Στις ΗΠΑ φαίνεται να ήταν διαθέσιμο ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όπως είχε αναφερθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, όταν χτύπησε τις «ευρωπαϊκές» πόρτες, η Ελλάδα ήταν η χώρα που την άνοιξε ορθάνοιχτα, στις αρχές της δεκαετίας του 2010: «Επισκέπτης» ήταν το διάσημο, πλην θανάσιμο ναρκωτικό «σίσα».

Η σοκαριστική είδηση της 16χρονης στον Βύρωνα που έχασε στη ζωή τους αφού έκανε χρήση ενός κοκτέιλ ουσιών –που περιείχε σίσα- που της χορήγησε κύκλωμα δείχνει ότι η ελληνική κοινωνία δεν έχει ξεμπλέξει από εκείνο το ναρκωτικό. Πιο πρόσφατα, η Deutsche Welle, ανέδειξε ότι τέτοια ναρκωτικά έχουν κάνει θραύση και στη Θεσσαλονίκη.

Πότε εμφανίστηκε όμως στην Ελλάδα και γιατί έκανε τόσο έντονη τη παρουσία του στη χώρα μας;

Αξίζει να θυμηθούμε ότι διεθνή δημοσιεύματα άρχισαν να ξεπηδούν στο διαδίκτυο το 2013 για εκείνο το περίεργο «ελληνικό» ναρκωτικό που θέριζε τους Έλληνες ή μάλλον κάποιους συγκεκριμένους Έλληνες. Το 2014 μάλιστα, Έλληνες επιστήμονες είχαν κάνει ίσως τη πρώτη δημοσίευση σχετικά με το νέο ναρκωτικό συνδέοντάς το με την… οικονομική κρίση του 2010. Ήταν η έρευνα «Emergency Issues of Clandestine Production of Drugs: The Case of “Sisa” – The Homemade Crystal Meth in Greece».

Πέρα από την έρευνα όμως, στα πεζοδρόμια, η κρίση των ναρκωτικών, η οποία αναδείχθηκε τότε από ντοκιμαντέρ του Vice,  είχε οδηγήσει τις υπηρεσίες υγείας, όπως το ΚΕΘΕΑ, πέρα από τα όριά τους, καθώς είχαν πληγεί από τις τεράστιες περικοπές.

Το ιδανικό ναρκωτικό για οικονομικές κρίσεις

Ήταν η περίοδος που η Ελλάδα είχε χτυπηθεί από την μεγάλη οικονομική κρίση, με τις ελληνικές κυβερνήσεις διαδοχικά να δέχονται όλα τα προγράμματα λιτότητας που επέβαλαν οι Ευρωπαίοι. Έτσι πολύ γρήγορα μεγάλα τμήματα του πληθυσμού άρχισαν αν εξαθλιώνονται.

Όπως ανέφερε μάλιστα το Vice, τότε δεν ξέρανε ακόμα οι επιστήμονες τι ακριβώς περιείχε το σίσα.

Τότε ήταν «το τελευταίο σκοτεινό παράδειγμα μιας παγκόσμιας τάσης προς τα μαζικής παραγωγής συνθετικά ναρκωτικά, από το οπιούχο krokodil που τρώει το δέρμα στη Σιβηρία, μέχρι την πρόσφατη ενθουσιώδη μαστούρα με πειραγμένα φάρμακα κατά του AIDS στη Νότιο Αφρική, και την τρέλα με τα άλατα μπάνιου που ξέσπασε στην Αμερική και το Ην. Βασίλειο. Αυτά τα ναρκωτικά είναι φτηνές, DIY λύσεις για μαστούρα, έτσι δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στην χτυπημένη από την κρίση Αθήνα, το σίσα βρήκε τον φυσικό του βιότοπο» σημείωνε το Vice.

«Το σίσα, το ναρκωτικό το οποίο προτιμούν χιλιάδες άστεγοι Έλληνες που έχουν οδηγηθεί στο δρόμο από φτώχεια και απελπισία, περιγράφεται από τους εξαρτημένους και από επίσημες πηγές ως παραλλαγή της κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης. Η ιδιότητά του  να οδηγεί τους χρήστες σε κατάσταση απερίγραπτης βίας λόγω των ουσιών ενισχύεται από τις ουσίες με τις οποίες αναμειγνύεται συχνά αυτό το συνθετικό ναρκωτικό: υγρά μπαταρίας, λάδι μηχανής ακόμη και σαμπουάν» έγραφε η Guardian.

Εκείνη τη περίοδο, το σίσα κόστζιε μόλις 2 μόλις ευρώ η δόση και έτσι άρχισε να γίνεται ανάρπαστο.

