Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι παίρνοντας ένα πεταμένο κουταβάκι από ένα πεζοδρόμιο –δηλαδή δωρεάν- θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση μελλοντικών μπελάδων υγείας και σίγουρα πολλών ευρώ για να τους αντιμετωπίσει.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο καθηγητής ηθικής των ζώων στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια Τζέιμς Σέρπελ, σκέφτηκε για 10 μήνες να παρακολουθεί τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων αφότου υιοθέτησαν το ζωάκι τους τους.
Όσοι είχαν σκύλο ή γάτα παρουσίασαν σημαντική μείωση σε δευτερεύοντα προβλήματα υγείας, όπως πονοκεφάλους, δυσκολία στον ύπνο, δυσπεψία και προβλήματα στα ιγμόρεια τον πρώτο μήνα, και αυτές οι αλλαγές διήρκεσαν για όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι βαθμολογίες τους στα μέτρα γενικής υγείας βελτιώθηκαν επίσης και οι ιδιοκτήτες σκύλων αύξησαν σημαντικά τη φυσική τους δραστηριότητα.
Σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα της Wall Street Journal, που επικαλείται πληθώρα ερευνών στο εξωτερικό, τα σκυλιά φαίνεται να μας κάνουν πιο υγιείς από ό,τι θα ήμασταν χωρίς αυτά, επιβεβαιώνοντας πως «ένας σκύλος την ημέρα κάνει τον γιατρό πέρα».
Ακόμα και η ατσαλιά είναι ευεργετική
Όπως αναφέρει όμως το δημοσίευμα, τα οφέλη βαίνουν πιο μακριά, από εκείνα της μελέτης του Σέρπελ.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα παιδιά που μεγαλώνουν με σκύλους έχουν λιγότερες αλλεργίες από εκείνα που προέρχονται από σπίτια χωρίς κατοικίδια. Σουηδική έρευνα του 2018 σε παιδιά ηλικίας 7 έως 8 ετών, διαπίστωσε το 49% των παιδιών που μεγάλωσαν χωρίς κατοικίδια, συνέχισε να αναπτύσσει αλλεργίες. Το ποσοστό μειώθηκε στο 43% για τα παιδιά με ένα κατοικίδιο και στο 24% για εκείνα με τρία κατοικίδια.
Βέβαια, το τελευταίο σενάριο φαντάζει ως πραγματικός εφιάλτης για τους γονείς, καθώς η ατσαλιά και η ακαταστασία από 2 ή 3 κατοικία μέσα στο σπίτι είναι αληθινός μπελάς. Μήπως όμως είναι και αυτή ευεργετική;
Σε μια μελέτη του 2018, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα σκόνης από τα σπίτια 54 οικογενειών, οι μισές εκ των οποίων είχαν σκύλο. Μετά από έναν χρόνο που είχε μπει σκύλος το σπίτι, η παρουσία ενός σκύλου στο σπίτι συσχετίστηκε με «υψηλότερο ποσοστό διακύμανσης στη σύνθεση της βακτηριακής σκόνης», συμπεριλαμβανομένων ιχνών από βακτήρια Moraxella, Porphyromonas, Capnocytophaga, Fusobacterium, Streptococcus και Treponema.
Η σκόνη στα σπίτια με σκύλους μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και την απόκριση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, αλλάζοντας τη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος με τρόπους που μειώνουν τον κίνδυνο για αλλεργίες και άσθμα.
Ένας σημαντικός όγκος ερευνών έχει βρει ότι τα μικρά παιδιά που μεγαλώνουν με σκύλους είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν αλλεργίες, έκζεμα ή άσθμα, τα οποία συχνά εμφανίζονται μαζί ως μέρος αυτού που ονομάζεται αλλεργική τριάδα.
