Αναζήτηση
Στην πρώτη τετραετία του ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξε να αναζητάει «κατάλληλο χρόνο» για την υλοποίηση ή την επ’ αόριστον αναβολή πολιτικών αποφάσεων και κυβερνητικών σχεδιασμών.
Την ίδια τακτική ζυγίσματος διαφορετικών παραμέτρων, όπως το πολιτικό και το κοινωνικό κλίμα, οι αντιπολιτευτικές κινήσεις και οι ισορροπίες στο εσωτερικό κυβέρνησης και κόμματος, εφαρμόζει ακόμα, έχοντας πάρει μια… οριζόντια απόφαση: να ανοίξει μεταρρυθμιστικό κύκλο 100 ημερών σε πολλαπλά επίπεδα.
«Αν μη τι άλλο», είπε στη Βουλή, «είχαμε το πολιτικό θάρρος στην αρχή της δεύτερης θητείας να κάνουμε κάτι που αντικειμενικά, ναι, είναι πολιτικά δύσκολο», αναφερόμενος στο φορολογικό νομοσχέδιο που βγάζει στον δρόμο της διαμαρτυρίας μια ομάδα που ενδιαφέρει πολιτικά τη ΝΔ – τους ελεύθερους επαγγελματίες. Δύο 24ωρα πριν με την ίδια αφορμή αλλά ενώπιον γαλάζιου ακροατηρίου μετέφερε το μήνυμα ότι αν οι συγκρούσεις απειλούν με κόστος, «αυτή η κυβέρνηση δεν θα διστάσει να το αναλάβει». Με το σκεπτικό του Μαξίμου, τρεις παράγοντες δίνουν περιθώρια για δύσκολες παρεμβάσεις μέχρι το τέλος του χειμώνα.
Πρώτον, η κυβέρνηση «διαβάζει» το 41% της εκλογικής νίκης ως εντολή για μεγάλες τομές και σπεύδει να αξιοποιήσει τον αέρα της πολιτικής κυριαρχίας. Δεύτερον, διαβάζει στις δημοσκοπήσεις την απουσία ισχυρού αντίπαλου πόλου, διαπιστώνοντας απειλές μόνο από την ίδια την κυβερνητική καθημερινότητα.
Τρίτον, εκτιμά ότι την – προσώρας χαοτική – απόσταση από τους αντιπάλους της θα εξακολουθούν να καθορίζουν το δικό της «μετρήσιμο αποτέλεσμα» και η «μετρημένη συμπεριφορά», σύμφωνα με τα λόγια κυβερνητικού παράγοντα, ανεξάρτητα από διεργασίες στα κόμματα της αντιπολίτευσης και ανατροπές στον κοινοβουλευτικό χάρτη.
Εξού και στην Ηρώδου Αττικού έχουν ανοίξει οι… φάκελοι του Δεκεμβρίου και των πρώτων μηνών του 2024 με πολιτικές – ορόσημα. Συνολικά για το 2024 δρομολογούνται, σύμφωνα με πληροφορίες, 20 μεταρρυθμίσεις. Και ο σχεδιασμός του Πρωθυπουργού είναι να βάλει στις ράγες όσο περισσότερες πρωτοβουλίες θα ενισχύουν το αφήγημα της τετραετίας – τον «πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό» – μέχρι να ξεκινήσουν οι «μάχες» των κομματικών συνεδρίων (με πρώτο εκείνο του ΣΥΡΙΖΑ τον Φεβρουάριο) και του προεκλογικού αγώνα για την ευρωκάλπη του Ιουνίου.
Δικαιοσύνη
Ισως την πιο κεντρική θέση στη γαλάζια μεταρρυθμιστική «πλατφόρμα» έχει η Δικαιοσύνη. «Εκεί χωλαίνουμε…», παραδέχεται ο Μητσοτάκης, αγωνιώντας για άμεσο χειροπιαστό αποτέλεσμα. Πρώτο βήμα ο ποινικός κώδικας (αναστολές και αποφυλακίσεις με όρους) και έπειτα ο δικαστικός χάρτης.
Οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν σημεία τα οποία απειλούν να προκαλέσουν ενστάσεις στους κόλπους δικηγόρων και δικαστών αλλά, σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις, θα δώσουν θετικά αποτελέσματα στους πολίτες εντός της άνοιξης. Εκτός απροόπτου, την ερχόμενη εβδομάδα δημοσιοποιείται το πλαίσιο για την έκτιση ποινών και την επιτάχυνση δικών. Θα ακολουθήσουν οι παρεμβάσεις για την «αρχιτεκτονική» της Δικαιοσύνης: ενοποίηση ειρηνοδικών – πρωτοδικών, ανακατανομή των δικαστηρίων και αναμόρφωση στη λειτουργία τους.
Υγεία
Καθοριστικός πυλώνας καθημερινότητας στον οποίο το Μαξίμου σχεδιάζει σαρωτικές αποφάσεις είναι η Υγεία – ένα από τα «προσωπικά στοιχήματα» του Μητσοτάκη. Η κυβέρνηση έχει επιχειρήσει θετικό αποτύπωμα με παρεμβάσεις στο ΕΚΑΒ, σε Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, δρομολόγηση 6.500 προσλήψεων.