Μιλώντας τότε στη βρετανική εφημερίδα ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Χαράλαμπος Πουλόπουλος, είχε πει ότι το σίσα συμβολίζει τη λεηλασία της κρίσης, μιας κρίσης που έχει  προκαλέσει επίπεδα ρεκόρ φτώχειας και ανεργίας. Είναι, όπως είπε, «ναρκωτικό λιτότητας» – η καλύτερη αντίδραση των εμπόρων που έχουν γίνει ακόμη πιο ικανοί στην παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών για όσους που δεν μπορούν πλέον να αγοράσουν πιο ακριβά ναρκωτικά όπως η ηρωίνη και η κοκαΐνη.

«Η κρίση έδωσε τη δυνατότητα στους εμπόρους να προωθήσουν ένα νέο, φτηνό ναρκωτικό, μια κοκαΐνη για τους φτωχούς» είχε πει ο Πουλόπουλος «Το σίσα μπορείς να το εισπνεύσεις ή να το πάρεις ενέσιμα και παρασκευάζεται σε οικιακά εργαστήρια, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο».

Το χειρότερο ναρκωτικό

Η υπόθεση είχε φτάσει και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2013, όταν ο βουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Κωσνταντίνος Πουπάκης ανέφερε ότι«Επιστήμονες που ειδικεύονται στην εξάρτηση από τοξίνες βλέπουν μια άμεση σχέση μεταξύ της εξάπλωσης αυτού του φαρμάκου και της οικονομικής κρίσης και προειδοποιούν ότι οι παρενέργειές του είναι εξαιρετικά οδυνηρές και επικίνδυνες τόσο για την υγεία του χρήστη, ο οποίος υφίσταται ανεπανόρθωτη βλάβη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (6μηνη χρήση σίσας προκαλεί παρόμοιες βλάβες στον οργανισμό με 20 χρόνια χρήσης ηρωίνης) και στο κοινωνικό σύνολο, καθώς είναι μια από τις αιτίες της ιδιαίτερα επιθετικής και συχνά ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς».

Μιλώντας εκείνη τη περίοδο μια εξαρτημένη κοπέλα στη σίσα, η πρώην εξαρτημένη στην ηρωίνη Μαρία είχε πει ότι «είναι σίγουρα το χειρότερο ναρκωτικό. Σου καίει τα σωθικά, σε κάνει επιθετικό και σίγουρα σε οδηγεί στην τρέλα» ωστόσο «είναι φτηνό και το βρίσκεις εύκολα, οπότε το παίρνουν όλοι».

Ακόμη χειρότερα δεν είναι μόνο άμεσα διαθέσιμο, αλλά και εύκολο να το παρασκευάσεις – ιδανικό για μια κοινωνία η οποία, παρά τα επίσημα προγνωστικά αισιοδοξίας και οικονομικής προόδου, στη βάση τουλάχιστον βλέπει λίγο φως στο βάθος του τούνελ. «Οι βασικοί λόγοι αυτής της μαζικής αύξησης της διαθεσιμότητάς του είναι, πρώτον, το γεγονός ότι είναι φθηνό (“κοκαΐνη του φτωχού”) και, δεύτερον, το γεγονός ότι είναι εύκολο να παρασκευαστεί (σπιτικά εργαστήρια και συστατικά διαθέσιμα στην ελεύθερη αγορά)»  θα ανέφερε ο Πουπάκης στην Ευρωβουλή.

«Σε σκοτώνει αλλά σε κάνει να θέλεις να σκοτώσεις κιόλας» θα έλεγε στο Vice ένας πρώην εξαρτημένος. «Μπορείς να σκοτώσεις χωρίς να καταλαβαίνεις τι έκανες… Και εξαπλώνεται πιο γρήγορα και από το θάνατο. Πολλοί χρήστες έχουν πεθάνει».

Το ναρκωτικό άρχισε να συνδέεται και με τη πορνεία. «Η απελπισία είναι τέτοια που πολλές γυναίκες στην πορνεία συναινούν σε σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλακτικά, επειδή θέλουν να κερδίσουν περισσότερα λεφτά» είχε πει η Ελένη Μαρίνη, μια ψυχολόγος του ΚΕΘΕΑ. «Το σίσα συνδέεται με πολύ αυξημένη σεξουαλική διέγερση, αλλά επηρεάζει την ικανότητά σου να σκεφτείς, και έτσι βλέπουμε πολλές εγκυμοσύνες ανάμεσα σε εξαρτημένες που παράλληλα ασκούν πορνεία».

Τότε η ελληνική κυβέρνηση συνεργασίας, είχε προσπαθήσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στέλνοντας τους εξαρτημένους χρήστες και άλλους άστεγους έξω από το κέντρο της πόλης, όπως σημείωνε ο διευθυντής του ΚΕΘΑ.

Ωστόσο, σήμερα, 10 χρόνια μετά, το αδιαχώρητο των χρηστών σίσα έξω από την ΑΣΟΕΕ και τελευταίος ο θάνατος της ανήλικης στον Βύρωνα δείχνουν ότι το πρόβλημα έμεινε και μπήκε στα σπίτια και εισχώρησε στη νεολαία.