Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου άρπαξε το μπράτσο του απεσταλμένου του Λευκού Οίκου στη Μέση Ανατολή Μπρετ ΜακΓκερκ καθώς έβγαιναν από μια έντονη συνάντηση στο Ισραήλ στις 14 Νοεμβρίου. Οι συνομιλίες για τηναπελευθέρωση 240 ομήρων που κρατούσαν οι μαχητές της Χαμάς είχαν σταματήσει και η ένταση ήταν μεγάλη. Ο ΜακΓκερκ γύρισε και βρήκε τον ισραηλινό ηγέτη να τον κοιτάζει στα μάτια. «Χρειαζόμαστε αυτή τη συμφωνία», είπε ο Νετανιάχου.
Μία εβδομάδα αργότερα, ο ισραηλινός πρωθυπουργός πήρε αυτό που ήθελε: την πολυαναμενόμενη συμφωνία για την απελευθέρωση 50 ομήρων, γυναικών και παιδιών. Χρειάστηκαν πέντε εξαντλητικές εβδομάδες για να επιτευχθεί και αποτελεί ένα σημαντικό διπλωματικό βήμα – αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν ελπίζουν ότι θα οδηγήσει σε αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα και ταυτόχρονα την απελευθέρωση και άλλων ομήρων.
Η μεσολάβηση του Κατάρ
Πώς φθάσαμε όμως εδώ; Ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος έδωσε λεπτομέρειες για τις διαπραγματεύσεις στο Politico. Το Κατάρ, ο στενός σύμμαχος των ΗΠΑ με επιρροή στη Χαμάς, προσέγγισε τον Λευκό Οίκο λίγο μετά τις 7 Οκτωβρίου με πληροφορίες για τους ομήρους που μόλις είχαν πάρει οι άνδρες της Χαμάς. Η κυβέρνηση του Κατάρ πρότεινε να σχηματιστεί ένας μικρός πυρήνας μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ για να επιλύσει το ζήτημα των ομήρων. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν στράφηκε σε δύο από τους κορυφαίους βοηθούς του, τον ΜακΓκερκ και τον Τζος Γκέλτζερ. Μαζί, έπιασαν τα τηλέφωνα για να συντονίσουν τον καλύτερο τρόπο ώστε να επιτευχθεί συμφωνία με τη Χαμάς.
Το διακύβευμα κατέστη σαφές κατά τη διάρκεια μιας κλήσης Zoom στις 13 Οκτωβρίου μεταξύ του προέδρου Τζο Μπάιντεν και των οικογενειών των αγνοουμένων αμερικανών ομήρων. Η συνομιλία διήρκεσε περισσότερο από ό,τι επέτρεπε το πρόγραμμα, καθώς ο Μπάιντεν άφησε όλους όσοι ήταν στη γραμμή να πουν ιστορίες για τους αγαπημένους τους και να εκφράσουν τους φόβους τους. «Ηταν ένα από τα πιο ανατριχιαστικά πράγματα που έχω βιώσει ποτέ σε αυτό το γραφείο», είπε στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης.
Το θέμα των ομήρων έγινε κεντρικό στοιχείο των πολλαπλών τηλεφωνημάτων του Μπάιντεν και των συναντήσεων πρόσωπο με πρόσωπο με τον Νετανιάχου, παράλληλα με την πίεση στο Ισραήλ να επιτρέψει να φτάσει η ανθρωπιστική βοήθεια σε όσους έχουν ανάγκη και να διασφαλίσει ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις για την εξάλειψη της Χαμάς στη Γάζα έχουν προτεραιότητα την ασφάλεια των πολιτών. Αυτές οι προσπάθειες εξασφάλισαν την πρώτη νίκη στις 23 Οκτωβρίου. Δύο Αμερικανίδες, η Νάταλι και η Τζούντιθ Ράαναν, μητέρα και κόρη, αφέθηκαν να φύγουν από τη Χαμάς. Αυτό δημιούργησε ελπίδες ότι θα μπορούσε τελικά να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση και άλλων ομήρων.
Ξεκίνησε η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα και κάποια στιγμή η Χαμάς έδωσε πληροφορίες για 50 ομήρους, στέλνοντας σήμα στον Μπάιντεν ότι ήταν δυνατή η απελευθέρωσή τους. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε τις απόψεις του στον Νετανιάχου σε μια κλήση της 14ης Νοεμβρίου και ο ισραηλινός ηγέτης συμφώνησε, καθώς δεχόταν πολλές πιέσεις από τους συγγενείς των ομήρων.
Το νοσοκομείο Αλ Σίφα
Οι επιπλοκές παρέμειναν. Το Ισραήλ διέκοψε τις επικοινωνίες εντός της Γάζας κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών του επιχειρήσεων, καθιστώντας δύσκολη τη μετάδοση οποιασδήποτε πληροφορίας από και προς τη Χαμάς, που απείλησε να διακόψει τις διαπραγματεύσεις μετά την είσοδο του ισραηλινού στρατού στο νοσοκομείο Αλ Σίφα. Οι συνομιλίες ξεκίνησαν μόνο όταν το Ισραήλ ενημέρωσε τη Χαμάς ότι θα κρατούσε το νοσοκομείο σε λειτουργία.
Στις 17 Νοεμβρίου ο Μπάιντεν τηλεφώνησε στον εμίρη του Κατάρ – έφθασε στο εμιράτο ο ΜακΓκερκ για να εξετάσει το τελικό κείμενο της συμφωνίας που περιείχε και τους όρους της Χαμάς, ενώ στις συζητήσεις συμμετείχε ο επικεφαλής της CIA Mπιλ Μπερνς που ενημέρωνε τη Μοσάντ. Το επόμενο πρωί, ο ΜακΓκερκ βρισκόταν στο Κάιρο και συναντήθηκε με τον Αμπάς Καμέλ, αρχηγό πληροφοριών της Αιγύπτου. Καθώς μιλούσαν έφθασε το μήνυμα: οι ηγέτες της Χαμάς στη Γάζα αποδέχθηκαν σχεδόν όλα όσα είχαν συμφωνηθεί στην Ντόχα το προηγούμενο βράδυ. Τελικό βήμα ήταν η έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ. Τώρα ο δρόμος είναι ανοιχτός.