Εντονη προειδοποίηση για την πιθανότητα να οδεύσουν οι ΗΠΑ προς μια δικτατορία, απευθύνουν ο Ρόμπερτ Κέιγκαν, μία από τις πιο γνωστές νεοσυντηρητικές φωνές στην Αμερική και senior fellow στο ινστιτούτο Brookings, και η Λιζ Τσέινι, πρώην βουλευτής των Ρεπουμπλικανών και κόρη του πρώην αντιπροέδρου της χώρας.
Σε άρθρο του στην «Washington Post» ο Κέιγκαν κάνει λόγο για μια σκοτεινή πραγματικότητα και έναν ξεκάθαρο δρόμο προς μια δικτατορία του Τραμπ, καθώς σε 13 εβδομάδες ο πρώην πρόεδρος θα έχει κλειδώσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών και προηγείται του Μπάιντεν σε όλες τις δημοσκοπήσεις.
Χρειάζεται ένα θαύμα
«Εδώ και πολλούς μήνες ζούμε σε έναν κόσμο αυταπάτης, γεμάτο φανταστικές δυνατότητες ότι ο Τραμπ μπορεί να χάσει», σημειώνει ο Κέιγκαν. «Αν δεν γίνει κάποιο θαύμα, ο Τραμπ σε λίγο θα είναι σίγουρα ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία και το κόμμα θα συνταχθεί πίσω του. Τότε δεν θα είναι μόνο κυρίαρχος στο κόμμα του αλλά στο επίκεντρο της προσοχής όλων. Ηδη τα σημαντικότερα μέσα ενημέρωσης ενώνουν τις δυνάμεις τους με τους δικηγόρους του Τραμπ για να εξασφαλίσουν τηλεοπτική κάλυψη της ομοσπονδιακής ποινικής δίκης του στην Ουάσιγκτον, την οποία θα χρησιμοποιήσει για να ενισχύσει την υποψηφιότητά του.
Ο Μπάιντεν δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η εκλογή του αντιπάλου του θα αποτελέσει άλμα στο άγνωστο. Ελάχιστοι Ρεπουμπλικανοί θεωρούν ότι η προεδρία Τραμπ ήταν αποτυχημένη. Γιατί οι Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι να έχουν πρόβλημα με τον Τραμπ, αν δεν έχουν αυτοί που τον υπηρέτησαν;», αναρωτιέται. Και συνεχίζει: «Ο Τραμπ διαθέτει ένα ακόμα πλεονέκτημα. Η κυρίαρχη διάθεση των πολιτών, λιγότερο από έναν χρόνο πριν από τις εκλογές, είναι η αποστροφή προς το δικομματικό πολιτικό σύστημα εν γένει. Ο Τραμπ προσφέρει μια απλή λύση: τον εαυτό του. Σε αυτές τις εκλογές είναι ο μόνος υποψήφιος που υποστηρίζει ότι θα χρησιμοποιήσει την άνευ προηγουμένου εξουσία του προέδρου “για να γίνουν πράγματα” και ας πάνε στο διάολο οι κανόνες. Ολοένα μεγαλύτερος αριθμός Αμερικανών και από τις δύο πλευρές ισχυρίζεται ότι αυτό θέλει. Ο Τραμπ πηγαίνει ενάντια στο σύστημα. Ο Μπάιντεν είναι η ζωντανή ενσάρκωση του συστήματος. Το πλεονέκτημα το έχει ο Τραμπ».