Σύμφωνα με τους αλλεργιολόγους, η πρώιμη έκθεση στο τρίχωμα του σκύλου θα μπορούσε να προκαλέσει ανοχή σε υψηλή δόση στα αλλεργιογόνα. Διεγείροντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα να μην αντιδρά στο τρίχωμα του σκύλου και σε άλλα μικρόβια που μεταφέρουν οι σκύλοι, το να μεγαλώνουν με έναν σκύλο βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν μεγαλύτερη αντοχή σε ορισμένα μικρόβια και αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα, αποτρέποντας έτσι την ανάπτυξη πιθανών αλλεργιών.
Οι ηλικιωμένοι παίρνουν τα πάνω τους
Εκτός όμως των μικρών φίλων, οι σκύλοι έχουν τη δύναμη να κάνουν τα βάσανα πολύ πιο υποφερτά, και στους ηλικιωμένους, σύμφωνα με τους ερευνητές. Έρευνα με επικεφαλής τη Mary Janevic της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν εξέτασε πώς οι ηλικιωμένοι με χρόνιο πόνο ένιωσαν ότι τα κατοικίδιά τους τους επηρέαζαν. Τους παρακίνησαν να σηκωθούν και να κινηθούν, κάτι που βοήθησε στην ανακούφιση του πόνου τους.
«Η ενασχόληση με τη φροντίδα των κατοικίδιων μπορεί να δώσει μια αίσθηση καθημερινού σκοπού και ρουτίνας που κρατά ένα άτομο να συνεχίζει, ακόμα και όταν έχει έξαρση του πόνου. Με αυτόν τον τρόπο, τα κατοικίδια μπορούν να θεωρηθούν ως ένας φυσικός πόρος για την αυτοδιαχείριση του χρόνιου πόνου» θα έλεγε η Janevic.
Αυτά τα ευρήματα επαναλήφθηκαν σε μια μελέτη του 2020 από την April DuCasse και τους συνεργάτες του στο Florida A&M University, η οποία διαπίστωσε ότι τα άτομα με χρόνιο πόνο ανέφεραν ότι τα κατοικίδιά τους βελτίωσαν τη διάθεσή τους, την αίσθηση της ελπίδας, τα επίπεδα δραστηριότητας, την άνεση και τη λειτουργικότητά τους.
«Καρδιακός» φίλος, με όλη τη σημασία της λέξης
Φτάνοντας στην καρδιά, όπως αναφέρει η The Wall Street Journal, η ιδιοκτησία σκύλου σχετίζεται με 31% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο. Αυτό εξηείται εν μέρει από το γεγονός ότι η ύπαρξη σκύλου σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης, μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και μειωμένες φυσιολογικές αντιδράσεις στο στρες.
Σε διάφορες ηλικιακές ομάδες, πολλές μελέτες έχουν βρει ότι ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα στρες τείνουν να είναι χαμηλότερα όταν υπάρχει σκύλος τριγύρω. Μια μελέτη του 1995 κατέδειξε ότι οι μετρήσεις του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης των παιδιών ήταν χαμηλότερες όταν ο σκύλος ήταν παρών, καθώς η παρουσία σκύλου έκανε το περιβάλλον πιο φιλικό και λιγότερο απειλητικό.
Παρόμοια αποτελέσματα έχει και για τους ενήλικες. Σε έρευνα του 2002 που τέσταρε ενήλικες σε στρεσογόνες καταστάσεις φάνηκε ότι σε όλα τα σενάρια, οι συμμετέχοντες που είχαν μαζί τα κατοικίδια ζώα τους είχαν χαμηλότερους καρδιακούς παλμούς και χαμηλότερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης.
Αν και το να έχεις σκύλο δεν αρκεί για να μην εμφανίσει κάποιος καρδιαγγειακές παθήσεις, ωστόσο, όταν προκύπτουν σοβαρά προβλήματα, τα σκυλιά βοηθάνε στην ανάκαμψη. Έρευνα από τη Mary Herrald του New Mexico State University και τους συνεργάτες της διαπίστωσε ότι μεταξύ των ανθρώπων που έχουν καρδιακές προσβολές, εκείνοι που έχουν σκυλιά είναι πολύ πιο πιθανό να αναρρώσουν.