αριθμό των ακατάλληλων και παράνομων χώρων – από υπόγεια πολυκατοικιών έως πάρκινγκ – σε περισσότερους από 100, οι οποίοι εξυπηρετούσαν χιλιάδες μουσουλμάνους, χωρίς, όμως βασικές υποδομές, όπως τουαλέτες ή εξαερισμό. Κατά τον Γιώργο Καλαντζή, ο αριθμός αυτός μειώθηκε δραστικά, αρχής γενομένης την περίοδο της οικονομικής κρίσης, με την πανδημία του κορωνοϊού να συμβάλλει εξίσου στο κλείσιμο πολλών εξ αυτών. «Εμείς φτιάξαμε το τζάμι και το κάναμε πάρα πολύ σωστά. Αυτό συνέβαλε και στο επόμενο βήμα: Την υλοποίηση της πολιτικής απάλειψης παράνομων, άτυπων και χωρίς καμιά νομιμότητα χώρων. Το πιο σημαντικό είναι ότι έχουμε εξασφαλίσει ότι αυτοί οι άνθρωποι, για παράδειγμα, ποτέ δεν θα κινδυνεύσουν να καούν από ένα βραχυκύκλωμα σε ένα υπόγειο που δεν πληροί προδιαγραφές και κανόνες ασφαλείας».

Το πρόβλημα

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, υπάρχουν περιπτώσεις παράνομων χώρων προσευχής που λειτουργούν εδώ και 10-15 χρόνια και στους οποίους δεν μπορεί να παραχωρηθεί άδεια για πολεοδομικούς λόγους. «Με συγκεκριμένους χώρους υπάρχει πρόβλημα, θα πρέπει να κλείσουν. Ομως, δεν είναι εύκολο και δεν θα ήταν έξυπνο για τη χώρα μας να πιέσει μια τέτοια διαδικασία μετάβασης με τρόπο κατασταλτικό», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων, για μια χώρα σαν την Ελλάδα, η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ιδιαίτερα της θρησκευτικής ελευθερίας ταυτίζεται με την υπεράσπιση του εθνικού συμφέροντος και στο πλαίσιο αυτό δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερος σχεδιασμός για τη χωροθεσία, τον τρόπο λειτουργίας και σειρά άλλων κρίσιμων θεμάτων που αφορούν το τέμενος των Αθηνών. «Είναι ένας συνήθης χώρος προσευχής, με σεβασμό στο περιβάλλον αλλά και στην ιστορία της Αθήνας, σε μια περιοχή όπου δεν επιτρέπεται η οικιστική ανάπτυξη», επισημαίνει.