Το τέλος της δημοκρατίας
Και η πρώην βουλευτής των Ρεπουμπλικανών Λιζ Τσέινι προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ «υπνοβατούν προς τη δικτατορία», λέγοντας ότι εάν ο Τραμπ επανεκλεγεί, θα μπορούσε να σημαίνει το τέλος της δημοκρατίας. «Ενα από τα πράγματα που βλέπουμε σήμερα είναι ένα είδος υπνοβασίας στη δικτατορία στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε η Τσέινι στο CBS News. Η πρώην βουλευτής μόλις κυκλοφόρησε βιβλίο στο οποίο επικρίνει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και εξετάζει την επίθεση των οπαδών του Τραμπ στις 6 Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο. «Οι άνθρωποι που λένε “καλά, αν εκλεγεί, δεν είναι τόσο επικίνδυνο γιατί έχουμε όλους αυτούς τους ελέγχους και τις δικλίδες” δεν καταλαβαίνουν πλήρως τον βαθμό στον οποίο οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο σήμερα έχουν συνεπιλεγεί», προσθέτει η βουλευτής που επιτέθηκε στο κόμμα της επειδή υποστηρίζει τον Τραμπ.
«Μπορεί ο Τραμπ να κερδίσει τις εκλογές;», ρωτά ο Κέιγκαν. «Η απάντηση, εκτός κι αν συμβεί κάτι ριζικό και απρόβλεπτο, είναι “φυσικά και μπορεί”. Αν δεν ήταν έτσι, το Δημοκρατικό Κόμμα δεν θα βρισκόταν σε πανικό. Εάν ο Τραμπ όντως κερδίσει τις εκλογές, θα γίνει αμέσως το πιο ισχυρό άτομο που κατείχε ποτέ αυτό το αξίωμα. Θα μετατρέψει την προεδρία του σε δικτατορία; Πολύ πιθανόν. Επειτα από μια εκλογική νίκη θα μπορεί να εξαπολύσει την οργή του για να εκδικηθεί τους αντιπάλους του, τους “κομμουνιστές, μαρξιστές, φασίστες και ακροαριστερούς κακοποιούς που θέλουν να καταστρέψουν το Αμερικανικό Ονειρο”. Εχει ήδη κατονομάσει πολλούς που βρίσκονται στον κατάλογό του. Η κυβέρνησή του θα είναι γεμάτη με ανθρώπους που θα θέλουν να πάρουν εκδίκηση και – όπως οι γκαουλάιτερ του Χίτλερ – δεν θα χρειάζονται οδηγίες για να απολύσουν, να καταστρέψουν καριέρες ή ακόμα και να βάλουν στη φυλακή τους “εχθρούς”, πραγματικούς ή φανταστικούς, με έναν καινούργιο μακαρθισμό.
Η διάσπαση της αντιπολίτευσης
Ποιος θα τον εμποδίσει; Το Κογκρέσο ή τα μέσα ενημέρωσης που ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει ως “εχθρούς του κράτους” και θα ζουν με τον φόβο ότι θα τους κάνει τον βίο αβίωτο; Ο αμερικανικός λαός; Μην το ελπίζετε. Η δικτατορία του Τραμπ δεν θα είναι μια τυραννία, όπου σχεδόν όλοι αισθάνονται την καταπίεση. Θα υπάρχει ένα κίνημα αντιπολίτευσης γύρω από το Δημοκρατικό Κόμμα, αλλά δεν θα μπορεί να εμποδίσει τις διώξεις των αντιφρονούντων και είναι απίθανο να γίνει πιο ενωμένο και αποτελεσματικό απ’ ό,τι είναι τώρα. Οταν γεννιέται μια δικτατορία, η αντιπολίτευση είναι διασπασμένη και αδύναμη. Ακόμα και αν οι Αμερικανοί βγουν στους δρόμους και διαδηλώνουν εναντίον του νέου καθεστώτος Τραμπ, τίποτα δεν θα τον εμποδίσει να επικαλεστεί έκτακτους νόμους που θα απαγορεύουν τις διαδηλώσεις ως ανταρσία.
