Είναι ο Ρίσι Σούνακ τρελός; Η «διάγνωση» – εν είδει δηκτικού αστεϊσμού – προήλθε από τα χείλη του ηγέτη του βρετανικού Εργατικού Κόμματος (και πιθανού διαδόχου του πρώτου στην Ντάουνινγκ Στριτ) σερ Κιρ Στάρμερ.
«Ο πρωθυπουργός έχει χάσει τα μάρμαρά του», απεφάνθη την Τετάρτη στη Βουλή των Κοινοτήτων ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ανασύροντας την πολυφορεμένη (αλλά γουστόζικη) φράση «lose my marbles», ήτοι «τα έχω χαμένα», «έχω τρελαθεί».
Αφορμή για το αγγλοσαξονικό λογοπαίγνιο ήταν, ασφαλώς, τα «άλλα» Μάρμαρα: εκείνα που, επί 206 χρόνια, βρίσκονται «αιχμάλωτα» τρία χιλιόμετρα πιο μακριά από το κοινοβούλιο, στο Βρετανικό Μουσείο.
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα επανήλθαν με τον πιο αναπάντεχο και επεισοδιακό τρόπο στη βρετανική (και διεθνή) επικαιρότητα την εβδομάδα αυτή, χάρη στη «φαεινή» ιδέα που είχε ο βρετανός πρωθυπουργός να ματαιώσει στο παρά πέντε τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο κατηγόρησε για «αθέτηση συμφωνίας» και «απόπειρα να κάνει σόου» επειδή έθεσε δημοσίως το θέμα της επανένωσης των αρχαιοελληνικών θησαυρών.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Η – κατά την Αθήνα – βρετανική «απρέπεια» γύρισε μπούμερανγκ στον ινδικής καταγωγής 43χρονο Σούνακ: η πλειονότητα του Τύπου της Γηραιάς Αλβιώνος τον λοιδόρησε, ενώ η πλειοψηφία των Βρετανών – σύμφωνα με δημοσκόπηση της YouGov – αποδοκίμασε το «ατόπημα» του πρωθυπουργού τους, το οποίο, όπως αποκαλύπτεται, έχει διαπράξει άλλες δύο φορές.
Η πρώτη ήταν το 2022, όταν, κατά την επίσκεψη του Μητσοτάκη στο Λονδίνο την ίδια εποχή, του «έριξε πόρτα» προφασιζόμενος ότι «το πρόγραμμά του ήταν κλεισμένο», όπως έλεγε πέρυσι στα «ΝΕΑ» πηγή της Ντάουνινγκ Στριτ. Η δεύτερη ήταν τον περασμένο Ιούλιο, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, όταν απέρριψε το τετ α τετ που του πρότεινε ο Μητσοτάκης.
Οχι, οι δύο ηγέτες δεν έχουν «προσωπικά». Απλώς, προϊόντος του χρόνου, η συντηρητική κυβέρνηση του Σούνακ, η οποία ετοιμάζεται (εκτός θεαματικού απροόπτου) για συντριβή στις εκλογές του 2024, στρίβει όλο και περισσότερο προς τα δεξιά.
Μιλώντας αποκλειστικά στα «ΝΕΑ», επτά σημαίνοντες βρετανοί βουλευτές επικρίνουν τον Σούνακ για τη συμπεριφορά του προς τον έλληνα Πρωθυπουργό και (οι περισσότεροι) ζητούν την επιστροφή των Γλυπτών στον γενέθλιο τόπο τους.
Μέρι Μπίαρντ
μέλος της διοίκησης του Βρετανικού Μουσείου
«Είμαι σαστισμένη με αυτό που έγινε, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι άνθρωποι», δήλωσε, λακωνικά, στα «ΝΕΑ» η ντέιμ Μέρι Μπίαρντ, η πιο γνωστή κλασικίστρια της Βρετανίας και μέλος του συμβουλίου επιτρόπων του Βρετανικού Μουσείου (δηλαδή του οργάνου που το διοικεί). Σύμφωνα με πληροφορίες, η ιστορικός του Κέιμπριτζ εμφανίζεται θετική στην εξεύρεση μιας «αμοιβαία επωφελούς λύσης» που θα οδηγεί στην έκθεση των Γλυπτών (ή ορισμένων εξ αυτών…) στο Μουσείο Ακρόπολης.
