Οργισμένα αντέδρασε χθες το βράδυ ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο άκουσμα της αιφνίδιας απόφασης του βρετανού ομολόγου του Ρίσι Σούνακ να ματαιώσει τη συνάντησή τους 19 ώρες πριν από το προγραμματισμένο ραντεβού των δύο ηγετών.
Ελληνικές πηγές έκαναν λόγο για «συμπεριφορά στα όρια διπλωματικού επεισοδίου», «απρέπεια» και «φάουλ». Αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ που μίλησε στα «ΝΕΑ» επιβεβαίωσε ότι η ακύρωση της συνάντησης έγινε με πρωτοβουλία του Σούνακ, αλλά δεν θέλησε να αναφερθεί στους λόγους της απόφασής του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Βρετανοί ανακοίνωσαν την ακύρωση στην ελληνική αποστολή την ώρα που ο Μητσοτάκης συναντούσε τον αρχηγό των Εργατικών Κιρ Στάρμερ. Η Ντάουνινγκ Στριτ επικαλέστηκε «έκτακτη αλλαγή στο πρόγραμμα του βρετανού πρωθυπουργού». Ωστόσο, βρετανική πηγή είπε στα «ΝΕΑ» ότι «ο λόγος ήταν οι δηλώσεις του Μητσοτάκη στο BBC για την επιστροφή των Γλυπτών».
Παρότι στο Λονδίνο γνώριζαν ότι ο έλληνας Πρωθυπουργός θα έθετε το θέμα στον ομόλογό του, συνέχισε η ίδια πηγή, εκτίμησαν ότι ο Μητσοτάκης θα έκανε «σόου» στις κάμερες έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ. Μάλιστα οι βρετανικές Αρχές απέσυραν και την προσωπική ασφάλεια του Μητσοτάκη επειδή «η επίσκεψη δεν είναι επίσημη».
Το BBC News διέκοψε χθες το βράδυ την κανονική ροή του προγράμματός του για να μεταδώσει την είδηση. Πηγή των κυβερνώντων Συντηρητικών ανέφερε ότι «η συνάντηση δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί υπό το πρίσμα των δηλώσεων του έλληνα Πρωθυπουργού». Ωστόσο, ελληνικές πηγές σημείωναν ότι «η δικαιολογία αυτή δεν ευσταθεί, καθώς ο Μητσοτάκης δεν είπε κάτι διαφορετικό από όσα έχει δηλώσει στο παρελθόν. Απλώς επανέλαβε την πάγια ελληνική θέση για την επανένωση των Γλυπτών».
«Ασυνήθιστη ενέργεια»
Σε κάθε περίπτωση, η ακύρωση του ραντεβού θεωρείται «πρωτοφανής και εξαιρετικά ασυνήθιστη ενέργεια. Κάποια πράγματα απλώς δεν γίνονται», είπαν οι ίδιες πηγές. «Εκφράζω την ενόχλησή μου για το γεγονός ότι ο βρετανός πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη μας συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί», δήλωσε ο έλληνας Πρωθυπουργός. «Ελλάδα και Βρετανία ενώνονται από παραδοσιακούς δεσμούς φιλίας και το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων είναι εξαιρετικά ευρύ. Οι θέσεις της Ελλάδας για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι γνωστές. Ηλπιζα να έχω την ευκαιρία να τις συζητήσω και με τον βρετανό ομόλογό μου, μαζί με τις μεγάλες προκλήσεις της διεθνούς συγκυρίας: Γάζα, Ουκρανία, κλιματική κρίση, μετανάστευση», πρόσθεσε. Και κατέληξε: «Οποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων».
Αργά χθες το βράδυ, ο εκπρόσωπος του Ρίσι Σούνακ δήλωσε στα «ΝΕΑ»: «Η σχέση Ηνωμένου Βασιλείου – Ελλάδας είναι εξαιρετικά σημαντική. Από τη συνεργασία μας στο ΝΑΤΟ και την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η παράνομη μετανάστευση, έως τις κοινές προσπάθειες για την επίλυση της κρίσης στη Μέση Ανατολή και του πολέμου στην Ουκρανία». Και πρόσθεσε: «Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Βρετανίας ήταν διαθέσιμος να συναντηθεί με τον έλληνα Πρωθυπουργό για να συζητήσουν αυτά τα σημαντικά θέματα».
