Με το νομοσχέδιο για το Κτηματολόγιο λύνεται το πρόβλημα με τα λάθος χιλιοστά οικοπέδου («ΤΑ ΝΕΑ» 4ης Δεκεμβρίου 2023), όμως άλυτο εξακολουθεί να παραμένει ένα άλλο πολύ σοβαρό θέμα που αφορά τα λάθος μέτρα των ιδιοκτησιών, κρατώντας έτσι «ομήρους» δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη τη χώρα.

Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, σήμερα η σύνταξη συμβολαίων μεταβίβασης ή και γονικής παροχής ακινήτου έχει μετατραπεί σε γολγοθά για ιδιοκτήτες, συμβολαιογράφους, μηχανικούς, δικηγόρους και κτηματομεσίτες. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι για να συνταχθεί οποιοδήποτε συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου, το εμβαδόν της επιφάνειάς του (τα μέτρα του) πρέπει να συμπίπτει απολύτως σε επτά έγγραφα.

«Δύο στα τρία συμβόλαια έχουν σήμερα πρόβλημα εξαιτίας των λάθος μέτρων στις ιδιοκτησίες», λέει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής Λευτέρης Ποταμιάνος. «Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στις παλαιότερες πολυκατοικίες, φέρνοντας σε απόγνωση ιδιοκτήτες και επαγγελματίες».

Ειδικότερα, στη λίστα με τα προβλήματα που θέτουν σε ομηρεία τις συναλλαγές, εξαιτίας της ασυμφωνίας των εμβαδών, τα σημαντικότερα είναι:

1ον) η αδυναμία των συμβαλλομένων να διορθώνουν μονομερώς στο ορθό προφανή λάθη στους τίτλους ιδιοκτησίας τους, και 2ον) η αδυναμία των συνιδιοκτητών πολυκατοικιών να τροποποιούν στο ορθό την περιγραφή των ιδιοκτησιών τους στις πράξεις σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την ταυτότητα κτιρίου της κάθε ιδιοκτησίας, ώστε να μπορούν να τις μεταβιβάσουν.

Η ανάγκη διόρθωσης

Η ανάγκη διόρθωσης κυρίως των επιφανειών των ακινήτων σχετίζεται με την υποχρεωτική εφαρμογή από την 1η Απριλίου 2022 της Ταυτότητας Κτιρίου.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ, η πλήρης εφαρμογή της επιβάλλει λεπτομερή εμβαδομέτρηση και αποτύπωση όλων των μεταβιβαζόμενων ακινήτων, και ιδιαίτερα των οριζοντίων ιδιοκτησιών.

Επιπλέον, απαιτείται η σύγκρισή τους με τα εγκεκριμένα πολεοδομικά σχέδια, με τις κατόψεις που επισυνάπτονται στις σχετικές συμβολαιογραφικές πράξεις, με τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων, τις κτηματολογικές εγγραφές, αλλά και τις βεβαιώσεις ΕΝΦΙΑ, ΤΑΠ κ.λπ., ως προς τη διαμερισμάτωση και το εμβαδόν της επιφανείας τους, ακόμη και αν στην πράξη είναι μικρότερο.

Και εδώ ξεκινούν τα προβλήματα. Σήμερα δεκάδες χιλιάδες ακίνητα – και ιδιαίτερα διαμερίσματα πολυκατοικιών σε όλη τη χώρα – έχουν καταστεί de facto «πράγματα εκτός συναλλαγής» φέρνοντας σε απόγνωση τους ιδιοκτήτες τους, επειδή ακόμη κι αν πρόκειται για ελάχιστες μικροδιαφορές στα αναφερόμενα εμβαδά, η σύνταξη μεταβιβαστικών συμβολαίων έχει καταστεί αδύνατη αν δεν έχει προηγηθεί διόρθωση των προηγούμενων συμβολαίων απόκτησης του ακινήτου. Κι άντε να βγάλει κανείς άκρη στην περίπτωση που οι δικαιοπάροχοι ή δεν ζουν πια, ή δεν συναινούν, ή ζητούν οικονομικό αντάλλαγμα.

Το ίδιο ισχύει και με τη διόρθωση της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας που στην πράξη είναι από πολύ δύσκολο έως αδύνατον να γίνει, διότι πρέπει να υπογράψουν/συμφωνήσουν όλοι οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων της πολυκατοικίας ή οι κληρονόμοι τους σε περίπτωση θανάτου.

Η νομοθετική ρύθμιση που μπορεί να λύσει το πρόβλημα

Από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ακινήτων προτείνουν να επιτραπούν οι αναγκαίες διορθώσεις με βάση την Ταυτότητα Κτιρίου. Ειδικότερα ζητούν με επιστολή που έχει σταλεί προς τον υπουργό Περιβάλλοντος Θεόδωρο Σκυλακάκη (η οποία κοινοποιήθηκε στον υφυπουργό ΥΠΕΝ Νίκο Ταγαρά και τον υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνο Κυρανάκη), να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης – που συζητείται στη Βουλή – νομοθετική ρύθμιση με την οποία:

Α) Ο ιδιοκτήτης ενός ή περισσότερων κτισμάτων επί γεωτεμαχίου επί του οποίου δεν έχουν συσταθεί οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες να μπορεί να προβεί μονομερώς στη διόρθωση των συμβολαιογραφικών πράξεων κτήσης της κυριότητας επί του γεωτεμαχίου αναφορικά με την πραγματική επιφάνεια, το περίγραμμα και τη χρήση των κτισμάτων σύμφωνα με τα στοιχεία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλεται κανένα  περιγραφικό στοιχείο του γεωτεμαχίου.

Β) Ο ιδιοκτήτης οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας επί κτιρίου να μπορεί να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας ως προς την επιφάνεια και το περίγραμμα της οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας εφόσον η σημερινή πραγματική κατάσταση έχει δημιουργηθεί από τον χρόνο ανέγερσης-κατασκευής και αποτυπώνεται στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλονται τα υπόλοιπα περιγραφικά στοιχεία της οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας, οι καταστατικές εν γένει αναλογίες, και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις όλων των οριζοντίων ιδιοκτησιών του κτιρίου. Η σύμφωνη γνώμη του συνόλου των συνιδιοκτητών θα τεκμαίρεται.