Κάποια αντίσταση μπορεί να προβάλουν οι Δημοκρατικοί κυβερνήτες πολιτειών, αρνούμενοι να αναγνωρίσουν την εξουσία μιας τυραννικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Ακόμα και αυτοί όμως θα βρεθούν κάτω από πολιτική πίεση μέσα στην ίδια την πολιτεία τους και μάλλον δεν θα θέλουν να δοκιμάσουν τα όρια της εξουσίας τους βγάζοντας στους δρόμους την αστυνομία. Αν η εκστρατεία διώξεων του Τραμπ είναι αποτελεσματική και η αντιπολίτευση αποδειχθεί ανίκανη να την αντιμετωπίσει, θα έχει αρχίσει αμετάκλητα ο κατήφορος προς τη δικτατορία.
Τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο
Αυτή είναι η τροχιά στην οποία βρισκόμαστε. Είναι αναπόφευκτος ο κατήφορος στη δικτατορία; Οχι. Τίποτα στην Ιστορία δεν είναι αναπόφευκτο. Τα απρόβλεπτα γεγονότα αλλάζουν τροχιές. Ισως ο Τραμπ να μην κερδίσει. Και ίσως ακόμα κι αν κερδίσει, να μην κάνει τίποτα από αυτά που λέει ότι πρόκειται να κάνει. Το σίγουρο, ωστόσο, είναι ότι οι πιθανότητες να βυθιστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε δικτατορία έχουν αυξηθεί σημαντικά, επειδή πολλά από τα εμπόδια για μια δικτατορία έχουν καταρρεύσει και έχουν απομείνει ελάχιστα.
Αν πριν από οκτώ χρόνια φαινόταν κυριολεκτικά αδιανόητο ότι ένας άνθρωπος όπως ο Τραμπ μπορούσε να εκλεγεί, αυτό το εμπόδιο ξεπεράστηκε το 2016. Αν τότε φαινόταν αδιανόητο ότι ένας αμερικανός πρόεδρος θα προσπαθούσε να παραμείνει στην εξουσία αφού χάσει τις εκλογές, αυτό το εμπόδιο ξεπεράστηκε το 2020. Και αν κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ο Τραμπ, έχοντας προσπαθήσει και αποτύχει να ακυρώσει τις εκλογές, θα εμφανιζόταν ξανά ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και ο υποψήφιός του ξανά το 2024, είμαστε πολύ κοντά να ξεπεραστεί και αυτό το εμπόδιο. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, από το να είμαστε σχετικά ασφαλείς στη δημοκρατία μας, φτάσαμε λίγα βήματα και λίγους μήνες μακριά από το ενδεχόμενο της δικτατορίας.
Η συλλογική δειλία
Θα κάνουμε κάτι για αυτό; Σε κάθε σημείο της διαδρομής, οι πολιτικοί μας ηγέτες και εμείς ως ψηφοφόροι χάσαμε τις ευκαιρίες να σταματήσουμε τον Τραμπ, πιστεύοντας ότι τελικά θα συναντούσε κάποιο εμπόδιο που δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει. Εχει επίσης λειτουργήσει μια παραλυτική ψυχολογία κατευνασμού. Σε κάθε στάδιο, αυξανόταν όλο και περισσότερο το τίμημα για την αναχαίτιση του Τραμπ. Μετά την εκλογή του, η αντίσταση από Ρεπουμπλικανούς σήμαινε το τέλος της πολιτικής τους καριέρας. Οταν κλήθηκαν να ψηφίσουν για την παραπομπή του σε δίκη, φοβήθηκαν τη βία από τους οπαδούς του, για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
Ο φόβος δεν είναι μικρότερος τώρα, αλλά θα γίνει ακόμα μεγαλύτερος όταν ο Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία και το τίμημα της αντίστασης θα είναι διώξεις ή απώλεια της περιουσίας ή ακόμα και της ελευθερίας. Σήμερα βρισκόμαστε πιο κοντά από κάθε άλλη φορά σε αυτό το σημείο. Διολισθαίνουμε προς τη δικτατορία, ελπίζοντας ότι με κάποιο τρόπο θα αποφύγουμε τις συνέπειες της συλλογικής μας δειλίας, της εθελοτυφλίας και κυρίως της έλλειψης πραγματικής προσήλωσης στη φιλελεύθερη δημοκρατία».