Κατά πληροφορίες, η ελληνική πλευρά απέρριψε «αυτονοήτως» το ενδεχόμενο συνάντησης του Μητσοτάκη με κυβερνητικό αξιωματούχο που δεν είναι ομοιόβαθμός του. Ο εκπρόσωπος του Σούνακ δεν σχολίασε γιατί ο βρετανός πρωθυπουργός αποφάσισε να μη δει τον έλληνα ομόλογό του.
Ελληνική πηγή σημείωσε ότι η Αθήνα δεν θα πάψει να διατυπώνει τα επιχειρήματά της και ανέφερε με νόημα ότι οι συζητήσεις και οι διαπραγματεύσεις γίνονται με το Βρετανικό Μουσείο, όχι με την κυβέρνηση.
Χθες το μεσημέρι, ο εκπρόσωπος του Ρίσι Σούνακ επαναλάμβανε, μιλώντας στους βρετανούς πολιτικούς συντάκτες, την πάγια θέση της βρετανικής κυβέρνησης ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι το «κατάλληλο μέρος» για να στεγάσει τους αρχαιοελληνικούς θησαυρούς. Αργότερα, απαντώντας σε ερώτημα των «ΝΕΩΝ», ο εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ τόνισε ότι η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να αλλάξει τον νόμο που εμποδίζει την οριστική επιστροφή των Γλυπτών. «Δεν αλλάζουμε την προσέγγισή μας. Ασφαλώς θεωρούμε ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι το κατάλληλο μέρος για τα Γλυπτά. Η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να αλλάξει τον νόμο περί Βρετανικού Μουσείου του 1963». «Φροντίζουμε τα Μάρμαρα εδώ και πολλές γενιές και η θέση μας είναι ότι θέλουμε να συνεχιστεί αυτό. Ανθρωποι από όλον τον κόσμο έρχονται τακτικά στη Βρετανία για να τα θαυμάσουν», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς αν ο Σούνακ συμφωνεί με την παρομοίωση που έκανε στο BBC o Μητσοτάκης μεταξύ της διαίρεσης των Γλυπτών και μιας «σχισμένης στα δύο “Μόνα Λίζα”», ο εκπρόσωπός του δήλωσε: «Προφανώς δεν είναι κάτι με το οποίο θα συμφωνούσαμε. Τα Μάρμαρα αποκτήθηκαν νομίμως και νόμιμοι ιδιοκτήτες τους είναι οι επίτροποι του μουσείου».
Το ραντεβού με Στάρμερ
Χθες το απόγευμα, ο Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον ηγέτη του βρετανικού Εργατικού Κόμματος σερ Κιρ Στάρμερ στην κατοικία του έλληνα πρεσβευτή στο Μέιφερ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Στάρμερ είπε στον Πρωθυπουργό ότι η κυβέρνησή του, εφόσον εκλεγεί, δεν θα εμποδίσει τυχόν συμφωνία της Αθήνας με το Βρετανικό Μουσείο για τα Γλυπτά. Στη συνάντηση μετείχε και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης. Τον 61χρονο Στάρμερ συνόδευαν ο σκιώδης υπουργός Εξωτερικών του Εργατικού Κόμματος Ντέιβιντ Λάμι και η σκιώδης υπουργός Εσωτερικών Ιβέτ Κούπερ. «ΤΑ ΝΕΑ» αποκάλυψαν πριν από δύο εβδομάδες ότι ο Στάρμερ εξετάζει θετικά το ενδεχόμενο της επανένωσης των Γλυπτών. Εκτοτε, η πληροφορία αυτή διακινήθηκε από το σύνολο του βρετανικού Τύπου. «Δεν υπάρχει λόγος να το κρύβουμε, ούτε όμως το κάνουμε σημαία», είπε χθες το απόγευμα στα «ΝΕΑ» πηγή των Εργατικών.
«Είναι εθνική υπόθεση»
«Απαράδεκτη» χαρακτήρισε την απόφαση Σούνακ ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης, προσθέτοντας ότι «η υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι ζήτημα που υπερβαίνει το πρόσωπο του εκάστοτε έλληνα Πρωθυπουργού και τις κομματικές αντιπαραθέσεις. Είναι εθνική υπόθεση που αφορά την ιστορία ενός ολόκληρου λαού. Και ηθικό ζήτημα που αφορά την ξεδιάντροπη κλοπή πολιτισμικού πλούτου από τον φυσικό του χώρο».
