«Συναγερμό» στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς σήμαναν οι απανωτές απόπειρες διαδικτυακής εξαπάτησης του επενδυτικού κοινού (online harm). Επιτήδειοι προσποιούμενοι τους συνεργάτες της Αρχής ή άλλων επίσημων αρχών, επιχειρούν να αποσπάσουν χρήματα από τραπεζικούς λογαριασμούς ανυποψίαστων πολιτών, υποσχόμενοι… «χρυσοφόρες αποδόσεις» μέσα από «ασφαλείς επενδύσεις».
Η Ανεξάρτητη Αρχή μετά το μπαράζ καταγγελιών εξέδωσε μέσα σε διάστημα λίγων ημερών δυο απανωτές προειδοποιήσεις, με τις οποίες εφιστά την προσοχή στους επενδυτές. Κάποιοι έπεσαν στην παγίδα που στήνουν οι απατεώνες και πλέον θα πρέπει να στραφούν στη Δικαιοσύνη για να αποζημιωθούν.
«Αναλάβαμε πρωτοβουλία ενημέρωσης, σε μια προσπάθεια να προστατεύσουμε όλους τους επενδυτές, ώστε να μην πέσουν θύματα των επιτήδειων», λέει στον ΟΤ η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Βασιλική Λαζαράκου.
Η κα. Λαζαράκου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και καλεί τους επενδυτές να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί. Και κυρίως όπως λέει να μην κοινοποιούν σε άγνωστους οποιεσδήποτε προσωπικές πληροφορίες. Αντίθετα, επισημαίνει, θα πρέπει να εμπιστεύονται επίσημους επενδυτικούς φορείς, αφού ελέγξουν εξονυχιστικά την εγκυρότητά τους.
Πώς γίνεται το… «ψάρεμα»
Σύμφωνα με την κα. Λαζαράκου, η πιο συνηθισμένη πρακτική πέρα από τις διαφημίσεις και τα e-mail αφορά σε πρόσωπα που καλούν τηλεφωνικά ανυποψίαστους πολίτες και ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν νόμιμες αξιόπιστες αδειοδοτημένες επενδυτικές εταιρείες, -ενώ δεν είναι καν αδειοδοτημένες-, και υπόσχονται «ασφαλείς επενδύσεις» με «υψηλές αποδόσεις».
Στη συνέχεια τους προτρέπουν να τοποθετηθούν σε γνωστές μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης που διαπραγματεύονται σε αλλοδαπά χρηματιστήρια, συνάλλαγμα (FOREX), πολύτιμα μέταλλα, πετρέλαιο, συμβόλαια επί διαφορών (CFDs) και κρυπτονομίσματα, μέσω μη αδειοδοτημένων διαδικτυακών πλατφορμών συναλλαγών.
Τις περισσότερες φορές, σημειώνει η κα. Λαζαράκου, οι διαδικτυακές αυτές πλατφόρμες δεν είναι πραγματικές αλλά απατηλές. Δηλαδή, τα στοιχεία που εμφανίζονται («επενδύσεις», «λογαριασμοί», «συναλλαγές», «κέρδη», «ζημιές») είναι εικονικά.
Όσον αφορά στα χρήματα που «επενδύονται», δεν κατευθύνονται στην αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων για λογαριασμό των επενδυτών ούτε κατατίθενται στους λογαριασμούς των πραγματικών δικαιούχων, αλλά μέσω πολύπλοκων ηλεκτρονικών διαδρομών καταλήγουν σε λογαριασμούς προς όφελος οργανωμένων εγκληματικών ομάδων.
Το «τυράκι»
Προκειμένου μάλιστα να πείσουν τα θύματα να βάλουν περισσότερα χρήματα ή να συστήσουν σε φίλο ή μέλος της οικογένειάς τους να ακολουθήσει τον ίδιο… δρόμο, φροντίζουν στην αρχή οι επενδυτές αυτές να εμφανίζουν σημαντικές «αποδόσεις».
Ωστόσο, στη συνέχεια, όταν οι επενδυτές ζητούν να τους αποδοθούν το κεφάλαιο ή τα «κέρδη» τους, με διάφορα προσχήματα (όπως η απαίτηση για καταβολή επιπλέον φόρων επί των «κερδών») η κατάθεση στον λογαριασμό τους καθυστερεί και στο τέλος ο λογαριασμός τους στην πλατφόρμα απενεργοποιείται και η επικοινωνία με τα πρόσωπα αυτά διακόπτεται απότομα, με αποτέλεσμα την απώλεια των χρημάτων τους.
100 προειδοποιήσεις σε 2 δυο χρόνια
Οι απατηλές πλατφόρμες δεν είναι κάτι καινούργιο. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει εκδώσει από 2021 μέχρι σήμερα πάνω από 100 προειδοποιήσεις για αγνώστου ταυτότητας και προέλευσης για τέτοιου είδους επενδυτικές πλατφόρμες (πάνω από 60 έγιναν μέσα στο 2023).
Οι διαφημίσεις για… crypto
Η κα. Λαζαράκου καλεί τους επενδυτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις διαφημίσεις που εμφανίζονται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε έγκυρες ιστοσελίδες με μεγάλη επισκεψιμότητα, οι οποίες υπόσχονται «υψηλά» και «σίγουρα κέρδη» από επενδύσεις σε χρηματοπιστωτικά μέσα ή κρυπτοστοιχεία.
Πολλές φορές μάλιστα χρησιμοποιούν εικόνες ειδών πολυτελείας ή πλασματικές δηλώσεις διάσημων προσώπων ώστε να πείσουν τους υποψήφιους επενδυτές.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, οι επενδυτές θα πρέπει να ελέγχουν εξονυχιστικά τις διαφημίσεις αυτές. Σε πολλές περιπτώσεις, όπως λέει, οι διαφημίσεις αυτές συνδέονται με άλλο ιστότοπο, όπου καλείται ο ενδιαφερόμενος να συμπληρώσει τα στοιχεία του.
Ακολουθεί τηλεφωνική επικοινωνία από πρόσωπα που καθοδηγούν τους υποψήφιους επενδυτές για το άνοιγμα λογαριασμού σε κάποια διαδικτυακή πλατφόρμα και την κατάθεση των χρημάτων.
Παγκόσμιος συναγερμός
Η κα. Λαζαράκου διευκρινίζει πάντως πως το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Αντίθετα, μεγάλη έξαρση παρουσιάζει και σε αρκετές χώρες του εξωτερικού.
Είναι τέτοιες οι διαστάσεις που έχει πάρει που ο Διεθνής Οργανισμός Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (IOSCΟ) που εκπροσωπεί 130 χώρες ετοιμάζεται να εκδώσει αντίστοιχη προειδοποίηση.