Το Σέλαφιλντ, το πιο επικίνδυνο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης, έχει μια επιδεινούμενη διαρροή από ένα τεράστιο σιλό ραδιενεργών αποβλήτων, που θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο για το κοινό, αποκαλύπτει ο Guardian, επιμένοντας στις αποκαλύψεις του για το θέμα, παρά τη διάψευση του βρετανικής κυβέρνησης.

Οι ανησυχίες για την ασφάλεια στο «ετοιμόρροπο κτίριο, καθώς και οι ρωγμές σε μια δεξαμενή τοξικής λάσπης, γνωστή ως Β30, έχουν προκαλέσει διπλωματικές εντάσεις με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και η Ιρλανδία, οι οποίες φοβούνται ότι το Σέλαφιλντ δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα», σημειώνει η βρετανική εφημερίδα.

Η διαρροή ραδιενεργού υγρού από έναν από τους «υψηλότερους πυρηνικούς κινδύνους στο Ηνωμένο Βασίλειο» – ένα ετοιμόρροπο κτίριο στο τεράστιο εργοτάξιο της Κάμπρια, γνωστό ως «Magnox swarf storage Silo (MSSS)» – είναι πιθανό να συνεχιστεί μέχρι το 2050. Αυτό θα μπορούσε να έχει «δυνητικά σημαντικές συνέπειες», εάν επιταχυνθεί, με κίνδυνο να μολυνθούν τα υπόγεια ύδατα, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο.

Ρωγμές γύρω από λίμνη πυρηνικής λάσπης

Ρωγμές έχουν επίσης δημιουργηθεί στο σκυρόδεμα και την άσφαλτο, που καλύπτουν την τεράστια λίμνη η οποία περιέχει πυρηνική λάσπη δεκαετιών, μέρος ενός καταλόγου προβλημάτων ασφαλείας στην περιοχή.

Οι ανησυχίες αυτές αναδείχθηκαν στο πλαίσιο μιας ετήσιας έρευνας του Guardian, σχετικά με προβλήματα που εκτείνονται από την παραβίαση του κυβερνοχώρου, τη ραδιενεργό μόλυνση και την τοξική εργασιακή κουλτούρα στην τεράστια πυρηνική χωματερή.

Το Σέλαφιλντ, ένας χώρος 6 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην ακτή της Κάμπρια, όπου απασχολούνται 11.000 άτομα, αποθηκεύει και επεξεργάζεται πυρηνικά απόβλητα από οπλικά προγράμματα και παραγωγή πυρηνικής ενέργειας και είναι η μεγαλύτερη τέτοια εγκατάσταση στην Ευρώπη.

Ένα έγγραφο, που στάλθηκε στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του εργοστασίου το Νοέμβριο του 2022 και το οποίο είδε ο Guardian, εξέφρασε εκτεταμένες ανησυχίες για την υποβάθμιση της ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή, προειδοποιώντας για τον «σωρευτικό κίνδυνο» από παραλείψεις που κυμαίνονται από την πυρηνική ασφάλεια έως τον αμίαντο και τα πρότυπα πυρασφάλειας.

«Οι κίνδυνοι μπήκαν κάτω από το χαλί»

Ένας επιστήμονας που συμμετέχει σε επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία συμβουλεύει τη βρετανική κυβέρνηση σχετικά με τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στην υγεία, δήλωσε στον Guardian ότι οι κίνδυνοι που εγκυμονούν η διαρροή και άλλες διαρροές χημικών ουσιών στο Σέλαφιλντ έχουν «θαφτεί κάτω από το χαλί».

Είναι τέτοια η ανησυχία για τα πρότυπα ασφαλείας του, που αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει για την κακή υποδομή του, σε διπλωματικά τηλεγραφήματα που είδε ο Guardian. Μεταξύ των ανησυχιών τους είναι οι διαρροές από ρωγμές στο σκυρόδεμα στις τοξικές λίμνες και η έλλειψη διαφάνειας από τις βρετανικές αρχές σχετικά με τα ζητήματα του εργοστασίου. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν μια σχέση δεκαετιών στον τομέα της πυρηνικής τεχνολογίας.

Οι ανησυχίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του Σέλαφιλντ έχουν επίσης οδηγήσει σε εντάσεις με την ιρλανδική και τη νορβηγική κυβέρνηση.

Οι Νορβηγοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι ένα ατύχημα στο χώρο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα νέφος ραδιενεργών σωματιδίων, που θα μεταφερόταν από τους νοτιοδυτικούς ανέμους στη Βόρεια Θάλασσα, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την παραγωγή τροφίμων και την άγρια ζωή της Νορβηγίας.

«Λειτουργεί επικίνδυνα και χωρίς διαφάνεια»

Ανώτερος Νορβηγός διπλωμάτης δήλωσε στον Guardian ότι πιστεύει πως το Όσλο θα πρέπει να προσφερθεί να βοηθήσει στη χρηματοδότηση του εργοταξίου, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια, αντί να «λειτουργεί κάτι τόσο επικίνδυνο, με τόσο μικρό προϋπολογισμό και χωρίς διαφάνεια».

Οι επιστήμονες προσπαθούν να εκτιμήσουν τον κίνδυνο για το κοινό από τη διαρροή, μέσω «συνεχιζόμενων εκτιμήσεων της ραδιολογικής δόσης», χρησιμοποιώντας στατιστικά μοντέλα.

Μια έκθεση του Ιουνίου από το Γραφείο για την Πυρηνική Ρύθμιση (ONR) ανέφερε ότι ενώ ο σημερινός κίνδυνος από τη διαρροή από το Σέλαφιλντ θεωρείται «όσο το δυνατόν χαμηλότερος», οι επιστήμονες ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι η πλήρης κλίμακα της διαρροής και ο ρυθμός με τον οποίο μπορεί να μολύνει τα υπόγεια ύδατα δεν είναι σαφείς.

Το 2019, η διοίκηση του εργοστασίου ανέφερε διαρροή από τη μονάδα αποθήκευσης στην ONR. Η διαρροή επιδεινώθηκε σημαντικά τα επόμενα δύο χρόνια και ένα έγγραφο, που δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως, αποκαλύπτει ότι 2,3-2,5 κυβικά μέτρα ραδιενεργού υγρού διαρρέουν από την εγκατάσταση κάθε μέρα.

Οι επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε ακτινοβολία ποικίλλουν ανάλογα με τη δόση, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία και εμετό, καθώς και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καταρράκτη, καρκίνο σε όσους αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας.

Όσο για τις υψηλές δόσεις, μπορεί να είναι θανατηφόρες…