Τη στιγμή που ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατέβαινε τα σκαλιά του αεροπλάνου του που προσγειώθηκε στην Αθήνα το πρωί της 7ης Δεκεμβρίου, κάποιοι στη Δύση κάνουν δεύτερες σκέψεις για τον ρόλο της Τουρκίας στο σύστημα ασφαλείας της Δύσης.
Ο επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Marine Corps των ΗΠΑ Sinan Ciddi –ο οποίος γεννήθηκε στην Τουρκία- υποστηρίζει ότι οι παλιές καλές μέρες της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ έχουν τελειώσει.
Η Τουρκία υπό την ηγεσία του Ερντογάν, εργάστηκε ακατάπαυστα για να υπονομεύσει την ασφάλεια του ΝΑΤΟ, υποστηρίζει ο πολιτικός επιστήμονας με ανάλυσή του στο έγκριτο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy.
Εξάλλου, όπως λέει, από τον Μάρτιο του 2022, η πλειοψηφία του τουρκικού πληθυσμού αντιλαμβάνεται πλέον τις ΗΠΑ ως τη μεγαλύτερη απειλή για την Τουρκία, ενώ μόνο το 19% βλέπει τη Ρωσία υπό το ίδιο πρίσμα. Βέβαια, θα λέγαμε ότι η κοινή γνώμη στην Τουρκία έχει γυρίσει την πλάτη της στη Δύση εδώ και δύο δεκαετίες όπως έχουμε υποστηρίξει σε ανάλυσή μας.
«Όποιο θέατρο ζωτικών συμφερόντων ασφάλειας για τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, να επιλέξετε θα ανακαλύψετε μια τουρκική σύνδεση που την υπονομεύει ενεργά» λέει χαρακτηριστικά.
Για τον Ciddi η αρχή του κακού τοποθετείται το 2019, όταν η Τουρκία προχώρησε μέχρι την απόκτηση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400, το οποίο υπονομεύει άμεσα τη συνοχή του ΝΑΤΟ, σύμφωνε με πολλούς στη Δύση. «Εξαιτίας αυτής της κίνησης, η Άγκυρα αφαιρέθηκε από το πρόγραμμα των ΗΠΑ για τα F-35 και επιβλήθηκε κυρώσεις CAATSA από την κυβέρνηση Τραμπ. Ωστόσο, ο Ερντογάν δεν έχει κάνει τίποτα για να υποχωρήσει από αυτήν την απαράδεκτη θέση» αναφέρει ο Πολιτικός Επιστήμονας.
Απείλησε την Ελλάδα
Στην ανάλυσή του ο Ciddi αναφέρεται και στην επιθετική πολιτική της Τουρκίας έναντι της Ελλάδα το διάστημα 2019-2022.
Μπορεί η πολεμική στάση του Ερντογάν στην περιοχή φαινομενικά να έχει ηρεμήσει ωστόσο, το διάστημα 2019-2022 «ο Ερντογάν υπονόμευσε ανοιχτά την ασφάλεια και την ασφάλεια της ανατολικής Μεσογείου απειλώντας να εισβάλει στη σύμμαχο του ΝΑΤΟ Ελλάδα και να προσαρτήσει τμήμα της Κύπρου-μέλους της ΕΕ για αμφισβητούμενες αξιώσεις χωρικών υδάτων, ειδικά σε σχέση με τα δικαιώματα γεώτρησης φυσικού αερίου» αναφέρει.
Απαράδεκτη στάση στην ένταξη της Σουηδίας
Για τον Sinan Ciddi, ενώ η συμπεριφορά των συμμάχων του ΝΑΤΟ πρέπει να καθορίζονται από κοινές αξίες και αντιλήψεις, ωστόσο για τον ίδιο η τουρκική συμπεριφορά καθορίζεται από τις συναλλαγές.
«Πάρτε τη σκανδιναβική διεύρυνση του ΝΑΤΟ, την οποία ο Ερντογάν κρατά όμηρο από το 2022. Τι θα χρειαστεί για να κάνει ο Ερντογάν το ελάχιστο από αυτό που αναμένεται από έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ και να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας; Απάντηση: να συμφωνήσει η Ουάσιγκτον να πουλήσει στην Τουρκία νέα μαχητικά αεροσκάφη F-16 και ίσως μια συνάντηση με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο» αναφέρει.
