H φετινή Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών έδωσε στο Mega την ευκαιρία να κάνει μία μικρή καμπάνια, καλώντας τις γυναίκες να «δώσουν το σήμα τους», να μη μένουν σιωπηλές απέναντι στην κακοποίηση που υφίστανται. Καλή και χρήσιμη η καμπάνια. Και ο διάλογος του Πρωθυπουργού με μία γυναίκα που έχει υποστεί κακοποίηση ήταν χρήσιμος. Αλλωστε πλέον υπάρχουν δομές και κάποιοι, έστω στοιχειώδεις, μηχανισμοί υποστήριξης ακόμα και σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ωστόσο υπάρχει και μία άλλη διάσταση του θέματος, αρκετά πιο πολύπλοκη. Ανάμεσα στις γυναίκες που κακοποιούνται υπάρχουν κάποιες που θεωρούν ότι αξίζουν τη μεταχείριση που υφίστανται. Πρόκειται για γυναίκες που κακοποιήθηκαν σε μικρή ηλικία, συνήθως από τον πατέρα τους. Αλλά και για γυναίκες που ο ψυχισμός τους επιβαρύνθηκε με ενοχικά συμπλέγματα ώστε να θεωρούν ότι η κακοποίησή τους αποτελεί μία δίκαιη τιμωρία.

Συχνά κάτι αντίστοιχο υπάρχει και στην άλλη πλευρά. Αρκετοί από τους άνδρες που επιδεικνύουν κακοποιητική συμπεριφορά μεταφέρουν το πρότυπο από την παιδική τους ηλικία, όταν κάτι τους έκανε να πιστέψουν ότι η βία ταυτίζεται με την ισχύ. Ασκώντας βία οι ίδιοι, αισθάνονται ότι αποκτούν, επιτέλους, τη δύναμη του ανθρώπου που κακοποίησε τους ίδιους. Και είναι αυτονόητο ότι όλοι όσοι κακοποιούν άλλους ανθρώπους διακρίνονται από ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά.

Αυτό που προσπαθώ να πω είναι κάπως περίεργο και ενδέχεται να παρεξηγηθεί. Το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας δεν εξαντλείται μόνο στη συμπεριφορά του άνδρα που κακοποιεί, στην ανοχή της γυναίκας και στη λειτουργία των θεσμικών δομών – ενδιαφέρον έχει και η ποινική εξέλιξη αυτών των υποθέσεων. Πρόκειται για μία κοινωνική παθογένεια που έχει τη ρίζα της στο έλλειμμα ψυχικής υγείας.

Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των πράξεων ενός καθάρματος που σηκώνει χέρι. Είναι και άθροισμα επιμέρους ψυχικών παραγόντων που δεν αντιμετωπίζονται εγκαίρως. Ο άνδρας που κακοποιεί και η γυναίκα που υπομένει τη βία έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση πολύ πριν συναντηθούν οι δυο τους. Και εδώ το κράτος δεν μπορεί να κάνει πολλά. Είναι θέμα της οικογένειας.