Στις 18 Οκτωβρίου το ελληνικό Δημόσιο βγήκε στις αγορές για δεκαετές ομόλογο και πλήρωσε επιτόκιο 4,34%. Εναν μήνα μετά, χθες 15 Νοεμβρίου, ξαναβγήκε επίσης για δεκαετές και το επιτόκιο όχι μόνο δεν ανέβηκε όπως συμβαίνει παντού στην Ευρώπη, αλλά έπεσε πάνω από μισή μονάδα στο 3,76%. Το κλίμα για τα ελληνικά ομόλογα στις αγορές δεν είναι απλά καλό, αλλά είναι σχεδόν διθυραμβικό. Και αυτό λίγες μόλις εβδομάδες μετά την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα. Η αγορά μάς αξιολογεί πλέον και μας τοποθετεί στη θέση που μας ανήκει. Οσοι νόμιζαν ότι έχει προεξοφληθεί η αναβάθμιση έκαναν λάθος. Η τάση δείχνει ότι έρχονται θετικές εκπλήξεις που δεν τις είχαμε φανταστεί. Οχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί εμείς ανακάμπτουμε, την ώρα που οι άλλοι μπαίνουν σε πρόβλημα.
Για όσους δεν το έχουν προσέξει το ελληνικό δεκαετές πλέον διαπραγματεύεται μια ανάσα από το αντίστοιχο ισπανικό. Προσέξτε, όχι από το ιταλικό. Αυτό έχει ξεμακρύνει από καιρό, σε επίπεδα άνω του 4,5%. Μας βλέπουν οι ιταλοί φίλοι μας με το «κιάλι». Το εντυπωσιακό είναι ότι το ισπανικό δεκαετές έκλεισε χθες στο 3,74%. Το ελληνικό στο 3,8%. Οπως πάμε μέχρι τώρα, σύντομα θα τους περάσουμε. Θα δανειζόμαστε φτηνότερα από την Ισπανία. Οι Γάλλοι (3,19%) και οι Πορτογάλοι (3,2%) δεν είναι πλέον μακριά. Το spread (διαφορά απόδοσης) με το γερμανικό δεκαετές έχει πέσει στο 1,2%. Αυτοί, οι Γερμανοί, δανείζονται στη δεκαετία με 2,6%.
Ολα αυτά είναι λεφτά. Είναι όφελος για τον προϋπολογισμό. Είναι ελάφρυνση για το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων, σε μια εποχή που πανευρωπαϊκά πλήττονται από την αύξηση των επιτοκίων. Η τάση στα ομόλογα δείχνει και κάτι άλλο, ότι ακόμα δεν έχει τιμολογηθεί σωστά η ελληνική οικονομία. Βάσει των επιδόσεων και των προσπαθειών όλων μας, είναι προφανές ότι ακόμα ψάχνουν τη σωστή τιμή στα ομόλογα, που να αποδίδει τα επιτεύγματά της. Δεν πρέπει να εκπλαγούμε εάν συνεχίσει να κλείνει η ψαλίδα διαμορφώνοντας μια παντελώς νέα κανονικότητα για την ελληνική οικονομία.
Ολα αυτά, συμβαίνουν με τα σημερινά δεδομένα, της υπεραπόδοσης του προϋπολογισμού (ανακοινώθηκε χθες) και της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Επίσης θα συνεχισθεί η τάση βελτίωσης στην αγορά ομολόγων, εφόσον συνεχίσει να γίνεται δουλειά (κυβερνητική) στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων. Αν νομίζει κανείς ότι δεν επηρεάζει την οικονομία η τάση πολλών εταιρειών για αύξηση των περιθωρίων κέρδους τους, είναι γελασμένος. Είναι πρόβλημα και μάλιστα δομικό. Το είπε ξεκάθαρα χθες η Κομισιόν, ότι για την Ελλάδα από τη στιγμή που έχουν εκλείψει οι διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο και στον τομέα της ενέργειας, ο τρέχων πληθωρισμός οφείλεται κατά τα τρία τέταρτα στα εταιρικά κέρδη. Το υπόλοιπο μέρος σε παράγοντες όπως το κόστος εργασίας, δηλαδή στους μισθούς. Είναι ξεκάθαρο ότι χρειάζεται παρέμβαση. Τα πρόστιμα κάνουν μια συγκεκριμένη δουλειά, η δημοσιοποίηση όσων παρανομούν επίσης συμβάλλει, αλλά πολύ φοβάμαι ότι εδώ χρειάζεται μια δουλειά σε μεγαλύτερο βάθος. Μια δουλειά που θα μελετά και θα παρακολουθεί τις συνθήκες διαμόρφωσης των τιμών, του κόστους παραγωγής και θα παρεμβαίνει όπου χρειάζεται.
Η οικονομία με τη δυναμική που εμφανίζει δεν χρειάζεται πλέον σωτήριες λύσεις. Χρειάζεται κάποιες επιμέρους «χειρουργικές κινήσεις», προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα περιβάλλον σταθερής και κυρίως μακροπρόθεσμης ανάπτυξης…