Αναζήτηση
Σχεδόν 11 χρόνια πριν διαρρεύσει στον διεθνή Τύπο ότι ο Ισραηλινός στρατός σχεδιάζει να πλημμυρίσει τα τούνελ της Χαμάς με θαλασσινό νερό, ένας άλλος στρατός, που κάποτε ήταν θανάσιμος αντίπαλος του Ισραηλινού, είχε δοκιμάσει την ίδια μέθοδο: Ήταν η Αίγυπτος των Μόρσι και του Σίσι.
Τι κατάφεραν όμως και με τι κόστος;
Ήδη από τον Αύγουστο το 2012 οι Αιγύπτιοι άρχισαν να υποψιάζονται ότι η επίθεση που είχαν δεχτεί τότε στα σύνορα, χάνοντας 16 στρατιώτες σε στρατιωτικό φυλάκιο στο Σινά, εκτοξεύτηκε από τις σήραγγες. Τότε κατάλαβαν ότι έπρεπε να κάνουν κάτι για να σταματήσουν τις υπόγειες διαδρομές που είχαν δημιουργήσει οι Παλαιστίνιοι, καθώς το Ισραήλ εφάρμοζε ασφυκτικό αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας.
Επί του Χόσνι Μουμπάρακ, οι Αιγύπτιοι έριχναν μερικές φορές τις σήραγγες με αέριο, ωστόσο, επί Μόρσι για πρώτη φορά ο αιγυπτιακός στρατός, στις αρχές Φεβρουαρίου 2013, άρχισε για πρώτη φορά να χρησιμοποιεί… λύματα, πλημμυρίζοντας τελικά περίπου 20 από τις 200 σήραγγες.
Μετά την ανατροπή του Μόρσι από τον στρατηγό Αλ Σίσι το 2013, ο αιγυπτιακός στρατός ξεκίνησε μια επιθετική εκστρατεία καταστροφής σηράγγων μεταξύ της Γάζας και του αιγυπτιακού εδάφους. Από τον Αύγουστο του 2014, ο Αιγυπτιακός Στρατός κατέστρεψε 1.659 σήραγγες λαθρεμπορίου.
Πισώπλατη μαχαιριά Αμπάς
Έχει σημασία ότι γι΄αυτή την καταστροφή οι Αιγύπτιοι απολάμβαναν της συνεργασίας του ίδιου του… προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, συμφωνώντας στη καταστροφή των σηράγγων λαθρεμπορίου, υποστηρίζοντας ότι είχαν δημιουργήσει 1.800 εκατομμυριούχους και χρησιμοποιούνταν για λαθρεμπόριο όπλων, ναρκωτικών, μετρητών και εξοπλισμού για πλαστογραφία εγγράφων.
Σημειώνεται ότι η Φατάχ του Μαχμούντ Αμπάς είχε ηττηθεί από την Χαμάς τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο, οπότε σίγουρα η εχθρότητά τους έπαιξε ρόλο σε αυτή την αμφιλεγόμενη στάση του κατά τον συμπατριωτών του.
Αιγύπτιοι εργάτες που εργάζονται στους σωλήνες που αντλούν θαλασσινό νερό κατά μήκος των συνόρων (Πηγή: ISM)
Ο Αμπάς είχε μάλιστα προηγουμένως συστήσει τη σφράγιση ή την καταστροφή των σηράγγων πλημμυρίζοντας τες και στη συνέχεια τιμωρώντας τους ιδιοκτήτες των σπιτιών που περιείχαν εισόδους στις σήραγγες, συμπεριλαμβανομένης της κατεδάφισης των σπιτιών τους. Πρόσθεσε ότι η Αίγυπτος και η Παλαιστίνη είναι τα μόνα μέρη στον κόσμο που έχουν να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο πρόβλημα.