Συνάντηση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τουρκίας Recep Tayyip Erdogan, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Αθήνα, επ’ ευκαιρία του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2023.
(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)
Ο ακαδημαϊκός υποστηρίζει ότι η Τουρκία δεν κάνει το παραμικρό για να αποτρέψει την απειλή που θέτει η Ρωσία. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι δεν συμμερίζεται τους λόγους που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θέλουν να δεχτούν τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ λόγω της πολεμικής συμπεριφορά της Ρωσίας που απειλεί την ευρωπαϊκή ασφάλεια και την παραδοχή ότι η Σουηδία θα βοηθήσει στην ενίσχυση του ΝΑΤΟ έναντι αυτής της απειλής.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Ερντογάν παρείχε ένα φιλόξενο οικονομικό περιβάλλον στους Ρώσους ολιγάρχες ώστε να παρακάμψουν τις διεθνείς κυρώσεις και να διακινήσουν χρήματα. «Πρόσφατες αναφορές αποκάλυψαν ότι η Τουρκία, με την πιθανή άδεια της κυβέρνησής της, παρείχε χώρο στα χωρικά της ύδατα στο προσωπικό γιοτ του Πούτιν να υποβληθεί σε ανακαίνιση» λέει ο πολιτικός επιστήμονας.
Επιπλέον, η Τουρκία, σύμφωνα με τον Ciddi, φέρεται να υπονόμευσε τη προσπάθεια καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και τις ΗΠΑ. «Η Άγκυρα έχει πραγματοποιήσει στρατιωτικά πλήγματα κατά των SDF, την οποία θεωρεί τρομοκρατική οντότητα. Σε αρκετές περιπτώσεις, αυτές οι επιθέσεις έθεσαν σε κίνδυνο τις ζωές των αμερικανικών δυνάμεων, αναγκάζοντας τον στρατό των ΗΠΑ να καταρρίψει ένα τουρκικό drone».
Υποστηρικτής της τρομοκρατίας
Ο Ciddi επικρίνει και τη στάση του Ερντογάν έναντι του Ισραήλ μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
«Αν και το Ισραήλ μπορεί να μην είναι μέλος του ΝΑΤΟ, τα περισσότερα από τα μέλη του έσπευσαν να προσφέρουν την υποστήριξή τους στη χώρα στην πιο σκοτεινή της ώρα» αναφέρει ο Ciddi. «Ο Ερντογάν, ωστόσο, περιέγραψε τη Χαμάς ως μια ομάδα «μουτζαχεντίν» αγωνιστών της ελευθερίας και παρέχει ενεργά στην οργάνωση διπλωματική, οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη».
Ο εμπειρογνώμονας εκτιμά μάλιστα ότι αν η Τουρκία έκανε σήμερα αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ ούτε καν θα εξεταζόταν, πόσο μάλλον θα εγκρινόταν.
Ο μόνος λόγος για τον οποίο πρέπει να είναι ανεκτή σήμερα η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει μηχανισμός για την εκδίωξη μέλους από τη στιγμή που θα ενταχθεί. Πρόκειται για ένα λάθος σχεδιασμού της συμμαχίας καθώς «σχεδιάστηκε με σκοπό να αποτρέψει την απειλή που θέτει η ΕΣΣΔ» σε μια εποχή που οι «αρχιτέκτονες της συμμαχίας πιθανότατα δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι μια μέρα, το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να σχεδιάσει στρατηγική ενάντια σε μια απειλή που θέτει ένα από τα μέλη του».
Ως εκ τούτου, ο πολιτικός επιστήμονας θεωρεί ότι πρέπει να ξεκινήσει μια συζήτηση αλλαγής των κανόνων συμμετοχής στο ΝΑΤΟ, δεδομένων των πολυάριθμων προκλήσεων που αντιμετωπίζει το Δυτικό Ημισφαίριο.
«Τουλάχιστον, τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να παραμείνουν ενωμένα και να συμφωνήσουν να μην πουλήσουν στην Άγκυρα αμυντικές δυνατότητες, όπως μαχητικά αεροσκάφη, εφόσον διατηρεί τις ρωσικές ικανότητες που θα μπορούσαν να υποβαθμίσουν τη συλλογική άμυνα» καταλήγει.
