Οταν σε μια οικονομία συμβαίνει ταυτόχρονα να μειώνονται τόσο οι καταθέσεις όσο και τα δάνεια, τότε, όσο να ‘ναι, ένα καμπανάκι χτυπάει. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η μείωση των καταθέσεων κατά 2,1 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο ήταν ενδεχομένως παροδικό φαινόμενο, δεδομένου ότι επίμονα και κόντρα σε κάθε πρόβλεψη αυξάνονται την τελευταία τετραετία. Με τα δάνεια ωστόσο η κατάσταση δεν είναι ίδια. Τα νέα δάνεια που κάθε μήνα εκδίδονται είναι σε σταθερή βάση λιγότερα από αυτά που αποπληρώνονται. Και αυτό είναι πρόβλημα, για την οικονομία αλλά και για τις ίδιες τις τράπεζες. Κάτι δεν πάει καλά. Ευρωπαϊκά χρήματα υπάρχουν πολλά, αλλά χωρίς ενεργό τραπεζικό σύστημα οι στόχοι για την ανάπτυξη που έχουν τεθεί είναι δύσκολο να πιαστούν.
Προσέξτε την αντίφαση, τυχαία χτες, εκτός των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος με τα δάνεια και τις καταθέσεις Οκτωβρίου, ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα της Πανευρωπαϊκής Ασκησης Προσομοίωσης Ακραίων Συνθηκών των Ελληνικών Συστημικών Τραπεζών. Πραγματικός διθύραμβος για τις ελληνικές τράπεζες στα περίφημα τεστ αντοχής. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατατάχτηκαν στην 4η θέση μεταξύ 16 χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έναντι της 11ης και της 15ης θέσης το 2021 και το 2018 αντίστοιχα, και στην 1η θέση μεταξύ των τραπεζικών συστημάτων των χωρών του Νότου. Οι τράπεζές μας κάνουν «πρωταθλητισμό ασφάλειας» και φερεγγυότητας, αλλά από νέα δάνεια τίποτα.
Προφανώς και είναι σημαντική εξέλιξη το γεγονός ότι είναι κεφαλαιακά ασφαλείς. Ξεκάθαρα είναι ένα βήμα ανακούφισης για όλους, ειδικά έπειτα από όσα περάσαμε την προηγούμενη δεκαετία. Ως γεγονός ωστόσο επισημαίνει προς τις διοικήσεις τους κάτι σημαντικό. Οτι πρέπει να έχουν μεν το μυαλό τους στους πιστωτικούς κινδύνους, αλλά πρέπει να επικεντρωθούν στην επέκταση του χαρτοφυλακίου δανείων. Κοινώς, τους λέει δώστε περισσότερα δάνεια, ειδικά τώρα που οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες (όχι η οικονομία) έχουν σχεδόν ξεμπερδέψει από τα κόκκινα δάνεια. Σύντομα λύνεται το πρόβλημα και των μικρότερων. Επίσης χτες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε και τρίτη εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής» με στόχο τη μείωση των κόκκινων δανείων των υπόλοιπων τραπεζών. Το ελληνικό Δημόσιο επιστρατεύει άλλα 2 δισ. ευρώ κρατικών εγγυήσεων προκειμένου να λύσουν και αυτές τα προβλήματά τους. Να αυξηθούν οι κραταιοί χρηματοδότες της οικονομίας.
Μαζί και ο υπουργός Δικαιοσύνης βγάζει από τα στελέχη όλων των τραπεζών τη «ρετσινιά» του ακαταδίωκτου που είχε επιβληθεί για ένα διάστημα που καλούνταν να συμφωνήσουν σε δύσκολες αποφάσεις ρυθμίσεων. Μία ακόμα εκκρεμότητα από την εποχή των μεγάλων προβλημάτων των τραπεζών επιστρέφει στην κανονικότητα.
Με το χρηματοπιστωτικό σύστημα ασφαλές κεφαλαιακά, την οικονομία να αναπτύσσεται, πολίτες και επιχειρήσεις να βρίσκονται παρά την ακρίβεια σε θετική διάθεση για ρίσκο, είναι ανεπίτρεπτη η διαρκής συρρίκνωση του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Κάτι δεν κάνουν καλά. Ας το βρουν όμως, ώστε και αυτές να προχωρήσουν και η οικονομία να πάρει το μέγιστο από αυτές.