Το Ναχάλ Οζ είναι ένα από τα κιμπούτζ του νότιου Ισραήλ, κοντά στα σύνορα με τη Γάζα, που δέχθηκαν τη δολοφονική επίθεση της Χαμάς εκείνο το «Μαύρο Σάββατο», στις 7 Οκτωβρίου: θρηνεί δεκάδες νεκρούς, αγωνιά για δεκάδες αγνοουμένους. Εχει όμως και μια ιδιαίτερη ιστορία. Ιδρύθηκε το 1951, ήταν ο πρώτος οικισμός τον οποίο έφτιαξε η «Μαχόμενη Πρωτοπόρος Νεολαία» ή Nahal – ένα πρόγραμμα που εμπνεύστηκε ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν μετά τον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948 – 1949, με στόχο την εγκατάσταση στρατιωτικών / αγροτικών φυλακίων στις πλέον ευαίσθητες παραμεθόριες περιοχές.
Τον Απρίλιο του 1956, ένας από τους φρουρούς του Ναχάλ Οζ, ο Ρόι Ρόθμπεργκ, δολοφονήθηκε από Παλαιστινίους που είχαν διεισδύσει από τη Γάζα. Ηταν τέτοια η συναισθηματική φόρτιση στο Ισραήλ που ο τότε αρχηγός του γενικού επιτελείου στρατού, ο Μοσέ Νταγιάν, μετέβη στο Ναζάλ Οζ προκειμένου να παραστεί στην κηδεία του και να εκφωνήσει επικήδειο. «Ας μη ρίξουμε σήμερα την ευθύνη στους δολοφόνους», δήλωσε. «Τι γνωρίζουμε για το άγριο μίσος τους απέναντί μας; Εδώ και οκτώ χρόνια κάθονται στη Γάζα σε προσφυγικούς καταυλισμούς, και μπροστά στα μάτια τους εμείς μετατρέπουμε τα εδάφη και τα χωριά όπου κατοικούσαν αυτοί και οι πατεράδες τους σε κτήμα μας. Το αίμα του Ρόι πρέπει να το αναζητήσουμε όχι μεταξύ των Αράβων στη Γάζα αλλά ανάμεσά μας». Ο αρχηγός του στρατιωτικού επιτελείου κάλεσε τους συμπατριώτες του να μην ξεχνούν ποτέ ότι «πέρα από το αυλάκι των συνόρων, απλώνεται ένας ωκεανός μίσους με μία επιθυμία για εκδίκηση». «Αυτή είναι η μοίρα της γενιάς μας», τους είπε. «Αυτή είναι η επιλογή της ζωής μας – να είμαστε προετοιμασμένοι και οπλισμένοι, δυνατοί και αποφασισμένοι, για να μην πέσει με ένα χτύπημα το σπαθί από τη γροθιά μας και να μην κοπεί η ζωή μας».
Τον Νοέμβριο του 1956, τα ισραηλινά στρατεύματα κατέλαβαν τη Γάζα, με διακηρυγμένο στόχο να εξαλείψουν τους Φενταγίν που βρίσκονταν εκεί. Χίλιοι άνθρωποι, ένας στους 300 κατοίκους της Γάζας, σκοτώθηκαν κατά τους τέσσερις μήνες της κατοχής.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο Νταγιάν, υπουργός Αμυνας πια, καταλάμβανε εκ νέου τη Λωρίδα της Γάζας, με τον Γιτζάκ Ράμπιν τότε στρατιωτικό επιτελάρχη. Οι δύο ήρωες αυτού του πολέμου των Εξι Ημερών ήταν υπέρ μιας κατοχής χωρίς εποικισμό. Ο Νταγιάν – θυμίζει στη Le Monde ο Ζαν-Πιερ Φιλιού, καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στη Sciences Po – διέταξε να σβηστεί κάθε ορατός διαχωρισμός ανάμεσα στο Ισραήλ και το παλαιστινιακό έδαφος, με τον πληθυσμό του τελευταίου να ενθαρρύνεται να εργασθεί στο Ισραήλ: σύντομα, οι μισθοί αυτοί έγιναν βασικός πόρος της Γάζας.