Στο επίκεντρο της προσοχής είναι να λειτουργήσει το πλέγμα κινήτρων (οικονομικών και επιστημονικών) ώστε να καλυφθούν κρίσιμες ειδικότητες, όπως αναισθησιολόγοι και ακτινολόγοι, αλλά και να τρέξουν, στο επόμενο τρίμηνο, οι νέες διοικήσεις στα νοσοκομεία και οι προσλήψεις. Το μεγάλο στοίχημα όμως, εκείνο που απειλεί με μεγαλύτερες συγκρούσεις, είναι ο υγειονομικός χάρτης: συγχωνεύσεις, μετακινήσεις προσωπικού κ.ο.κ.
Παιδεία
Πέρα από μεταρρυθμιστικό, η κυβέρνηση επιδιώκει και ένα «ιδεολογικό πεδίο» στον χώρο της Παιδείας με τη θεσμοθέτηση της εγκατάστασης στην Ελλάδα παραρτημάτων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Ως επισπεύδον το αρμόδιο υπουργείο ετοιμάζεται να φέρει την πρωτοβουλία εντός του Δεκεμβρίου, ώστε να ακολουθήσει διαβούλευση και σε κάθε περίπτωση να ψηφιστεί το αργότερο στο τέλος του χειμώνα.
Το εγχείρημα θα υποστηριχθεί με διακρατικές συμφωνίες, κατά τις προβλέψεις του άρθρου 28. Από την κυβέρνηση διαμηνύουν ότι θα υπάρχουν «καθαροί» όροι και «αυστηρά» κριτήρια λειτουργίας ενός μη κρατικού πανεπιστημίου, ενώ σε πολιτικό επίπεδο προδιαγράφονται πιέσεις πρωτίστως στο ΠΑΣΟΚ. Το Μαξίμου κινείται με την πεποίθηση, όπως κατά πληροφορίες προκύπτει από κυλιόμενες μετρήσεις, ότι η πλειονότητα της κοινωνίας είναι θετική.
Οικονομία
Χαρτί προτεραιότητας δίνει ο Μητσοτάκης και σε παρεμβάσεις με ευθύ αποτύπωμα στην Οικονομία. Οχι μόνο αντιμετωπίζει τον περιορισμό της φοροδιαφυγής ως στοίχημα «της νέας εποχής» αλλά και δημόσια επέλεξε να πατήσει στο νέο πλαίσιο για τους ελεύθερους επαγγελματίες προκειμένου να εκπέμψει ευρύτερο μήνυμα αποφασιστικότητας ότι θα προχωρήσει μεταρρυθμίσεις που «θα ξεβολεύουν κάποιους».
Μεγάλο βάρος πέφτει μεταξύ άλλων στο σχέδιο για τους servicers και στις «αυστηρές», κατά τους κυβερνητικούς, «υποχρεώσεις διαφάνειας» και για την προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών. Στο συγκεκριμένο πεδίο επιδιώκεται να ενισχυθεί ο «κοινωνικός χαρακτήρας» των αποφάσεων.
Δικαιώματα
Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει και εξελίσσονται για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την τεκνοθεσία, εκεί όπου θα δοκιμαστούν οι γαλάζιες ισορροπίες μαζί με ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις. Το θέμα έχει κεντρική διαχείριση από το πρωθυπουργικό γραφείο, όπου εξετάζονται οι πολιτικές, νομικές και ηθικές διαστάσεις.
Ενημερωμένες πηγές μιλούν για «ισότητα» στον γάμο. «Θα επιλυθεί», λένε, χωρίς να προκαταλαμβάνουν το χρονοδιάγραμμα, μέχρι να πατήσει επίσημα το κουμπί ο Πρωθυπουργός. Συνομιλητές του, δίνοντας ενδεχομένως μια ιδέα για την κατεύθυνση του ζητήματος, παραδέχονται ότι ο ίδιος συνδέει το κεφάλαιο «δικαιωμάτων» και «συμπερίληψης» με το όραμά του για ένα «προοδευτικό» κράτος και μια κοινωνία με «αυτοπεποίθηση». Αυτό σημαίνει ότι υπολογίζει την ατζέντα ισότητας, η οποία δεν εξαιρεί τα ανοιχτά ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας ως κομμάτι στο παζλ των «τολμηρών αλλαγών».
Είναι ο λόγος που, σύμφωνα με την αρχική σκέψη του Μητσοτάκη – ο οποίος παρεμπιπτόντως έχει στα χέρια του τις εισηγήσεις της επιτροπής που είχε συστήσει για τα ζητήματα των ΛΟΑΤΚΙ+ υπό τον πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Λινό Αλέξανδρο Σισιλιάνο –, γάμος θα μπορεί να τελεστεί μεταξύ ανθρώπων διαφορετικού ή του ίδιου φύλου χωρίς αστερίσκους για την τεκνοθεσία.
