Νέα θητεία στην πρωθυπουργία εξασφάλισε ο ισπανός σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ την Πέμπη, παρότι η διχαστική συμφωνία αμνηστίας του με τους καταλανούς αυτονομιστές προκάλεσε τις πιο σφοδρές επικρίσεις που έχει αντιμετωπίσει από την ανάληψη της εξουσίας το 2018.
Η πλειοψηφία των βουλευτών στην ισπανική Βουλή ψήφισε υπέρ μιας νέας θητείας του Σάντσεθ. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και οι αυτονομιστές που ζήτησαν αμνηστία για τα ηγετικά στελέχη που είχαν πραγματοποιήσει δημοψήφισμα το οποίο κρίθηκε παράνομο, σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους.
Μετά τη νίκη του, ο Σάντσεθ υποσχέθηκε στους βουλευτές ότι «θα πάμε μπροστά και όχι πίσω» και τους ευχαρίστησε σε τέσσερις γλώσσες – ισπανικά, καταλανικά, βασκικά και γαλικιανά, ένα μήνυμα σε όλα τα περιφερειακά κόμματα που τον οδήγησαν να παραμείνει στην εξουσία.
Οι δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Ισπανών αντιτίθεται στην αμνηστία. Αντιμέτωπος με διαδηλώσεις στους δρόμους, την έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης αλλά και από επιχειρήσεις, δικαστές και αρκετά στελέχη στο εσωτερικό του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο Σάντσεθ είπε στο Κοινοβούλιο την προηγούμενη μέρα ότι «φτιάχνει μια αρετή από ανάγκη».
Ο 51χρονος Σάντσεθ εξασφάλισε 179 ψήφους υπέρ του, ενώ 171 βουλευτές ψήφισαν εναντίον του. Ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος, τον συνεχάρη αλλά του τόνισε ότι «αυτό είναι λάθος».
Η αμφιλεγόμενη προέλευση της κυβέρνησης σημαίνει ότι είναι πιθανό να είναι ασταθής, περιορισμένη στα νομοσχέδια που θα προωθήσει και μπορεί να μην επιβιώσει για όλη την τετραετή θητεία της, λένε οι αναλυτές. Τα δύο καταλανικά αυτονομιστικά κόμματα δεν αποτελούν μέρος του συνασπισμού του Σάντσεθ, αλλά θα χρειάζεται τις ψήφους τους κάθε φορά που θέλει να εγκρίνει προϋπολογισμό ή νομοσχέδιο.
Η αμνηστία θα τερματίσει ποινικές υποθέσεις εναντίον πολλών εκατοντάδων στελεχών των καταλανικών κομμάτων που τάχθηκαν υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας το 2017 από την Ισπανία.
Οι κατηγορίες που τους έχουν απαγγελθεί κυμαίνονται από εξέγερση και αδικήματα δημόσιας τάξης έως κατάχρηση δημόσιων πόρων. Ο Σάντσεθ είπε ότι η απονομή χάρης θα εκτονώσει μια μακροχρόνια σύγκρουση σχετικά με το καθεστώς της Καταλωνίας και θα δημιουργήσει μια πιο ενωμένη Ισπανία μέσω «του διαλόγου, της κατανόησης και της συγχώρεσης».
Αλλά το πιο σκληροπυρηνικό από τα καταλανικά κόμματα, το Junts, που στήριξε τον Σάντσεθ, έχει σηματοδοτήσει ότι η υποστήριξή του στο μέλλον δεν είναι εγγυημένη εάν ο πρωθυπουργός αρχίσει να υποχωρεί σε υποσχέσεις που δόθηκαν πέρα από την αμνηστία.
Το στέλεχος του κόμματος Μίριαμ Νογκέρας, αγανάκτησε με την ομιλία του Σάντσεθ λέγοντας πως «δεν ήταν σαφές» εάν είναι έτοιμος να εκπληρώσει όλους τους όρους της συμφωνίας που επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα, η οποία κάλυπτε μια σειρά από προτεραιότητες των αυτονομιστών.
«Εάν αυτές οι αλλαγές δεν προχωρήσουν, δεν θα υποστηρίξουμε καμία πρωτοβουλία που θα προωθήσει καμία κυβέρνηση», τόνισε.
Μεταξύ των δικαιούχων της αμνηστίας είναι ο ηγέτης του Junts, Κάρλες Πουζντεμόν, ο οποίος κατέφυγε στο Βέλγιο για να αποφύγει τη σύλληψη στην Ισπανία μετά την ενορχήστρωση του δημοψηφίσματος του 2017 για την απόσχιση και μια μάταιη ανακήρυξη ανεξαρτησίας.
Το Λαϊκό Κόμμα, το οποίο κάλεσε την ΕΕ να παρέμβει για να σταματήσει το σχέδιο αμνηστίας, επανέλαβε τις κατηγορίες του ότι έτσι παραβιάζεται το Σύνταγμα και θα καταστραφεί η αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου.
Την Τετάρτη, ο Φεϊχό επιτέθηκε στον Σάντσεθ, λέγοντάς του: «Εσύ είσαι το πρόβλημα… Εσύ και η αδυναμία σου να κρατήσεις τον λόγο σου, η έλλειψη ηθικών ορίων, η παθολογική σου φιλοδοξία».
Πριν από τις εκλογές του Ιουλίου, στις οποίες το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε περισσότερες έδρες από τους Σοσιαλιστές, αλλά δεν είχε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Σάντσεθ δήλωνε αντίθετος σε μια αμνηστία.