Αναζήτηση
Ελάχιστοι είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν πέσει ποτέ στη ζωή τους, στο σπίτι ή έξω στον δρόμο, επειδή γλίστρησαν, σκόνταψαν ή έχασαν για κάποιον λόγο την ισορροπία τους. Κάποιοι τραυματίζονται, άλλοι δεν παθαίνουν το παραμικρό – υποστηρίζοντας συχνά πως αυτό έγινε επειδή ήξεραν πώς να πέσουν. Το βέβαιο είναι πως οι πτώσεις γίνονται ένα «άθλημα» όλο και πιο επικίνδυνο με την ηλικία, ειδικά μετά τα 60.
Ακόμα και όταν δεν αποβαίνουν θανατηφόρες, απειλούν με σοβαρές επιπτώσεις την υγεία, την ανεξαρτησία καθώς και την ψυχολογία του ατόμου: ο φόβος της πτώσης μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα της ζωής, ακόμα και να κλείσει κάποιον μέσα στο σπίτι, με ό,τι αυτό σημαίνει για την κατάσταση των μυών και της ψυχής του. Κι όμως, υπάρχουν τρόποι να αποφευχθούν όλα αυτά.
Από το Κεμπέκ μέχρι τη Σουηδία και την Ιαπωνία ομοσπονδίες τζούντο αναλαμβάνουν να διδάξουν τους ηλικιωμένους πώς να πέφτουν και με χάρη και – πρωτίστως – με ασφάλεια.
Ο τρόπος για πτώσεις χωρίς κατάγματα
Η Μπάρμπρο Φίνιντ Σταλ είναι μία 72χρονη γυναίκα που ζει στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Η Μονίκ Λαρός είναι μία 92χρονη γυναίκα που ζει στο Σεντ-Ιασίντ του Κεμπέκ. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι τα μαθήματα ασφαλούς πτώσης που παρακολουθούν σε τοπικές σχολές τζούντο. Η 72χρονη Σουηδή έχει ένα μεγάλο πουντλ, τη Σάλι, που την έχει ρίξει ουκ ολίγες φορές στη βόλτα, κατά κανόνα όταν ενθουσιάζεται στο θέαμα κάποιου σκίουρου. Η 92χρονη Καναδή θυμάται ακόμα πώς έπεσε πέρυσι μέσα στο λεωφορείο, όταν ο οδηγός ξεκίνησε υπερβολικά γρήγορα, χωρίς να της δώσει τον χρόνο να καθίσει. «Σφίγγεις το πηγούνι προς το στήθος, κάνεις το σώμα σου μια μπάλα και κυλάς – προσπάθησα να κάνω ό,τι είχα διδαχθεί» λέει στο CBC News. Και γλίτωσε χωρίς κανέναν σοβαρό τραυματισμό. Αυτή την τεχνική μαθαίνει επί του παρόντος, σε μια σχολή στο Γκέτεμποργκ, και η Μπάρμπρο Φίνιντ Σταλ.
Στο τζούντο ο αντίπαλος προσπαθεί να σε ρίξει στο στρώμα, έχει μεγάλη σημασία λοιπόν να γνωρίζεις πώς να πέφτεις χωρίς να τραυματίζεσαι. Ενα από τα πρώτα πράγματα που διδάσκονται οι επίδοξοι τζουντόκα είναι το ukemi, ή τεχνικές ασφαλούς πτώσης. Περιλαμβάνουν την κατανομή του αντίκτυπου της πτώσης σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη περιοχή και την προσπάθεια να διατηρηθεί το σώμα χαλαρό.
Στην Ολλανδία το πρόγραμμα ασφαλών πτώσεων ZekerBeweger ξεκίνησε από την Ολλανδική Ομοσπονδία Τζούντο το 2015: διδάσκουν περίπου 150 δάσκαλοι σε τοπικές σχολές καθώς και κοινότητες υποβοηθούμενης διαβίωσης σε ολόκληρη τη χώρα. Το Judo4Balance, το χαμηλού κόστους πρόγραμμα που παρακολουθεί η Φίνιντ Σταλ στο Γκέτεμποργκ, διαρκεί 10-16 εβδομάδες και έκανε το ντεμπούτο του το 2018 – όλοι οι δάσκαλοι διαθέτουν μαύρη ζώνη στο τζούντο. Πολλοί όμως από τους 250 ανθρώπους που διδάσκουν το πρόγραμμα αυτό σε περίπου 40 σχολές τζούντο ανά τη Σουηδία είναι και οι ίδιοι μεγαλύτερης ηλικίας, συχνά άνω των 70. «Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία δάσκαλοί μας έχουν χρόνο για εθελοντισμό και είναι ωραίο για τους συμμετέχοντες να έχουν ένα πρότυπο αντίστοιχης ηλικίας» εξηγεί στη «Wall Sreet Journal» η Κριστίνα Πέκολα, πρόεδρος του Σουηδικού Ιδρύματος Τζούντο.
Ο 75χρονος Αντερς Κρους, για παράδειγμα, διδάσκει σε 20 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένης της Φίνιντ Σταλ. Ξεκινάει με τα βασικά, όπως το να κάθεσαι στο πάτωμα και να πέφτεις προς τα πίσω, και σιγά-σιγά προχωράει σε πιο δύσκολες ασκήσεις, όπως το να στέκεσαι όρθιος κρατώντας τα χέρια ενός «συναθλητή» σου, να κάθεσαι αργά, κατόπιν να αφήνεις τα χέρια και να πέφτεις προς τα πίσω – τα μαθήματα γίνονται πάντα πάνω σε στρώματα.
Μία από τις πιο σημαντικές συμβουλές είναι να αντισταθείς στην παρόρμηση να απλώσεις τα χέρια προκειμένου να ανακόψεις μια πτώση. «Ετσι τραυματίζεται ο καρπός» λέει ο Κρους.
Ο ίδιος σημειώνει επίσης ότι έχει ζωτική σημασία να προστατεύει κανείς το κεφάλι, σφίγγοντας το πηγούνι στο στήθος και προσπαθώντας να κυλιστεί στο πλάι, σχηματίζοντας μια μπάλα, στο έδαφος. «Την πρώτη φορά που μας είπε ο Αντερς να πέσουμε, ένιωσα τρόμο» θυμάται η Φίντιν Σταλ. Αλλά η εξάσκηση, μαζί φυσικά με τις ασκήσεις ενδυνάμωσης των ποδιών και του κορμιού και τις ασκήσεις ισορροπίας, απέδωσε. Οπως λέει, την τελευταία φορά που ο σκύλος της την τράβηξε προς τα εμπρός και κάτω παρέμεινε ψύχραιμη και θυμήθηκε να προστατεύσει το κεφάλι της. Η 74χρονη συναθλήτριά της Μίλβενταν Πάρκερ είχε υποστεί κάταγμα στον καρπό εξαιτίας μιας πτώσης πριν από μερικά χρόνια. Εξακολουθεί να αγχώνεται όταν της ζητείται στο μάθημα να εξασκηθεί στην πρόσθια πτώση, όπως λέει όμως το γεγονός ότι ξεπερνάει σιγά-σιγά τον φόβο της σε ένα ασφαλές περιβάλλον έχει κάνει θαύματα για την αυτοπεποίθησή της.