Τον Μάιο του 1977, μετά την ιστορική νίκη του Λικούντ επί των Εργατικών, ο Νταγιάν μπήκε στην κυβέρνηση του Μεναχέμ Μπεγκίν ως υπουργός Εξωτερικών. Δύο χρόνια αργότερα, ο Μπεγκίν συνήψε ειρήνη με την Αίγυπτο, μοναδικός σκοπός του όμως ήταν να εποικίσει περαιτέρω τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, και το γεγονός αυτό εξώθησε τον Νταγιάν σε παραίτηση. Ο φανατισμός του Λικούντ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάδυση ενός ισραηλινού «στρατοπέδου της ειρήνης», το οποίο κέρδισε τις εκλογές του 1992 υπό τον εργατικό Ράμπιν. Αυτός, με τη σειρά του, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπογραφή των συμφωνιών του Οσλο, τον Σεπτέμβριο του 1993, με τον Γιάσερ Αραφάτ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Παράλληλα, υποστήριζε σταθερά πως το Ισραήλ έπρεπε να πολεμάει την τρομοκρατία σαν να μην υπήρχαν διαπραγματεύσεις, και να διαπραγματεύεται σαν να μην υπήρχε τρομοκρατία. Ο πρωθυπουργός που δολοφονήθηκε, τον Νοέμβριο του 1995, από έναν εβραίο τρομοκράτη, ήταν πεπεισμένος πως συνομιλίες έπρεπε να διεξάγονται ακόμα και εν μέσω βίας, με στόχο, ακριβώς, τον τερματισμό αυτής της βίας.
Ο Αριέλ Σαρόν, που ανήλθε θριαμβευτικά στην εξουσία τον Φεβρουάριο του 2001 με φόντο παλαιστινιακές επιθέσεις αυτοκτονίας, συνέκρινε τον Αραφάτ με τον μπιν Λάντεν, όπως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου εξισώνει σήμερα Χαμάς και ISIS. Εγκατέλειψε κάθε διαπραγμάτευση για να εγκαθιδρύσει, με το «τείχος ασφαλείας» στη Δυτική Οχθη και τη μονομερή αποχώρηση από τη Γάζα, σύνορα στα μάτια του ασφαλή για το Ισραήλ. Η συνέχεια είναι γνωστή.
Ο Νετανιάχου θέτει ως στόχο των χερσαίων επιχειρήσεων στη Γάζα τον ίδιο που είχε θέσει ο Νταγιάν το 1956, την εξάλειψη των ένοπλων παλαιστινιακών ομάδων. Είχε επιτευχθεί αυτός ο στόχος τότε, με πολύ βαρύ ανθρώπινο τίμημα, χωρίς όμως να λύσει σε τίποτα το βασικό πρόβλημα, γεννώντας, αντιθέτως, νέες ορδές παλαιστίνιων υποστηρικτών του ένοπλου αγώνα. Ο χρόνος, αφημένος μόνος του, το μόνο που έκανε ήταν να ενισχύσει τους εξτρεμιστές και των δύο στρατοπέδων.
Το δίλημμα για το Ισραήλ, ανάμεσα στον πόλεμο που διεξήγαγε ο Μοσέ Νταγιάν το 1956, και τις διαπραγματεύσεις που υποστήριζε ο Γιτζάκ Ράμπιν, συνεχίζοντας παράλληλα να πολεμάει τον εχθρό, είναι από χρόνια ξεκάθαρο. Το δυστύχημα είναι πως σε αυτή την περιοχή του κόσμου κανείς, μα κανείς, δεν δείχνει να διδάσκεται από το παρελθόν. Απλώς επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη, με ολοένα και πιο τρομακτικό τρόπο.
