Τα μάτια του πολέμου, οι δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο, που μεταβαίνουν στα μέτωπα για να παρέχουν αληθινή ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο, πληρώνουν συχνά βαρύ φόρο αίματος για την τολμηρό τους. Για του λόγου το ασφαλές στον ενάμισι περίπου μήνα της εισβολής των Ισραηλινών στη Γάζα τουλάχιστον 39 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί στην προσπάθεια τους να μεταδώσουν το ρεπορτάζ, αριθμός υπερδιπλάσιος από τον αριθμό των νεκρών συναδέλφων τους που συνεχίζουν να καλύπτουν τον σχεδόν ξεχασμένο πια πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Επιβεβαιώνοντας ότι ο Νοέμβριος «είναι ο πιο φονικός μήνας για τους δημοσιογράφους» η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) ανακοίνωσε ότι 39 δημοσιογράφοι, εκ των οποίων 34 Παλαιστίνιοι, έχουν χάσει τη ζωή τους από τις 7 Οκτωβρίου, οπότε η Χαμάς εξαπέλυσε την επίθεση -αρχή του κακού- στα κιμπούτζ και το υπαίθριο μουσικό φεστιβάλ. Στον ίδιο αριθμό συμπεριλαμβάνονται 4 Ισραηλινοί δημοσιογράφοι και ένας συνάδελφος τους από τον Λίβανο. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF), με έδρα το Παρίσι, ανεβάζουν τον συνολικό αριθμό σε 41 άτομα.
Να σημειωθεί ότι το Ισραήλ κατηγορείται έντονα από τη διεθνή κοινότητα για παραβίαση των κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου λόγω των αδιάκριτων βομβαρδισμών του στη Λωρίδα της Γάζας, με αποτέλεσμα να έχουν σκοτωθούν μέχρι στιγμής περισσότεροι από 10.500 Παλαιστίνιοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία άμαχοι. Η επίθεση της Χαμάς στο εσωτερικό του Ισραήλ τον προηγούμενο μήνα είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 1.400 ανθρώπων και περισσότερους από 200 όμηρους που παραμένουν στα χέρια της παλαιστινιακής οργάνωσης με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για μεταφορά τους στα περιβόητα τούνελ της Γάζας, που αποτελούν πια τον πρώτο στόχο των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων.
Συγκρίσεις του σήμερα με το χθες
Στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς σκοτώθηκαν περισσότεροι δημοσιογράφοι τον πρώτο μήνα των εχθροπραξιών από οποιαδήποτε άλλη σύγκρουση από τότε που η CPJ άρχισε να συγκεντρώνει στατιστικά στοιχεία για τους λειτουργούς της ενημέρωσης που καλύπτουν συγκρούσεις το 1992. Ο Κριστόφ Ντελουάρ, γενικός γραμματέας της RSF, χαρακτήρισε τον απολογισμό «σοκαριστικό», ενώ ο πραγματικός αριθμός ενδέχεται να είναι μεγαλύτερος με δεδομένο ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για αναφορές που φέρουν πολλούς άλλους δημοσιογράφους τραυματίες ή αγνοούμενους.
Στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, 17 συνολικά δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί από την έναρξη του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022, με την τελευταία καταγεγραμμένη δολοφονία αυτή του Γάλλου εικονολήπτη Φρεντερίκ Λεκρέκ Ιμόφ που σκοτώθηκε τον Μάιο. Να σημειωθεί ότι η εισβολή στο Ιράκ υπό το πρόσταγμα των ΗΠΑ πυροδότησε έναν πόλεμο που ήταν ιδιαίτερα θανατηφόρος για τους δημοσιογράφους και δημιούργησε ένα κακό προηγούμενο που φαίνεται ννα συνεχίζεται, γράφει το Al Jazeera. Σύμφωνα με την CPJ, 283 δημοσιογράφοι έχουν χάσει τη ζωή τους στο Ιράκ από το 2003. Στον αριθμό αυτό συμπεριλαμβάνονται 11 που σκοτώθηκαν τον πρώτο μήνα του πολέμου, μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 2003.
Ο πόλεμος στη Συρία είχε μηδενικές απώλειες δημοσιογράφων κατά τον πρώτο μήνα των συγκρούσεων το 2011, αν και ο απολογισμός έκτοτε αυξήθηκε δραματικά φτάνοντας τους 270 έως 715 νεκρούς, σύμφωνα με το Συριακό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Συγκριτικά, 63 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ που διήρκεσε δύο δεκαετίες και συνολικά 69 έχασαν τη ζωή τους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1939-45), τον πιο αιματηρό πόλεμο του σύγχρονου κόσμου.
Ζήτημα προστασίας
Ακριβώς όπως οι άμαχοι έτσι και οι δημοσιογράφοι δεν πρέπει να αποτελούν σκόπιμο στόχο των εμπλεκομένων πλευρών, καθώς πρόκειται για έγκλημα πολέμου σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Οι δημοσιογράφοι πρέπει να έχουν την ελευθερία, αλλά και την προστασία να επιτελούν το έργο τους χωρίς αδικαιολόγητες παρεμβάσεις. Ωστόσο ήδη από τις πρώτες ημέρες του πολέμου, ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε ανακοίνωση προς τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, με την οποία καθιστούσε σαφές ότι δεν μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια των δημοσιογράφων του που επιχειρούσαν στη Λωρίδα της Γάζας.
«Με τις αυθαίρετες αεροπορικές επιδρομές τους, οι Ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις εξοντώνουν τον έναν μετά τον άλλον τους δημοσιογράφους χωρίς περιορισμό, ενώ τα απαράδεκτα σχόλιά τους προδίδουν μια ανοιχτή περιφρόνηση για το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», ανέφερε χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή του ο Τζόναθαν Ντάγκερ, επικεφαλής του γραφείου Μέσης Ανατολής της RSF.
Η RSF ανέφερε ότι 10 δημοσιογράφοι στη Λωρίδα της Γάζας σκοτώθηκαν ενώ εργάζονταν, και η CPJ πρόσθεσε ότι 48 εγκαταστάσεις μέσων ενημέρωσης στη Γάζα έχουν πληγεί ή καταστραφεί. Τουλάχιστον 10 άλλοι σκοτώθηκαν στα σπίτια τους μαζί με τις οικογένειές τους. Η RSF διερευνά εάν αποτέλεσαν επίτηδες στόχο λόγω της εργασίας τους, ενώ έχει ήδη υποβάλλει καταγγελία στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) στις 31 Οκτωβρίου υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ έχε διαπράξει εγκλήματα πολέμου κατά δημοσιογράφων στη Γάζα.