Αλίσια Κερνς
πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Κοινοτήτων (Συντηρητικοί)
«Δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί ο πρωθυπουργός μας έλαβε την απόφαση να μη συναντήσει τον έλληνα ομόλογό του», τόνισε η Αλίσια Κερνς, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Κοινοτήτων και βουλευτής των Τόρις. «Μου είναι πραγματικά δύσκολο να πιστέψω ότι αυτό έγινε εξαιτίας των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Δεν μπορώ να δεχθώ ότι αυτός είναι λόγος να ακυρωθεί μια συνάντηση με τον ηγέτη μιας χώρας – συμμάχου μας στο ΝΑΤΟ, με την οποία έχουμε μια σημαντική σχέση», πρόσθεσε η Κερνς, η οποία θεωρείται «ανερχόμενο αστέρι» της βρετανικής πολιτικής σκηνής.
Λόρδος Ντέιβιντ Φροστ
πρώην υπουργός Brexit (Συντηρητικοί)
«Νομίζω ότι η Βρετανία δεν χειρίστηκε σωστά το ζήτημα. Θα πρέπει πάντοτε να είμαστε έτοιμοι να συναντηθούμε για να συζητήσουμε τις διαφορές μας, οι οποίες, άλλωστε, είναι πολύ γνωστές στο συγκεκριμένο θέμα», υποστήριξε ο λόρδος Ντέιβιντ Φροστ, υπουργός Brexit στην κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον. «Είμαι βέβαιος ότι θα ξεπεράσουμε αυτή τη διαφωνία αρκετά σύντομα και ότι οι ελληνοβρετανικές σχέσεις δεν θα επηρεαστούν», συμπλήρωσε ο επονομαζόμενος «αρχιτέκτονας» της συμφωνίας για την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ.
«Εξακολουθώ να πιστεύω ότι πρέπει να εργαστούμε για να επιτύχουμε μια ειδική συμφωνία, η οποία θα αντανακλά τη μοναδικότητα της κατάστασης και δεν θα δημιουργεί κανένα προηγούμενο, βάσει της οποίας θα καταστεί εφικτή η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα», κατέληξε.
Μπεν Μπράντσο
πρώην υπουργός Πολιτισμού (Εργατικοί)
«Ο Σούνακ προέβη σε μια παιδιάστικη και αχρείαστη προσβολή προς έναν από τους παλαιότερους συμμάχους μας. Ο έλληνας Πρωθυπουργός απλώς επανέλαβε τη διαχρονική πολιτική της χώρας του για τα Γλυπτά», δήλωσε ο Μπεν Μπράντσο, υπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση του Γκόρντον Μπράουν.
Παρ’ όλα αυτά, εκτίμησε, «δεν νομίζω ότι η συμπεριφορά του Σούνακ θέτει σε κίνδυνο τις συνομιλίες μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της Ελλάδας για μια συμφωνία με στόχο την επανένωση των Μαρμάρων».
Ως εκ τούτου, συνέχισε ο βουλευτής των Εργατικών και μέλος του οργανισμού Parthenon Project, «δεν θεωρώ ότι το επεισόδιο αυτό θα βλάψει τις διμερείς σχέσεις για πολύ, καθώς ελπίζω ότι σύντομα θα έχουμε μια κυβέρνηση των Εργατικών.
Ο κ. Μητσοτάκης είχε μια πολύ θερμή και εποικοδομητική συνάντηση με τον κ. Στάρμερ». Ωστόσο, κατέληξε, «η συμπεριφορά του Σούνακ έβλαψε περαιτέρω τη διεθνή φήμη της Βρετανίας, σε μια εποχή – μετά το Brexit – που πρέπει να χτίζουμε γέφυρες».
Λόρδος Εντ Βέιζι
πρώην υφυπουργός Πολιτισμού (Συντηρητικοί)
«Η αδυναμία του βρετανού πρωθυπουργού να συζητήσει αυτό το θέμα με τον κ. Μητσοτάκη και την ελληνική κυβέρνηση, που αποτελεί παραδοσιακό σύμμαχο της Βρετανίας, είναι λυπηρή.