Τον επόμενο χρόνο, ο στρατός του Σίσι έπιασε δουλειά και στις 11 Σεπτεμβρίου άρχισε να αντλεί νερό από τη Μεσόγειο Θάλασσα και να το μεταφέρει στις σήραγγες.
Ο Σίσι ήταν αμίλεικτος, διατάσσοντας βομβαρδισμούς από αέρος, ελεγχόμενες εκρήξεις στο έδαφος, ενώ πέραν από άντληση νερών από τη Μεσόγειο, έριξε μέσα στις σήρραγες και λύματα. Οι Αιγύπτιοι δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν ακόμα και χημικά όπλα.
Βέβαια, εκείνες οι ενέργειες δεν άφησαν ασυγκίνητους τους Ισραηλινούς με τον Ισραηλινός υπουργό Yuval Steinitz να δηλώνει στις 6 Φεβρουαρίου 2016, ότι ο Σίσι διέταξε την πλημμύρα αρκετών σηράγγων της Χαμάς σε κάποιο βαθμό λόγω του αιτήματος του Ισραήλ, επιβεβαιώνοντας ότι η συνεργασία Αιγύπτου-Ισραήλ για την ασφάλεια ήταν «καλύτερη από ποτέ».
Είναι αποτελεσματικό;
Για πολλούς, εκείνες οι επιχειρήσεις των Αιγυπτίων στέφθηκαν με επιτυχία. Σύμφωνα με αραβικές πηγές, ο αιγυπτιακός στρατός είχε καταφέρει να καταστρέψει το 97% των σηράγγων, αναφέρει η Israel Yahom.
Ωστόσο, τα πράγματα, σήμερα είναι πολύ διαφορετικά. Η εβδομαδιαία διαδικασία της πλημμύρας των τούνελ θα επιτρέψει στους μαχητές της Χαμάς, και πιθανώς σε ομήρους, να απομακρυνθούν, σύμφωνα με πηγή που επικαλείται η Wall Street Journal. Δεν είναι σαφές εάν το Ισραήλ θα σκεφτόταν καν να χρησιμοποιήσει τις αντλίες πριν απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι από τη Γάζα, τη στιγμή που υπάρχουν ακόμα πολλοί Ισραηλινοί όμηροι κάτω από το έδαφος της Γάζας.
Πλημμυρισμένο τούνελ (Πηγή: ISM)
«Δεν είμαστε σίγουροι πόσο επιτυχημένη θα είναι η άντληση αφού κανείς δεν γνωρίζει τις λεπτομέρειες των σηράγγων και του εδάφους γύρω τους», είπε το άτομο. «Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν αυτό θα είναι αποτελεσματικό γιατί δεν γνωρίζουμε πώς θα πλημμυρίσει με θαλασσινό νερό τις σήραγγες που δεν έχει πάει κανείς πριν».
Εξάλλου ακόμα και στην περίπτωση των σηρράγγων στην Αίγτπυο, το Κάιρο είχε ακόμα μπροστά του πολύ δουλειά, όπως παραδέχονται Ισραηλινά ΜΜΕ. Η Χαμάς είχε αποκαταστήσει τις κατεστραμμένες σήραγγες ενώ είχει κατασκευάσει ακόμα περισσότερες. Το 2017, ο αιγυπτιακός στρατός αποκάλυψε ένα νέο δίκτυο σηράγγων βόρεια της διάβασης της Ράφα. Αυτή τη φορά χρειάστηκε μεγαλύτερες ποσότητες εκρηκτικών.
Περιβαλλοντικά ζητήματα
Βέβαια, μια τέτοια γιγαντιαία επιχείρηση, θα έχει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, όπως φαίνεται να συνέβη και στη περίπτωση των Αιγυπτίων. Τον Φεβρουάριο του 2016, αναφέρθηκε ότι οι πλημμύρες δημιουργούσαν περιβαλλοντική καταστροφή και είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στα βασικά μέσα διαβίωσης εκατομμυρίων Παλαιστινίων.
