Ο φόνος του Αλέξη Γρηγορόπουλου ήταν μια τραγωδία. Χάθηκε ένα αθώο παιδί μόλις 15 χρόνων και (όπως έλεγε ο μεγάλος Ρίτσος) «ποτέ δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά απ’ τα σπίτια τους».
Από τα σπίτια όλων μας, θα μπορούσα να προσθέσω.
Εξέγερση όμως δεν ήταν. Ποιοι εξεγέρθηκαν εναντίον ποιων;
Μόνο σε αρρωστημένα μυαλά μπορεί ο θυμός κι η συγκίνηση για μια τραγωδία να ανακηρυχθούν περίπου «εθνικός ξεσηκωμός». Και έκτοτε να γιορτάζεται η τραγωδία κάπως σαν επανάσταση.
Υποθέτω πως στα περίεργα αυτά μυαλά η «εξέγερση» είναι κάτι αγαθό και λεβέντικο, αγνό και νταηλίδικο.
Μοιάζει με τελετή μύησης σε μια αντιπαθητική ενηλικίωση που θα τους κυνηγάει σε όλη τους τη ζωή. Μαζί προφανώς με τις ατελείωτες διηγήσεις των μεγαλύτερων για το Πολυτεχνείο. Κι ίσως για τον Μάη του ’68 – από όσους τον έζησαν και επιζούν ακόμη…
Αλλά εξέγερση ο Δεκέμβριος 2008 δεν ήταν κι ακόμη λιγότερο επανάσταση. Αλλωστε οι φωτιές και τα πλιάτσικα δύσκολα συγκροτούν επαναστατική διαδικασία.
Το πολύ τα επεισόδια να λειτούργησαν σαν προάγγελος ενός παλιμπαιδισμού του τότε ΣΥΡΙΖΑ (που πίστεψε τότε ότι ρίχνει τον καπιταλισμό) ή μιας αντιεξουσιαστικής Ακρας Αριστεράς (που εξακολουθεί να βολοδέρνει στην ανυποληψία της).
Συνεπώς τα σεντόνια που γράφτηκαν για να τιμήσουν «τη μέρα του Αλέξη» έχουν ελάχιστη σχέση με τη μέρα κι ακόμη λιγότερη με τον Αλέξη. Αναδεικνύουν κυρίως τον εκάστοτε γράφοντα και συνήθως με περιορισμένο ταλέντο.
Φαίνεται όμως πως οι δυτικές δημοκρατίες έχουν ανάγκη από τέτοιες «εκρήξεις». Αλλιώς δεν θα τις κατανάλωναν με τόση ευκολία και συχνότητα.
Ολες οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ζήσει αντίστοιχες ταραχές, τελευταίο παράδειγμα προ ημερών η φιλήσυχη Ιρλανδία.
Ενδεχομένως να λειτουργούν σαν δικλίδες ασφαλείας μιας κοινωνικής έντασης ή σαν περιοδικές εκρήξεις γκρίνιας. Δεν μπορώ να πω.
Στη Γαλλία πάντως από τον «Γάμο για όλους» (2013) και την «Ορθια νύχτα» (2016) περάσαμε με μεγάλη ευκολία στα «Κίτρινα Γιλέκα» (2018) και τις πιο πρόσφατες φυλετικές ταραχές στα προάστια. Στη Γερμανία οι συγκρούσεις για τους μετανάστες σε διάφορα κρατίδια είναι σχεδόν ετήσιες.
Περιέργως τα ξεσπάσματα αυτά δεν έχουν τύχει μιας υπεύθυνης επιστημονικής διερεύνησης – από όσο γνωρίζω και σε προσβάσιμη γλώσσα…
Υποθέτω κάποτε θα μελετηθούν σοβαρά. Μακάρι.
Εως τότε όμως καλό θα ήταν να ξέρουμε τι βλέπουμε. Για τι μιλάμε. Και κυρίως τι καταλαβαίνουμε.