Μιλούσαμε πριν από λίγες μέρες με έναν σπουδαίο ηθοποιό μας που, τον τελευταίο καιρό, δεν εμφανίζεται πια στο θέατρο. Αναφερόμασταν σε έναν καταξιωμένο σκηνοθέτη που διαλέγει πρωταγωνιστές σε κλασικά έργα ανάλογα με τον ρόλο που παίζουν στην τηλεόραση. Θέλει έναν «κακό» του διεθνούς κλασικού ρεπερτορίου; Θα επιλέξει έναν ηθοποιό που παίζει τον κακό και σε κάποιο σίριαλ. Θέλει, τυχαίο παράδειγμα, ένα πρίγκιπα Μίσκιν; Θα ψάξει ανάμεσα σε αυτούς που, εκείνη τη σεζόν, υποδύονται στην τηλεόραση έναν καλό χαρακτήρα. Βέβαια, μέχρι να κλείσουν τη συμφωνία, να σχεδιαστεί η παραγωγή, να γίνουν οι πρόβες και να ανεβεί η παράσταση, έχει αλλάξει η σεζόν και τα σίριαλ και ο περσινός «κακός» μπορεί τώρα να ερμηνεύει τον καλό. Ή το ανάποδο. Και ενώ γελούσαμε, ο φίλος ηθοποιός σοβάρεψε απότομα και μας είπε: «Καταλαβαίνετε τώρα γιατί δεν θέλω πια να παίζω στο θέατρο;».
Δεν ξέρω αν υπάρχουν πολιτικοί που θα ήθελαν να πουν κάτι ανάλογο για τον δικό τους χώρο. Ελπίζω να υπάρχουν σε μία εποχή και σε μία συνθήκη που αυτή καθαυτή η πολιτική και οι ιδέες της έχουν, σε ένα μεγάλο μέρος, αντικατασταθεί από την επικοινωνία της. Δηλαδή, όλο και μικρότερη σημασία έχει το τι πρεσβεύεις, όλο και μεγαλύτερη το πώς το επικοινωνείς. Και για να το πάω ακόμη παραπέρα, μπορεί και να πρεσβεύεις το απόλυτο τίποτα φτάνει να το επικοινωνείς ως το άπαν. Από την άλλη, όλα δείχνουν ότι αυτά φέρνουν πλέον τα ψηφαλάκια. Στις εκλογές του περασμένου Μαΐου και Ιουνίου, φαίνεται ότι ο «Φαίδων» του Κυριάκου Μητσοτάκη ισοσκέλισε την τραγωδία των Τεμπών. Και στις εσωκομματικές του ΣΥΡΙΖΑ, σε ένα, υποτίθεται, αριστερό κόμμα, οι κάλπες ανέδειξαν «slimfit πουκάμισα και μοκασίνι χωρίς κάλτσα». Αυτά πριμοδότησαν, ως κομματική ανανέωση, οι ψηφοφόροι.
Ας δούμε όμως τι έγινε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Εν αρχή ην η Φάρλι. Το σκυλάκι του Στέφανου Κασσελάκη. Που είχε γενέθλια, έκλεισε τα τέσσερα, ζωή να ‘χει, και ο «μπαμπάς» της τα γιόρτασε με ειδικό dog cake με κεράκια και virtual κοτιγιόν. Το οποίον στιγμιότυπο βεβαίως και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δημοσιοποίησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ουδεμία έκπληξη. Το βράδυ των εκλογών στον ΣΥΡΙΖΑ είχε ευχαριστήσει τον μπαμπά του, τη μαμά του, τον σύντροφό του και τη Φάρλι. Ε, τι; Θα αποσιωπούσε τα γενέθλιά της; Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Από την άλλη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για να προωθήσει το youth pass, ανέβασε βίντεο στο Tik Tok, με νεανικό καπελάκι (βλέπω συχνά παππούδες να φοράνε κάτι παρόμοια, «δανεισμένα» από τα εγγόνια τους) και στη συνέχεια ανέβηκε σε σκέιτ μπορντ μπροστά από την πόρτα του γραφείου του στου Μαξίμου.
Ολα αυτά μου θυμίζουν εκείνο το «φώτα, κάμερες, πάμε» που έλεγαν – ή νομίζαμε ότι έλεγαν – παλιά οι σκηνοθέτες. Δεν ξέρω μήπως σε λίγο, πριν από κάποιο βίντεο πολιτικού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα βγαίνουν και μπαλέτα, εκείνα τα ωραία τα δαλιανιδικά.
Η εποχή των τεράτων
Η συνέχεια όμως είναι ακόμη «καλύτερη». Ο Στέφανος Κασσελάκης (πάντα με slim fit πανωκόρμι για να «γράφουν» ο μείζων και ο ελάσσων θωρακικός μυς διότι αν δεν τα βάλει αυτός τα τσίτα κυρία μου, ποιος θα τα βάλει;) κατηγορεί τον πρωθυπουργό για «ελαφρότητα» στην επικοινωνία των θέσεών του. Και λέει ότι μοιάζει με «τον θείο που θέλει να καθίσει με τη νεολαία». Να πω καταρχάς ότι αυτός που αποκαλεί τους νέους «νεολαία» είναι πολύ, πάρα πολύ μακριά από τη νέα γενιά. Και επίσης, εγώ που είμαι «θεία» κάθομαι πολύ συχνά με τη «νεολαία» και έχω την αίσθηση ότι η «νεολαία» περνάει πολύ καλά μαζί μου.
Το θέμα όμως είναι άλλο. Σίγουρα έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή πολιτικής επικοινωνίας. Οτιδήποτε ξέραμε έως τώρα είναι παλιό και αναποτελεσματικό. Μόνο που το νέο δεν έχει ακόμη ορίσει τις αρχές και τις νόρμες του, δεν έχει αναπτύξει τη δεοντολογία του. Είμαστε, δηλαδή, ακριβώς στην εποχή των τεράτων όπως την έχει περιγράψει ο Αντόνιο Γκράμσι.
