Σάλο προκάλεσε η αποκάλυψη της «Guardian» και του Centre for Climate Reporting ότι ο πρόεδρος της COP28 Σουλτάν αλ Τζαμπέρ υποστήριξε ότι δεν υπάρχει «καμία επιστήμη» που να λέει ότι απαιτείται σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων προκειμένου να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5° C. Ο Αλ Τζαμπέρ δήλωσε επίσης ότι η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων δεν θα επέτρεπε τη βιώσιμη ανάπτυξη «εκτός αν θέλετε να γυρίσετε τον κόσμο πίσω στις σπηλιές».
Για «απίστευτα ανησυχητικά» σχόλια, που «αγγίζουν τα όρια της άρνησης της κλιματικής αλλαγής», έκαναν λόγο πολλοί επιστήμονες, σημειώνοντας πως έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τη θέση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Η επιστήμη είναι σαφής: το όριο του 1,5° C είναι εφικτό μόνο αν τελικά σταματήσουμε να καίμε όλα τα ορυκτά καύσιμα. Οχι να μειώσουμε, όχι να ελαττώσουμε. Σταδιακή κατάργηση, με σαφές χρονοδιάγραμμα», είπε την Παρασκευή ο Γκουτέρες στην COP28. Την «άμεση παραίτηση» του Αλ Τζαμπέρ αξίωσε μέσω του X ο αμερικανός κλιματολόγος Μάικλ Μαν. «Οταν βάζεις τον Κόμη Δράκουλα υπεύθυνο της Τράπεζας Αίματος», σχολίασε από την πλευρά του με νόημα ο Τομάσο Βαλέτι, καθηγητής Οικονομικών στο Imperial College του Λονδίνου.
Η διαδικτυακή εκδήλωση
Ο Αλ Τζαμπέρ έκανε τα σχόλια αυτά απαντώντας σε ερωτήσεις της Μέρι Ρόμπινσον, προέδρου της ομάδας των Πρεσβυτέρων [Elders] και πρώην ειδικής απεσταλμένης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, στη διάρκεια ζωντανής διαδικτυακής εκδήλωσης στις 21 Νοεμβρίου. Εκτός από πρόεδρος της COP28 στο Ντουμπάι, ο Αλ Τζαμπέρ είναι επίσης διευθύνων σύμβουλος της κρατικής εταιρείας πετρελαίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Adnoc, γεγονός που πολλοί παρατηρητές θεωρούν σοβαρή σύγκρουση συμφερόντων.
Περισσότερες από 100 χώρες υποστηρίζουν ήδη τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και το κατά πόσο η τελική συμφωνία της COP28 θα την αξιώσει ή θα χρησιμοποιήσει μια πιο αδύναμη διατύπωση, όπως «σταδιακή μείωση», είναι ένα από τα πιο «καυτά» ζητήματα της διάσκεψης και μπορεί να αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της. Απαιτούνται βαθιές και ταχείες περικοπές προκειμένου να μηδενιστούν οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων και να περιοριστούν οι ταχέως επιδεινούμενες κλιματικές επιπτώσεις.
Η κόντρα
Ο Αλ Τζαμπέρ μίλησε με τη Ρόμπινσον σε μια εκδήλωση με τίτλο «She Changes Climate». «Αντιμετωπίζουμε μια απόλυτη κρίση που πλήττει τις γυναίκες και τα παιδιά περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον… και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη δεσμευτεί για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Αυτή είναι η μόνη απόφαση που μπορεί να λάβει η COP28 και από πολλές απόψεις, επειδή είστε επικεφαλής της Adnoc, θα μπορούσατε στην πραγματικότητα να την πάρετε με μεγαλύτερη αξιοπιστία», είπε η Ρόμπινσον.
«Δέχθηκα να έρθω σε αυτή τη συνάντηση ώστε να κάνουμε μια νηφάλια και ώριμη συζήτηση. Σε καμία περίπτωση δεν συνυπογράφω οποιαδήποτε συζήτηση κινδυνολογεί. Δεν υπάρχει καμία επιστήμη εκεί έξω, κανένα σενάριο εκεί έξω, που να λέει ότι η σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων είναι αυτή που θα επιτύχει τον 1,5° C», απάντησε ο Αλ Τζαμπέρ. Η Ρόμπινσον τον προκάλεσε περαιτέρω, λέγοντας: «Διάβασα ότι η εταιρεία σας επενδύει σε πολύ περισσότερα ορυκτά καύσιμα στο μέλλον». Ο Αλ Τζαμπέρ απάντησε: «Διαβάζετε τα δικά σας μέσα ενημέρωσης, τα οποία είναι προκατειλημμένα και λανθασμένα». Για να προσθέσει στη συνέχεια: «Σας παρακαλώ, βοηθήστε με, δείξτε μου τον οδικό χάρτη για μια σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων που θα επιτρέψει τη βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, εκτός αν θέλετε να γυρίσετε τον κόσμο πίσω στις σπηλιές. […] Δείξτε μου τις λύσεις. Σταματήστε να δείχνετε με το δάχτυλο. Σταματήστε το».
Απίστευτα ανησυχητικός διάλογος
Για έναν «απίστευτο, αποκαλυπτικό και ανησυχητικό» διάλογο έκανε λόγο ο Μπιλ Χέαρ, ο διευθύνων σύμβουλος της Climate Analytics. «Το “να γυρίσουμε πίσω στις σπηλιές” είναι το παλαιότερο από τα τροπάρια της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων: αγγίζει τα όρια της άρνησης της κλιματικής αλλαγής. Ο Αλ Τζαμπέρ ζητά έναν οδικό χάρτη – όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τον βρει στο τελευταίο σενάριο μηδενικών εκπομπών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, που λέει ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία νέα ανάπτυξη ορυκτών καυσίμων», πρόσθεσε. «Η επιστήμη της κλιματικής αλλαγής είναι σαφής εδώ και δεκαετίες: πρέπει να σταματήσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα», επεσήμανε από την πλευρά της η δρ Φρεντερίκε Οτο από το Imperial College του Λονδίνου. «Μία αποτυχία σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων στην COP28 θα θέσει πολύ περισσότερα εκατομμύρια ευάλωτους ανθρώπους στη γραμμή πυρός της κλιματικής αλλαγής. Θα ήταν ένα φριχτό κληροδότημα για την COP28».
Η Οτο απέρριψε επίσης τον ισχυρισμό ότι τα ορυκτά καύσιμα είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη στις φτωχότερες χώρες, σημειώνοντας ότι η τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή «δείχνει ότι οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ δεν είναι εφικτοί μέσω της συνέχισης των σημερινών οικονομιών με υψηλές εκπομπές ορυκτών καυσίμων. Η μετάβαση σε έναν κόσμο χωρίς ορυκτά συνοδεύεται από τεράστια συνοφέλη».