Το 2015 «πολλές διεθνείς ΜΚΟ είδαν [το αιγυπτιακό] έργο ως «μια νέα απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια και την πρόσβαση σε πόσιμο νερό για τους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας».
Στα τέλη του 2015, το Διεθνές Κίνημα Αλληλεγγύης (ISM), είχε επισημάνει ότι το έργο άντλησης θαλασσινού νερού της Αιγύπτου έθετε ζωές στη Γάζα. «Η παλαιστινιακή κυβέρνηση στη Γάζα [Χαμάς] απαιτεί από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ, να λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα για να σταματήσουν και να ακυρώσουν αυτό το έργο που αντιπροσωπεύει ξεκάθαρη παραβίαση του διεθνούς και ανθρωπιστικού δικαίου και των διεθνών συμβάσεων και αρχών που αφορούν κοινών διασυνοριακών υδάτινων πόρων».
Καθίζηση γης δίπλα στην πόλη Ράφα (Πηγή: ISM)
Παλαιστινιακές πηγές ανέφεραν: «Εκτός από τις πλημμύρες, υποφέρουμε από τη μόλυνση των υδροφόρων οριζόντων με θαλασσινό νερό, την αλάτωση των καλλιεργειών… Και επιπλέον, αυτό το έργο έσπασε αρκετούς αγωγούς που παρείχαν πόσιμο νερό και κατέστρεψε το αποχετευτικό σύστημα σε ορισμένες περιοχές κοντά στα σύνορα», ανέφερε το Διεθνές Κίνημα Αλληλεγγύης.
Οι ίδιες ανησυχίες υπάρχουν και σήμερα, όμως. Ενόψει των πλημυρών που σχεδιάζουν οι Ισραηλινοί, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πλήρως ο αντίκτυπος της άντλησης θαλασσινού νερού στις σήραγγες, δήλωσε ο Jon Alterman, αντιπρόεδρος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον. Ο λόγος είναι ότι δεν είναι ακόμα σαφές πόσο διαπερατές είναι οι σήραγγες ή πόσο θαλασσινό νερό θα εισχωρήσει στο έδαφος και με ποιο αποτέλεσμα.
«Είναι δύσκολο να πει κανείς τι θα κάνει η άντληση του θαλασσινού νερού στην υπάρχουσα υποδομή ύδρευσης και αποχέτευσης. Είναι δύσκολο να πει κανείς τι θα κάνει στα αποθέματα υπόγειων υδάτων. Και είναι δύσκολο να πει κανείς τον αντίκτυπο στη σταθερότητα των κοντινών κτιρίων», είπε στη Wall Street Journal ο Alterman.
Πρώην Αμερικανοί αξιωματούχοι που γνωρίζουν το θέμα αναγνώρισαν ότι μια τέτοια επιχείρηση θα έφερνε την κυβέρνηση Μπάιντεν σε δύσκολη θέση και ίσως επιφέρει παγκόσμια καταδίκη, αλλά είπαν ότι ήταν μια από τις λίγες αποτελεσματικές επιλογές για την οριστική καταστροφή των τούνελ της Χαμάς.
Ένας από τους πρώην αξιωματούχους είπε ότι τα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης της Γάζας είναι σοβαρά κατεστραμμένα και πολύ μολυσμένα και θα πρέπει να ανακατασκευαστούν με διεθνή βοήθεια μετά τον πόλεμο. Ο Wim Zwijnenburg, ο οποίος έχει μελετήσει τις επιπτώσεις του πολέμου στο περιβάλλον στη Μέση Ανατολή, είπε ότι αν υποτεθεί ότι περίπου το ένα τρίτο του δικτύου της σήραγγας είναι ήδη κατεστραμμένο, το Ισραήλ θα πρέπει να αντλήσει περίπου 1 εκατομμύριο κυβικά μέτρα θαλασσινού νερού για να απενεργοποιήσει το υπόλοιπο .