Η κυβέρνηση της Βρετανίας καλά θα κάνει να μη σταθεί εμπόδιο σε μια συμφωνία που θα ωφελήσει τη χώρα», επεσήμανε ο Εντ Βέιζι, υφυπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον.
«Ελπίζουμε ότι οι διαπραγματεύσεις με το Βρετανικό Μουσείο θα προχωρήσουν», πρόσθεσε το στέλεχος των Συντηρητικών και πρόεδρος του Parthenon Project. «Θα συνεχίσουμε να προωθούμε τη θέση μας ότι “συμφωνούμε να διαφωνούμε” στο ζήτημα της ιδιοκτησίας και να επιδιώκουμε μια λύση “win – win” που θα περιλαμβάνει την επανένωση των Γλυπτών στην Αθήνα».
Λόρδος Αλφ Νταμπς
πρώην υφυπουργός Βόρειας Ιρλανδίας (Εργατικοί)
«Η απόφαση του Σούνακ να ματαιώσει τη συνάντηση με τον έλληνα Πρωθυπουργό ήταν σοκαριστική και αγενής. Είναι ντροπιαστικό για τη Βρετανία να συμπεριφέρεται σαν μικρό παιδί», τόνισε ο λόρδος Αλφ Νταμπς, ο οποίος κάθεται στα έδρανα των Εργατικών.
«Ελπίζω να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε τις σχέσεις μας με την Ελλάδα. Αλλά ίσως χρειαστούμε μια κυβέρνηση των Εργατικών για να το πετύχουμε», πρόσθεσε ο 91χρονος λόρδος, ο οποίος έχει χρηματίσει υφυπουργός στην κυβέρνηση του Τόνι Μπλερ. Και κατέληξε: «Τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα, ακόμη και με μακροχρόνιο δανεισμό, αν χρειαστεί».
Βαρόνη Σάμι Τσακραμπάρτι
μέλος της Βουλής των Λόρδων (Εργατικοί)
«Η παιδαριώδης αψιθυμία της ακύρωσης της συνάντησης με τον έλληνα Πρωθυπουργό είναι ανάξια οποιουδήποτε επίδοξου πολιτικού ηγέτη. Αν σε αυτό προσθέσετε την πρόσφατη αλλοπρόσαλλη συνέντευξη του Σούνακ με τον Ιλον Μασκ, τότε ο τρόπος που ηγείται ο πρωθυπουργός μας μοιάζει ακόμη πιο ασταθής», ανέφερε η βαρόνη Σάμι Τσακραμπάρτι, γνωστό στέλεχος των Εργατικών.
«Τη μια στιγμή φιλοξενεί διεθνείς συνόδους για την τεχνητή νοημοσύνη και την άλλη περιφρονεί τα “ξένα” δικαστήρια για να συνεχίσει την πολιτική του για τους πρόσφυγες. Η Βρετανία χρειάζεται φίλους, όχι εχθρούς. Χρειαζόμαστε πολιτιστικές ανταλλαγές, όχι πολιτιστικούς πολέμους», πρόσθεσε. Και κατέληξε: «Μια κυβέρνηση των Εργατικών θα πρέπει να επιδιώξει την επανένωση των Γλυπτών στο υπέροχο αθηναϊκό τους σπίτι».
Λόρδος Ντέιλ Κάμπελ – Σέιβουρς
μέλος της Βουλής των Λόρδων (Εργατικοί)
«Γιατί να μην μπορούμε απλά να κατασκευάσουμε εκμαγεία, να δημιουργήσουμε αντίγραφα των Γλυπτών του Παρθενώνα και να επιστρέψουμε τα πρωτότυπα στην Ελλάδα, εκεί όπου ανήκουν; Αν η αντιγραφή τους γίνει με ιδιαίτερη φροντίδα, οι επισκέπτες του Βρετανικού Μουσείου ούτε που θα καταλάβουν τη διαφορά», επεσήμανε ο λόρδος Ντέιλ Κάμπελ – Σέιβουρς, στέλεχος του Εργατικού Κόμματος.