Διαβάζω ότι οι εργασίες της νέας γραμμής του μετρό προχωρούν, και ευτυχώς που προχωρούν επειδή το έργο είναι μεγάλο και οι καθυστερήσεις είναι ιδιαίτερα επώδυνες οικονομικά. Στο πλαίσιο των εργασιών, πέρυσι δόθηκε μεγάλος αγώνας να μη γίνει σταθμός μετρό στα Εξάρχεια, επειδή αυτό (κατά όσους τον διεξήγαγαν) θα είναι η αιτία του εξευγενισμού της πλατείας, της αναβάθμισής του, με αποτέλεσμα να πάψει να είναι θερμοκήπιο μπάχαλων. Για να προχωρήσουν τα έργα και για να αποφευχθεί κάποια δολιοφθορά, έγινε περίφραξη του σκάμματος και υπάρχει μόνιμη αστυνομική φρουρά.

Γύρω από το σκάμμα, στην απίστευτης ασχήμιας και βρωμιάς πλατεία, που οι τουριστικοί οδηγοί την πουλάνε ως αναρχικό φολκλόρ, υπάρχουν δέντρα. Απ’ ό,τι θυμάμαι, κωνοφόρα και ακακίες. Χθες η εταιρεία που εκτελεί τις εργασίες καταγγέλθηκε ότι κόβει ορισμένα απ’ αυτά. Υπήρξε κινητοποίηση, επειδή και τα δέντρα είναι σύμβολα καλών προθέσεων της κοινοτοπίας του προοδευτισμού (η Ρούλα Γεωργακοπούλου το διατυπώνει λιτά και ιδιαιτέρως εύστοχα: «δέντρα, παιδάκια, ζωάκια, γυναίκες, ομοφυλόφιλοι: οι πολιτικοί όμηροι του 21ου αιώνα»). Στους συνήθεις εχθρούς του εξευγενισμού, της ένταξης δηλαδή της λωρίδας της Γάζας των Εξαρχείων στο κέντρο της πόλης ως μιας αξιοπρεπούς γειτονιάς ελεύθερων ανθρώπων, προστέθηκαν δυο αποτυχόντες υποψήφιοι δήμαρχοι του ΣΥΡΙΖΑ, Ζαχαριάδης και Νάσος Ηλιόπουλος, ενώ με δήλωσή του έσπευσε να λάβει θέση και ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Χάρης Δούκας, ο οποίος είπε μεταξύ άλλων:

«[…] Κανένα χαμένο δέντρο και διαβούλευση ακόμα και τώρα, την ύστατη στιγμή. Δεν είναι δυνατόν ένα περιβαλλοντικό και φιλολαϊκό έργο όπως το μετρό να αποτελεί αντικείμενο οξυμμένης (sic) αντιπαράθεσης. Καλούμε την ανάδοχη εταιρεία να σταματήσει αμέσως τις εργασίες κοπής και να παρουσιάσει το ολοκληρωμένο σχέδιο για τις μεταφυτεύσεις των δέντρων και τη βιωσιμότητά τους. Κάθε δέντρο που κόβεται αφαιρεί ανάσες ζωής. Η ανθρώπινη ζωή είναι πάνω από κάθε κατασκευή όσο σημαντική και αν είναι αυτή».

Η δήλωση του Δούκα, ακόμα κι αν ίσχυε αυτό που καταγγέλλεται, πάσχει λογικά και πολιτικά. Η λογική λέει ότι αν η κατασκευή του μετρό είναι σημαντική για την ανθρώπινη ζωή, αυτό που όντως αφαιρεί ανάσες ζωής είναι η ματαίωση του έργου, εν προκειμένω η ματαίωση της κατασκευής του σταθμού Εξαρχείων – η καθυστέρησή του επιβαρύνει το κόστος του, δηλαδή τους φορολογούμενους. Ο νέος δήμαρχος όμως δεν νοιάζεται για τη λογική. Θέλει να φτιάξει ένα προφίλ ευαίσθητου που συγκρούεται με την κυβέρνηση και με τη ΝΔ, όπως έκαναν οι Αγανακτισμένοι, τυφλά. Αλλ’ η ευαισθησία του είναι χωρίς αρχές. Στα Εξάρχεια είναι με τα δέντρα, στην Ολγας είναι με τα αυτοκίνητα – στην ουσία υλοποιεί το ειρωνικό σύνθημα σε έργα με τα οποία ο Βλάσης Κανιάρης, ο σημαντικός μοντέρνος εικαστικός μας, σχολίαζε τον λαϊκιστικό συρμό της μεταπολίτευσης, καλλιεργημένο στους βιότοπους του ΠΑΣΟΚ: «ό,τι θέλει ο λαός, από πίσω κι από μπρος».

Ο νέος δήμαρχος είναι υποχρεωμένος να λογοδοτεί, θα υφίσταται συνεχώς την κριτική στο πεδίο του δημόσιου λόγου. Και θα την υφίσταται διπλά, επειδή είναι εξειδικευμένος επιστήμονας, καθηγητής πανεπιστημίου, με αντικείμενο τη διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος. Η χθεσινή του παρέμβαση, όμως, εκτός από επιστημονικά άκυρη, ήταν και πολιτικά στρεψόδικη: η Εταιρεία Ελληνικό Μετρό λέει ότι τα δέντρα δεν κόβονται αλλά κλαδεύονται και πως θα μεταφυτευτούν σε χώρους πλάι στην πλατεία. Με ακροβασίες και με ψέματα ο Χάρης Δούκας νομίζει ότι θα μειώσει πέντε βαθμούς, όπως έχει τάξει, τη θερμοκρασία στην πόλη;

Με τη Δύση και τη δημοκρατία

Είναι ιδιαίτερης σημασίας η πράξη της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, να δεχτεί στο προεδρικό μέγαρο συγγενείς απαχθέντων από τη Χαμάς, να φωτογραφηθεί και να συνομιλήσει δημοσίως μαζί τους. Επέλεξε, όπως αρμόζει σε γενναίους πολιτικούς, να εκτεθεί: να μην κλείσει τα μάτια στα γεγονότα, να μη διαβάσει μονόπλευρα το ανθρωπιστικό πρόβλημα της περιοχής, όπως κάνουν διάφοροι στο όνομα του προοδευτισμού, ακόμα και κυβερνητικά στελέχη που νομίζουν ότι προστατεύονται στη σιωπή και στον ισαποστακισμό.

Η έκθεση της Προέδρου, ωστόσο, δεν ήταν μόνο συμβολική. Ηταν και πολιτική. Απέναντι στον περιρρέοντα αντισημιτισμό, στην καλυμμένη εκδοχή του πίσω από τα αταβιστικά δήθεν αντισιωνιστικά αλλά ουσιαστικά αντιδυτικά στερεότυπα της μεταπολίτευσης, η Πρόεδρος είπε καθαρά ότι η Ελλάδα οφείλει να μην κρύβεται απέναντι στα προβλήματα, να τα λέει καθαρά με τ’ όνομά τους. Γιατί μόνο έτσι, γενναία, με όπλο την έκθεση και τη σαφήνεια της στάσης της, μπορεί η Ελλάδα να απαιτεί σεβασμό και συμπαράσταση στα δικά της προβλήματα.

Με άλλα λόγια, είναι η στιγμή για ν’ αποφασίσουμε τι χώρα θέλουμε, με ποιους θα πάμε και ποιους θ’ αφήσουμε. Με τη Δύση και τη Δημοκρατία, είπε χωρίς περιστροφές η Πρόεδρος.